DENİZYOLUYLA TAŞINAN EŞYALARIN GEÇ TESLİMİ HALİNDE YAPILMASI GEREKEN BİLDİRİME İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER
Denizyolu ile eşya taşıma sözleşmesinde taşıyan aynı zamanda eşyayı gecikmeksizin teslim etmekle de yükümlüdür. Lahey Kuralları’nda veya Lahey - Visby Kuralları’nda taşıyanın eşyanın zıyaından ve hasarından sorumluluğu düzenlenmiş; geç teslimden ileri gelen sorumluluğa ilişkin bir hükme yer verilmemiştir. Eşyanın geç tesliminden sorumluluğunun ilk defa özel olarak düzenlendiği uluslararası belge Hamburg Kuralları’dır. Diğer taraftan, eski Türk Ticaret Kanunu’ndan farklı olarak, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda, taşıyanın eşyanın geç tesliminden sorumluluğuna ilişkin özel bir düzenleme yer almaktadır. Bu çerçevede, TTK m.1185’te, gönderilenin eşyanın geç teslim edildiği hususunda taşıyana yapması gereken bildirime ilişkin temel esaslar düzenlenmiştir. Hamburg Kuralları’ndan tercüme edilmek suretiyle Türk Ticaret Kanunu’na aynen aktarılan bu hükmün geç teslim bildirimine ilişkin bazı boşluklar ihtiva ettiğini söylemek mümkündür. Çalışmada, eşyanın zamanında teslim edilmemesi halinde yapılacak bildirime ilişkin bazı hususlar, TTK m.1185’teki hükmün (ve hükmün mehazı olan Hamburg Kuralları Art. 19 / 5’in) ihdas edilme amacı ve Türk Borçlar Kanunu’ndaki temel esaslar çerçevesinde incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Hamburg Kuralları, Geç Teslim, Gecikme Bildirimi, Taşıyanın geç teslimden sorumluluğu
CONSIDERATIONS ON “NOTICE OF DELAY” FOR GOODS CARRIED BY SEA
In a contract of carriage of goods by sea, carrier is also liable to deliver the goods at the right time. Although Hague and Hague-Visby Rules have set forth liability of carrier because of loss and damage, neither Hague Rules nor Hague-Visby Rules include any provision about delay in delivery. Hamburg Rules is the first international document which has regulated the liability of carrier because of delay. On the other hand, in Turkish Commercial Code numbered 6102 (TCC), there is a provison about “liability of carrier related to delay of goods”, differently from old Turkish Commercial Code. In this context, TCC Art.1185/5 sets forth the general principles of notice of delay. However it is possible to say that this provision which constitutes the translation of Hamburg Rules Art.19/5, includes some legal gaps about the notice. In this study, some particular cases about the notice for delay has been evaluated in the frame of purpose TCC Art.1185/5 (and Hamburg Rules Art.19/5, which constitutes the source of TCC Art.1185/5) and general principles of Turkish Code of Obligations.
Keywords:
Hamburg Rules, Delay in Delivery, Notice of Delay, Liability of Carrier for Delay in Delivery,
___
- ABRAHAM, Hans Jürgen, Das Seerecht, Berlin, 1956.
- AKSOY, Sami, Taşıma Hukukunda Fiili Taşıyıcı, İstanbul, 2015.
- AKYOL, Şener, Tam Üçüncü Şahıs Yararına Sözleşme, İstanbul, 2008.
- BERLINGIERI, Francesco, International Maritime Conventions Volume 1: The Carriage of Goods and Passengers by Sea, Informa Law, 2014.
- BÜHLER Theodor, Zürcher Kommentar, Der Werkvertrag, Art. 363-379 OR, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Obligationenrecht, Kommentar zur 1. und 2. Abteilung (Art. 1-529 OR), Zürich 1998.
- CAN, Mertol, Navlun Sözleşmesinin Sona Ermesi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1998.
- ÇAĞA, Tahir / KENDER, Rayegân, Deniz Ticareti Hukuku: Navlun Sözleşmesi, C.II, İstanbul, 2009.
- CZERWENKA, Beate , Das Gesetz zur Reform des Seehandelsrechts, Köln, 2014.
- DONOVAN, James J., The Hamburg Rules: Why a New Convention on Carriage of Goods by Sea, 4 Mar. Law. 1 (1979), (s.1-16).
- EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara, 2017.
- HERBER, Rolf, Seehandelsrecht: Systematische Darstellung, Berlin- New York, Walter de Gruyter Verlag, 1999. (Seehandelsrecht)
- HÜRLIMANN Roland/SIEGENTHALER Thomas, in: Huguenin Claire/Müller-Chen Markus (Hrsg.), Vertragsverhältnisse Teil 2: Arbeitsvertrag, Werkvertrag, Auftrag, GoA, Bürgschaft, Art. 319-529 OR, 3. Aufl., Zürich - Basel - Genf 2016.
- KIENZLE, Jost, Die Haftung des Carrier und des Actual Carrier nach den Hamburg-Regeln, Schriften zum Transportrecht, Heft 8, 1993.
- MAHER, Joan D., Marine Transport, Cargo Risks, and the Hamburg Rules, Rationalization or Imagery, 84 Dick. L. Rev. 183 (1979), (s.183-220).
- SCHMIDT, Karsten / HERBER, Rolf, Münchener Kommentar zum HGB: Band 7, Transportsrecht- viertes Buch, Handelsgeschäfte, 3. Aufl. 2014. (Münchener Kommentar)
- OETKER, Harmut, Handelsgesetzbuch- Kommentar, 5. Aufl. 2017.
- OĞUZMAN/ÖZ, Borçlar Hukuku C.1, İstanbul, 2018.
- OĞUZMAN/ÖZ, Borçlar Hukuku C.2, İstanbul, 2018.
- ÖZ, Turgut, Eser İş Sahibinin Eser Sözleşmesinden Dönmesi, İstanbul, 1989.
- PEKCANITEZ /ATALAY / ÖZEKES, Medeni Usul Hukuku, Ankara, 2013.
- PUTTFARKEN, Hans- Jürgen, Seehandelsrecht, Heidelberg, 1997.
- PRÜSSMANN, Heinz / RABE, Dieter, Seehandelsrecht: Fünftes Buch des Handelsgesetzbuches mit Nebenvorschriften und Internationalen Übereinkommen, München, 2000.
- RABE, Dieter / BAHNSEN, Kay Uwe, Seehandelsrecht: Fünftes Buch des Handelsgesetzbuches mit Nebenvorschriften und Internationalen Ubereinkommen, 5. völlig neu-bearbeitete Auflage, München, 2018.
- SCHLEDELBERGER, Franz / LIESECKE, Rudolf, Seehandelsrecht, Verlag Franz Vahlen, Berlin und Frankfurt a. M., 1959.
- SCHOLLENBERGER, David K., Risk of Loss in Shipping under the Hamburg Rules, Denv. J. Int'l L. & Pol'y 568, Vol.10, Y.198, (s.561-576).
- TANRIVER, Süha, Medeni Usul Hukuku- C.1, Ankara, 2016.
- VON ZIEGLER, Alexander, Compensation for Damage: The Rotterdam Rules Appraised, European journal of Commercial Contract Law 2010-1/2, s.51-62. (The Rotterdam Rules)
- VON ZIEGLER, Alexander, Schadenersatz im Internationalen Seefrachtrecht, Baden-Baden, 1990. (Schadenersatz)
- VON ZIEGLER, Alexander, Delay and the Rotterdam Rules, 14 Unif. L. Rev. 997-1009. (Delay and the Rotterdam Rules)
- WERTH, Douglas A., The Hamburg Rules Revisited - A Look at U.S. Options, Journal of Maritime Law and Commerce, Vol. 22, No. 1, January, 1991, s.59-80.
- WÜSTENDÖRFER, Hans, Neuzeitliches Seehandelsrecht mit besonderer Berücksichtigung des angloamerikanischen und des internationalen Rechts, Tübingen, 1950.YANCEY, Benjamin W., Carriage of Goods: Hague, Cogsa, Visby, and Hamburg, 57 Tulane Law Review, Vol.57, Y.1982-1983, s. 1253 (s.1238-1259).
- YAZICIOĞLU, Emine, Deniz Yolu ile Eşya Taşımalarında Geç Teslimden İleri Gelen Zararlardan Sorumluluk, MHB, Yıl:2002, S.2 (Geç Teslim).
- YAZICIOĞLU, Emine, Hamburg Kuralları’na Göre Taşıyanın Sorumluluğu, İstanbul, 2000. (Hamburg Kuralları)
- YETİŞ ŞAMLI, Kübra, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre Taşıyanın Zıya, Hasar ve Geç Teslimden Sorumluluğu, İstanbul, 2013.
- ISSN: 2146-1082
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2010
- Yayıncı: İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi