1911

TÜRKİYE ELEKTRİK PAZARINDA GÜNCEL GELİŞMELER VE AVRUPA BİRLİĞİ KOMİSYONUNUN CEZ KARARI

Serbestleşme ve özelleşme süreçleriyle hızlı bir şekilde yeniden şekillenen Türkiye elektrik sektöründe nihai hedef rekabete açık, şeffaf ve sürdürülebilir bir elektrik pazarı yaratmaktır. Bu amaca ulaşmanın önünde bulunan en büyük engel elektrik piyasasının kendine has pazar yapısıdır. Bu yapıya göre, doğal tekel niteliğindeki iletim ve dağıtım faaliyetleri ile rekabete açık elektrik üretimi ve tedariki gibi piyasa faaliyetleri dikey bütünleşik yapıdaki şirketler tarafından yürütülür. Bu durum piyasa faaliyetlerinin yürütüldüğü üretim ve tedarik pazarlarında istenilen rekabet seviyesinin oluşmama nedenlerinden biri olarak sayılabilir. 6446 s. Elektrik Piyasası Kanunu ve ikincil mevzuat hukuki ayrıştırma modelini benimseyerek elektrik piyasasında faaliyet gösteren şirketlerin dikey bütünleşik yapısını değiştirmeyi hedeflemektedir. Fakat Avrupa Birliği Rekabet Komisyonu’nun verdiği CEZ kararı hukuki ayrıştırmanın serbestleşmeden elde edilmek istenen amacın gerçekleşmesi açısından yetersiz kalabileceğini göstermektedir. Bu makale CEZ kararı ışığında Türkiye elektrik pazarında ayrıştırma modelinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Avrupa Birliği Enerji Müktesebatı, Elektrik piyasası, elektrik piyasasının regülasyonu, dikey ayrıştırma modelleri, CEZ kararı

CURRENT DEVELOPMENTS WITHIN THE TURKISH ELECTRICITY MARKET AND THE CEZ DECISION OF THE EUROPEAN COMMISSION

The main goal within the Turkish electricity market which is newly liberalised and regulated is to create an open, transparent and sustainable electricity market. The unique market structure of the electricity markets seems to be the one of the obstacles in reaching this aim. As a result of this market structure, transmission and distribution activities, which are natural monopolies, are carried out by vertically integrated energy companies who also operate in electricity generation and supply markets. This vertical integration could prevent the development of competition within the electricity generation and supply markets. The Electricity Market Code No.6446 and the secondary legislation adopt vertical separation through the legal separation model. However, CEZ decision of the European Union Competition Commission shows that legal separation may be insufficient in terms of realizing the goal of liberalization. In the light of the CEZ decision, this article points out that the legal separation model in the Turkish electricity market needs to be reconsidered.

Keywords:

Electricity market, Sector-specific regulation of electricity markets, Vertical Separation models, the electricity acquis of the European Union, CEZ decision,

PDF

___

ALLISON, Gary: “Evoluation of US Electricity Energy Regulation: From Natual Monopoly Regulation to Regulated Competition” The Journal of American Bar, 2006
AKCOLLU, Yeşim: Elektrik Sektöründe Rekabet ve Regülasyon, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No.131, Ankara, 2003
AKIN, İrfan: “Enerji Direktiflerinde Ayrışma”, Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, C.8 S.1/2028
ARDIYOK, Şahin: Doğal Tekeller ve Düzenleyici Kurumlar, Türkiye İçin Düzenleyici Kurum Modeli, Rekabet Kurumu, Yayın No:0077, Lisansüstü Tez Serisi No:9, Ankara, 2002
ASLAN, Yılmaz: Rekabet Hukuku Ders Kitabı, 5. Bası, Ekin Kitabevi, İstanbul 2015
ASLAN, Yılmaz / KATIRCIOĞLU, Erol / ALTINAY, Galip / ARDIYOK, Şahin / ILICAK, Ali / GÜLTEKİN, Banu / ÖNAL, Emre / AKÇAOĞLU, Can: Enerji Hukuku: Elektrik Piyasasında Rekabet ve Regülasyon Cilt 1, 1. Bası, Ekin Yayınevi, Ankara 2007
ATİYAS, İzak / DUTZ Mark: Competition and Regulatory Reform in the Turkish Electricity Sector The Conference on EU Accession: Turkey, 2003
ATİYAS, İzak: Elektrik Sektöründe Serbestleşme ve Düzenleyici Reform, 1. Bası, TESEV Yayınları, 2006
BAŞ, Fulya Canan / ÜLGEN, Nedim Seçkin: Türkiye Elektrik Piyasası İçin Özelleştirme Önerileri, TÜSİAD Enerji Stratejisi Dizisi No.3, 2008
BEARD, Randolph / KASERMAN, David / MAYO, John: Regulation, Vertical Integration and Sabotage, The Journal Industrial Economics, (2001) Vol.9(3)
CAMERON, Peter: Competition in Energy Markets: Law and Regulation in the European Union, Oxford University Press, 2002
CAN, Mustafa Erdem: Hukuki Açıdan Elektrik Piyasasında Rekabet, 1. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2006
Commission, ‘Making the internal market work’ COM(2012)663 final
DEVİR, Kenan: Türk Elektrik Piyasası İşleyişi, 1. Bası, Dora Basım-Yayım, Bursa 2017
DG Competition Report on Energy Sector Inquiry 10 January 2007 SEC(2006) 1724
EROĞLU, Muzaffer: “Enerji Sektöründe Ayrıştırma Uygulamaları”, Rekabet Dergisi 11(1), 2012
GÜLTEKİN, Banu / ÖNAL, Emre / AKÇAOĞLU, Can: Enerji Hukuku: Elektrik Piyasasında Rekabet ve Regülasyon, Ekin Yayınevi, Ankara 2007
JAMASB, Tooraj / POLLITT, Michael: “Electricity Market Reform in the European Union: Review of Progress towards Liberalisation and Integration”, The Energy Journal, Vol. 26, 2006
KARAMUSTAFAOĞLU, Mert: Elektrik Üretimi Pazarındaki Mevcut Sözleşmelerin Pazarın Rekabetçi Yapısı Üzerindeki Etkileri, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No.84, Ankara 2007
KROES, Neelie: “Improving Competition in European Energy Markets through Effective Unbundling”, Fordham International Law Journal, Vol.31, Issue 5, 2007
NAPAL, Rabindra / JAMASB, Tooraj: “Caught between Theory and Practice: Government, Market and Regulatory Failures in Electricity Sector Reforms, CWPE 1309, 2014
LOWE, Philip: “Effective Unbundling of Energy Transmission Networks: Lessons from the Energy Sector Inquiry” Competition Policy Newsletter No.1, 2007
O’DONELL, Earle: Electricity Regulation in 27 Jurisdictions Worldwide 2013, Law Business Research Ltd., 2013
OECD, ‘Report on Structural Separation’, OEAC Journal: Competition Law and Policy, (2006) Vol.8(2)
PAŞAOĞLU, Ömer: Doğal Tekeller, Regülasyon ve Rekabet, Rekabet Kurumu, Uzmanlık Tezleri Serisi No:14, Yayın No: 0096, Ankara, 2003
POLLITT, Micheal: “Vertical Unbundling in the EU Electricity Sector”, Intereconomics, 2007
POLLITT, Michael: The Arguments For and Against Ownership Unbundling of Energy Transmission Networks, CWPE 0730 ve APRG 0714
Rekabet Kurumu: ‘Elektrik Toptan Satış ve Perakende Satış Sektör Araştırması’, Ankara, 2015
Rekabet Kurumu: ‘Elektrik Sektöründe Rekabet Hukuku Çalıştayı Sonuç Bildirgesi’, Ankara, 2016
ŞAHİN, Selen Yersu: Enerji Sektöründe Ayrıştırma, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No.131
TATLI, Burçak: “Avrupa Birliği Komisyonu’nun Enerji Pazarında Verdiği Rekabet Hukuku Kararlarının BEH Kararı Işığında Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XX Sayı 4, 2016
YAVUZ, Mustafa: “Elektrik Piyasasında Piyasa Faaliyetleri, Ayrıştırma ve Çapraz Sübvansiyon Yasağı”, Ankara Barosu FMR Dergisi, C.8 S.4, 2008
YAVUZ, Mustafa: Elektrik Piyasası Kanunu’nun Öngördüğü Hukuki Rejim ve Elektrik Tedarik Sözleşmeleri – Özellikle İkili Anlaşmalar, On İki Levha Yayıncılık, Ankara, 2011
WADDAMS, Catherine: “Switching Energy Suppliers: It’s not All about the Money”, CCP Working Paper 17-5, 2017