Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Öğretiminde Matematik Dili Kullanımları ve Matematik Okuryazarlığı Öz yeterlik Algıları

Matematik okuryazarı bireylerin yetiştirilmesi ve matematik dilinin kullanılması güncellenen Matematik dersi öğretim programında önemsenmektedir. Çünkü matematiğin dilini bilmeden, matematiksel sayı ve semboller doğru bir şekilde yorumlanamayabilir. Bir dili kullanabilmek için ise o dilde okuryazar olmak oldukça önemlidir. Bu önemden hareketle, bu araştırmanın temel amacı, sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretiminde, matematik dili kullanımlarının ve matematik okuryazarlığı öz yeterlik algılarının belirlenmesidir. Araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışma olarak desenlenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi’nde, Sınıf Öğretmenliği lisans programının 1, 2, 3 ve 4. sınıflarında öğrenim görmekte olan toplam 270 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında verilerin toplanmasında, “Matematik Öğretiminde Dil Ölçeği” ile “Matematik Okuryazarlığı Öz yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, SPSS-Windows 18 paket programı ile analiz edilmiş, araştırmanın alt problemleri doğrultusunda Mann Whitney U-testi, Kruskal Wallis H-testi, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada matematik öğretiminde dil kullanımının cinsiyet açısından kadın öğretmen adaylarının; sınıf düzeyi açısından alt sınıfların lehine anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Matematik okuryazarlığı öz yeterlik algısı için ise cinsiyet açısından anlamlı farkın erkek öğretmen adaylarının ve sınıf düzeyi açısından anlamlı farkın üst sınıfların lehine olduğu belirlenmiştir. Araştırmada matematik öğretiminde dil kullanımı ile matematik okuryazarlığı öz yeterlik algısı arasında düşük bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, matematik dili kullanımı ve matematik okuryazarlığı özyeterlik algısı konularında öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Matematik dili, matematik okuryazarlığı, sınıf öğretmeni adayı

Primary Pre-service Teachers’ Mathematical Language Usage in Mathematics Instruction and Mathematical Literacy Self-efficacy Perceptions*

Educating individuals with mathematical literacy and using mathematics language is considered important in the updated Mathematics instruction program. Because without knowing the language of mathematics, mathematical numbers and symbols can not be interpreted correctly. To be able to use a language, it is very important to be literate on that level. Considering this importance, the main purpose of this research is to determine the primary pre-service teachers’ usage level of mathematical language and mathematical literacy self-efficacy perceptions in mathematic instruction. The research was designed as a descriptive study in the survey model. The participants of the research constitute a total of 270 pre-service teachers who are studying at the 1st, 2nd, 3rd and 4th grade of the Department of Primary Education programme at the Faculty of Education of a state university. “The Language In Mathematics Teaching Scale” and the “Mathematics Literacy Self-Efficacy Scale” were used for data collection within the scope of the research. Data was analyzed with SPSS-Windows 18 package programme and Mann Whitney U-test, Kruskal Wallis H-test, t-test, one way analysis of variance and correlation analysis were used to investigate sub-problems. It has been determined that preservice teachers mathematics language usage differ significantly in favour of female pre-service teachers in terms of gender and in favour of lower classes in terms of class level. For the mathematics literacy self-efficacy perception, it was determined that significant difference in terms of gender in favour of male preservice teachers and in terms of class level in favour of upper classes. It was concluded that there was a low correlation between language use in mathematics instruction and mathematics literacy self-efficacy perception in the study. Proposals have been made in the direction of the findings obtained from the research, about the use of mathematical language and the mathematics literacy self-efficacy perception

Keywords:

Mathematical language, mathematical literacy,

PDF

___

Akkaya, R. ve Sezgin Memnun, D. (2012). Öğretmen adaylarının matematiksel okuryazarlığa ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 96-111.
Aksu, H. H. (2008). Öğretmenlerin yeni ilköğretim matematik programı hakkındaki görüşleri, Abant İzzet Baysal Eğitim Fakültesi Dergisi 1,1-10.
Akyüz, G., ve Pala, N. M. (2010). Pısa 2003 sonuçlarına göre öğrenci ve sınıf özelliklerinin matematik okuryazarlığına ve problem çözme becerilerine etkisi. İlköğretim Online, 9(2).
Altıntaş, E., Özdemir, A. Ş., ve Kerpiç, A. (2012). Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı özyeterlik algılarının bölümlere göre karşılaştırılması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2).
Attridge, N. & Inglis, M. (2015). Increasing cognitive inhibition with a difficult prior task: implications for mathematical thinking. ZDM Mathematics Education, 47(5), 723-734.
Aydın, B. (2003). Bilgi toplumu oluşumunda bireylerin yetiştirilmesi ve matematik öğretimi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 14, 183-190.
Aydın, S., Yeşilyurt, M. (2007). Matematik öğretiminde kullanılan dile ilişkin öğrenci görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 22, 90-100.
Bal, A. P. (2012). Öğretmen adaylarının geometrik düşünme düzeyleri ve geometriye yönelik tutumları. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(1), 17-34.
Bal, A. P. (2011). Oluşturmacı öğrenme ortamının sınıf öğretmenliği öğrencilerinin temel matematik dersinde akademik başarı ve van hiele geometri düşünme düzeyine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(3), 47-57.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Çalıkoğlu Bali, G. (2002).Matematik öğretiminde dil ölçeği, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23, 57-61.
Çalıkoğlu Bali, G. (2003). Matematik öğretmen adaylarının matematik öğretiminde dile ilişkin düşünceleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 25: 19-25 [2003]
Doğan, M., Güner, P. (2012). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik dilini anlama ve kullanma becerilerinin incelenmesi, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi.
Demiralay, R., (2008). Öğretmen adaylarının bilgi ve iletşim teknolojilerini kullanımları açısından bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik algılarının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
Dinçer, B., Akarsu, E., ve Yilmaz, S. (2016). İlkögretim matematik ögretmeni adaylarinin matematik okuryazarlığı özyeterlik algıları ile matematik ögretimi yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi 1. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(1), 207.
Ersoy, Y. (1997). Okullarda matematik eğitimi: matematikte okuryazarlık, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 13,115-120.
Goodwin, K. S., Ostrom, L., & Scott, K. W. (2009). Gender differences in mathematics self-efficacy and back substitution in multiple-choice assessment. Journal of Adult Education, 38(1), 22.
Gülten, D., Poyraz, C., ve Soytürk, İ. (2012). Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı öz-yeterliklerinin “ders çalışma alışkanlıkları” açısından incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 143-149.
Güneş, G., ve Gökçek, T. (2013). Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 20, 70-79.
Işık, A., Çiltaş, A., Bekdemir, M. (2008). Matematik eğitiminin gerekliliği ve önemi, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 17, 174-184.
Işıksal, M. ve Çakıroğlu, E. (2006). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiğe ve matematik öğretimine yönelik yeterlik algıları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 31, 74-84.
Kabael, T., ve Barak, B. (2016). Ortaokul matematik ögretmeni adaylarinin matematik okuryazarlik becerilerinin pısa sorulari üzerinden ıncelenmesi 1. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(2), 321.
Kesicioğlu, O. S. (2014). Okul öncesi eğitimi öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlık düzeyleri ile matematik eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. MEB Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 43,117-130.
Koyuncu, İ. ve Haser, C. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı öz-yeterlik düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi.
MEB. (2017). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul). Ankara: MEB Basımevi.
MEB. (2016). Pisa 2015 projesi ulusal ön rapor. Ankara: MEB.
MEB. (2016). Timss 2015 ulusal matematik ve fen bilimleri ön raporu 4. ve 8. sınıflar. Ankara: MEB.
Nicolaidou, M., & Philippou, G. (2003). Attitudes towards mathematics, self-efficacy and achievement in problem solving. European Research in Mathematics Education III. Pisa: University of Pisa, 1-11.
NRC(National Research Council). Everbody counts: a report to the nation of the future of mathematics education.Washington,DC:National Academy Press, 1989.
OECD, Assessing scientific, reading and mathematical literacy, a framework for pisa 2006, 2006.
Olkun, S., Toluk, Z. Ve Durmus, S., (2002). Sınıf öğretmenliği ve matematik öğretmenliği öğrencilerinin geometrik düşünme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi 16-18 Eylül 2002. Ankara: Devlet Kitapları Basımevi Müdürlüğü.
Önal, H., Yorulmaz, A., Gökbulut, Y., ve Altıner, E. Ç. The Relationshıp Between Pre-Service Class Teachers' Self-Efficacy in Mathematical Literacy and Their Attitudes towards Mathematics.
Özgen, K., ve Bindak, R. (2008). Matematik okuryazarlığı öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi 2, 517-528.
Özgen, K., ve Kutluca, T. (2013). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığına yönelik görüşlerinin incelenmesi.
Özyürek, R. (2010). The reliability and validity of the mathematics self-efficacy informative sources scale. Educational Sciences: Teory & Practice, 10, 439-447.
Paksu, A. D. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının geometri hazırbulunuşlukları, düşünme düzeyleri, geometriye karşı özyeterlikleri ve tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 203-218.
Pilten, P., Serin, M. K., ve Işık, N. (2016). Sınıf öğretmenlerinin matematiksel modellemeye ilişkin algılarını belirlemeye yönelik bir olgubilim çalışması. Electronic Turkish Studies, 11(3).
Reys, R., Suydam, M., & Lindquist, M. N. (1995). Helping children learning mathematics. Boston, MA: Allyn & Bacon. 93-203.
Sarı Uzun, M., Yanık, C., & Sezen, N. (2012). Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı özyeterliklerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel, (2), 212-221.
Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şefik, Ö., ve Şenol, D. O. S. T. (2016). Ortaöğretim matematik öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı hakkındaki görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(2), 320-338.
Soylu, Y., ve Aydın, S.(2006). Matematik derslerinde kavramsal ve işlemsel öğrenmenin dengelenmesinin önemi üzerine bir çalışma, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 2, 83-95
Soytürk, İ. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı öz-yeterlikleri ve matematiksel problem çözmeye yönelik inançlarının araştırılması, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
Tarım, K., Baypınar, K., ve Keklik, G. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin matematik okuryazarlığı öz-yeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2015 (3), 846-870.
Tekin, B., ve Tekin, S. (2012). Matematik öğretmen adaylarının matematiksel okuryazarlık düzeyleri üzerine bir araştırma. Retrieved July, 16, 2012.
Umay, A. (1996). Matematik eğitimi ve ölçülmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12, 145-149.
Uzun Çalık, S., ve Çelik, S. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının görsel matematik okuryazarlıklarının incelenmesi: nitel bir araştırma. Studies in Educational Research and Development, 2017, 1(1).
Yenilmez, K., ve Ata, A. (2013). Matematik okuryazarlığı dersinin öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı öz yeterliğine etkisi. International Journal of Social Science 2, 1803-1816.
Yenilmez, K., & Turgut, M. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı özyeterlik düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 1(2), 253-258.
Yorulmaz, A., Çokçalışkan, H., ve Çelik, Ö. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiksel düşünmeleri ile bireysel yenilikçilikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 304-317.
Yıldırım, C. (1988). Matematiksel Düşünme (1. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi A.Ş.
Yüzerler, S., ve Doğan, M. (2012). 6. ve 7. Sınıf öğrencilerinin matematiksel dili kullanabilme becerileri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi.
Zehir, K., ve Zehir, H. (2016). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı öz-yeterlik inanç düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Education Science and Technology, 2(2), 104-117.