FOTOĞRAF ANALİZİNDE STUDİUM VE PUNCTUM KAVRAMLARI

Bu makalenin amacı, fotoğraf analizinde Roland Barthes’ın Studium ve Punctum kavramlarının incelenmesidir. Bu kapsamda fotoğrafların analizi için fotoğraf tarihçisi Beaumont Newhall’ün; fotoğrafçı ve sanat tarihçi Gretchen Garner’ın; tarihçi, fotoğrafçı ve eleştirmen John Szarkowski’nin fotoğrafı kategorileştirme yöntemlerine yer verilmiştir. Bu kategorileştirmelerin, Barthes’ın Studium ve Punctum kavramlarıyla benzerlikleri ve farklılıkları üzerinde durulmuştur. Studium ve Punctum kavramlarının tanımlarına, geniş kapsamlı açıklamalarına ve bu kavramlara dair fikir ve görüşlere yer verilmiştir. Fotoğraf analizleri Studium ve Punctum kavramları doğrultusunda yapılmıştır. Çalışma; Victoria dönemine ait anonim bir fotoğraf, Robert Cappa’nın, Alexander Garder’ın, Francesca Woodman’ın, Alfredo Jaar ve David Levi Straus’un ve Diana Arbus’un birer fotoğrafları olmak üzere farklı dönemlerden seçilmiş, sanata ve tarihe mal olmuş fotoğraflarla sınırlandırılmıştır. Fotoğrafın ne olduğunu çözümlemek için kuramcıların farklı kategoriler önerdikleri ve bu kategorilerin zaman zaman birbiriyle temas ettiği görülmüştür. Garner’ın durdurulmuş zaman kategorisinde incelediği fotoğrafların, Studium kavramı ile yakınlık gösterdiği; Newhall’ın eşdeğer (metaforik) kategorisinin, Punctum kavramı ile zaman zaman benzerlikler gösterdiği görülmüştür. Studiumun, fotoğrafın semiyolojik okuması olduğu ve kültürel, sosyal, tarihsel, politik alt anlamları incelemek olduğu; Punctumun bilgiyle açıklanamayacak, imgeyi kişiselleştiren bir ayrıntı olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma boyunca sanat alanında tarama, inceleme ve veri toplama yöntemi kullanılmıştır. Fotoğraf tarihçisi, fotoğrafçı, eleştirmen, kuramcı ve çeşitli yazarların düşüncelerinden faydalanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Fotoğraf, Kuram, Roland Barthes, Studium, Punctum

STUDİUM AND PUNCTUM CONCEPTS IN PHOTOGRAPHY ANALYSİS

This article aims to examine the Studium and Punctum concepts of Roland Barthes in the photography analysis. In this context, the methods of photography categorization by photo historian Beaumont Newhall, photographer and art historian Gretchen Garner, and historian, photographer, and critic John Szarkowski are included for the analysis of the photographs. The similarities and differences of these categorizations with the Studium and Punctum concepts of Barthes are emphasized. Definitions and comprehensive explanations of the Studium and Punctum concepts, and ideas and views on these concepts are examined. Photographs are analyzed through the concepts of Studium and Punctum. The article is narrowed down to the photographs from different periods that are widely-esteemed in history and art of which are Robert Cappa, Alexander Garder, Francesca Woodman, Alfredo Jaar, David Levi Straus, Diana Arbus, and an anonymous photograph from the Victorian period. It is observed that theorists suggest different categories to analyze what photography is, and these categories come into contact with each other from time to time. It is seen that the photographs that Garner examined in the stopped time category show an affinity with the concept of Studium where Newhall's equivalent (metaphorical) category occasionally shows similarities with the concept of Punctum. It is concluded that the Studium is the semiological reading of photography and an examination of cultural, social, historical, political sub-meanings while the Punctum is a detail personalizing the image which cannot be explained with knowledge. The study uses the methods of scanning, analyzing, and collecting data in the field of art. The ideas of photo historians, photographers, critics, theorists, and various authors are examined.

Keywords:

Photography, Theory, Roland Barthes, Studium, Punctum,

PDF

___

Referans1 Barret, T. (2009). Fotoğrafı Eleştirmek, İmgeleri Anlamaya Giriş. (Y. Harcanoğlu, Çev.) İstanbul: Hayalbaz Kitap.
Referans2 Barthes, R. (2014). Camera Lucida. (R. Akçayaka, Çev.) İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
Referans3 Berger, J. Mohr, J. (2007). Anlatmanın Bir Başka Biçimi. (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
Referans4 Clarke, G. (2017). Belgesel Fotoğraf. G. Clarke, & S. S. Ok (Ed.), Güzel Sanatların Bir Dalı Olarak Fotoğraf içinde (M. M. Aydemir, Çev., s. 164-188). İstanbul: Hayalperset.
Referans5 Clarke, G. (2017). Fotoğraf Nedir. G. Clarke, & S. S. Ok (Ed.), Güzel Sanatların Bir Dalı Olarak Fotoğraf içinde (M. M. Aydemir, Çev., s. 13-30). İstanbul: Hayalperset.
Referans6 Freund, G. (2006). Fotoğraf ve Toplum. (Ş. Demirkol, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
Referans7 Garner, G. (1989). Six İdeas in Photography: A Celebration of Photograph's Sesquicentennial. Grand Rapids, Michigan: Grand Rapids Art Mesum.
Referans8 Hançerlioğlu, O. (1989). Felsefe sözlüğü . İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.
Referans9 Hixon, K. (1992). Essential Magic: the Photographs of Francesca Woodman' in Francesca Woodman, Photographische Arbeiten / Photographic Works içinde, (s. 28 – 31). Zurich: Shedhalle Münster Westfälischer Kunstverein.
Referans10 Jaar, A., & Strauss, D. L. (2017). Fotoğrafların Ağıtı. G. Batchen, M. Gidley, N. K. Miller, & J. Prosser (Ed.), Fotoğrafın Krizi: Vahşeti Fotoğraflamak içinde, (A. Göçmen, Çev., s. 259-267). İstanbul: Espas Yayınları.
Referans11 Newhall, B. (1978). The History of Photography: 1839 to the Present Day. New York: New Mesuem of Modern Art.
Referans12 Pessoa, F. (2011). Uzaklıklar, Eski Denizler. (C. Çapan, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
Referans13 Recht, C. (1931). Die Alte Photographie. Paris ve Leipzig: Henri Jonquieres.
Referans14 Sontag, S. (2010). Fotoğraf Üzerine. (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
Referans15 Szarkowkski, J. (1960). Mirrors and Windows: American Photography Since 1960. New York: Museum of Modern Art.
Referans16 Yacavone, K. (2015). Fotoğraf ve Bellek: Barthes'ın Proustyen Arayışı. K. Yacavone, & S. Tercan (Ed.) Benjamin, Barthes ve Fotoğrafın Tekilliği içinde (S. A. Tümen, Çev., s. 190-201). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
Referans17 Yacavone, K. (2015). Göstergebilimden Görüngübilime. K. Yacavone, & S. Tercan (Ed.), Benjamin, Barthes: Fotoğrafın Tekilliği içinde (S. Atay, & M. Tumen, Çev., s. 133-165). İstanbul: Hayalpereset.
Referans18 Yacavone, K. (2015). Kaybedilip Bulunmuş: Kış Bahçesi Fotoğrafı. K. Yacavone, & S. Tarcan (Ed.), Benjamin, Barthes ve Fotoğrafın Tekilliği içinde (S. Atay, & M. Tumen, Çev., s. 165-184). İstanbul: Hayalperest.
Referans19 Tate. (tarih yok). Mart 03, 2020 tarihinde https://www.tate.org.uk/: https://www.tate.org.uk/art/artists/francesca-woodman-10512 adresinden alındı
Referans20 Tureng. (tarih yok). Ağustos 27, 2020 tarihinde https://tureng.com/: https://tureng.com/tr/turkce-ingilizce/oeuvre adresinden alındı
Referans21 Vikipedi. (tarih yok). Şubat 04, 2020 tarihinde https://tr.wikipedia.org/: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0spanya_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1 adresinden alındı
GÖRSEL KAYNAKLAR Görsel 1:https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Victorian_era_post-mortem_family_por trait_ of_parents_with_their_deceased_daughter.jpg (Erişim: 01.05.2020)
Görsel 2: https://en.wikipedia.org/wiki/The_Falling_Soldier (Erişim: 01.05.2020)
Görsel 3: https://www.tate.org.uk/art/artists/francesca-woodman-10512 (Erişim: 01.05.2020)
Görsel 4: Jaar, Alfredo. Strauss, Levis. (2017). Fotoğrafın Krizi Vahşeti Fotoğraflamak. İstanbul: Espas Yayınları, s.260
Görsel 5: http://www.warscapes.com/art/genocide-absentia (Erişim: 01.05.2020)
Görsel 6: https://en.wikipedia.org/wiki/Diane_Arbus Erişim: 01.05.2020)