İrfan Nihan DEMİREL

9-12 Yaş Çocukların Estetik Değer Algılarının İncelenmesi

Araştırmanın amacı, 9-12 yaş çocukların estetik değer algılarının incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Karadeniz Bölgesinde öğrenim gören, 9-12 yaş aralığındaki toplam 1021 (534 kız; 487 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma karma yöntem araştırma desenlerinden yakınsayan paralel desen yaklaşımıyla yürütülmüştür. Araştırmanın nicel boyutunda Mazman Budak (2012) tarafından geliştirilen sanat ve estetik değer tutum ölçeği; nitel boyutunda metafor yoluyla veri toplama formu kullanılmıştır. Araştırma sonuçları kız çocukların erkek çocuklara göre sanat ve estetik değer tutum puanlarının daha olumlu olduğunu ve yaş düzeyi ilerledikçe kişinin estetik değer kavramına ilişkin bakış açısı, yaşam düzeyi ve güzel kavramını algılama eğiliminin farklılaştığını göstermiştir. Ayrıca çocukların estetik kavramını genel olarak cerrahi bir müdahale, fiziksel görünüm ya da esneklik olarak algıladıklarını; sanatsal anlamda kişiye zevk ya da heyecan veren bir duygu olarak da estetik haz kavramı üzerine yoğunlaştıklarını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

estetik, estetik değer, sanat, sanat eğitimi

Analysis of 9-12 Years Old Children’ Aesthetic Value Perceptions

The aim of the research is to examine the aesthetic value perceptions of children aged 9-12 years. The study was conducted with a total of 1021 (534 female, 487 male) students in the Black Sea Region, aged 9-12 years. The research was conducted with convergent parallel design from mixed method research designs. The art and aesthetic value attitude scale developed by Mazman Budak (2012) and metaphor data collection form was used as means of collecting data. The results of the research showed that female students' attitudes towards art and aesthetics were more positive than male students' attitudes, and as the age progressed, the point of view of the person regarding the concept of aesthetic value is different. The children generally perceived the concept of aesthetics as a surgical intervention, physical appearance, or flexibility. They have concentrated on the concept of aesthetic pleasure as a feeling of pleasure or excitement.

Keywords:

aesthetic, aesthetic value, art, art education,

PDF

___

Abacı, O. (2003). Okul öncesi dönem çocuklarında görsel sanat eğitimi. (2. bs.). Ankara: Morpa Kültür Yayınları.
Armstrong, T., & Detweiler-Bedell, B. (2008). Beauty as an emotion: The exhilarating prospect of mastering a challenging world. Review of General Psychology, 12, 305–329.
Buyurgan, S., & Mercin, L. (2005). Görsel sanatlar eğitiminde müze eğitimi ve uygulamaları, V. Özsoy (Ed.). Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları.
Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (2. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
Cannon A. (2005). Children’s Aesthetic Understanding: Developing Interpretations of Photography. 15.08.2016 tarihinde https://ed.psu.edu/pds/teacher-inquiry/.../cannona2005.pdf sayfasından erişilmiştir.
Crawford, D. W. (1987). Aesthetics in Discipline-based Art Education. Discipline-Based Art Education. Urbana and Chicago: University of İllinois Press.
Creswell, J. W. ve Plano Clark, V. L. (2014). Karama yöntem araştırmaları, tasarımı ve yürütülmesi (Y. Dede ve S. B. Demir, Çev.). (2. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Cupchık, G.C. (1986). A Decade After Berlyne, New Directions in Experimental Aesthetics. Poetics, 15, 345-369.
Cupchik, G. C., & Winston, A. C., (1996). "Confluence and divergence in empirical aesthetics philosophy and mainstream psychology" Handbook of perception & cognition: Cognitive ecology, San Diego, CA: Academic Press.
Eczacıbaşı, (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. İstanbul.
Erinç, S. M. (1998). Sanat Psikolojisi’ ne Giriş. Ankara: Ayraç Yayınevi.
Eyerdam, P. J. (2003). Using internet primary sources to teach critical thinking skills in the visual arts. London: Libraries Unlimited.
Gökay ve Demir, (2006). Farklı eğitim seviyelerinde estetik beğeni, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 313-328.
Kagan, M.(1993). Estetik ve Sanat Dersleri. (A. Çalışlar, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
Kalyoncu, R. (2012). Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının “öğretmenlik” kavramına ilişkin metaforları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20): 471-484.
Kılcan, B. ve Akbaba, B. (2014). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan estetik değerine ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(4), 1047-1076.
Kirk, U., Skov, M., Hulme, O., Christensen, M. S., & Zeki, S. (2009). Modulation of aesthetic value by semantic context: An fMRI study. NeuroImage, 44, 1125–1132.
Konecni, V.J. (2005). The Aesthetic Trinity: Awe, Being Moved, Thrills. Bulletin of Psychology and the Arts, 5(2), 27-44.
Lakoff, G. ve Johnson, M. (2010). Metaforlar, hayat, anlam ve dil. (G. Y. Demir, Çev.). (2. bs.). İstanbul: Paradigma.
Leder, H., Belke, B., Oeberst, A., & Augustin, A. (2004). A model of aesthetic appreciation and aesthetic judgments. British Journal of Psychology, 95, 489–508.
Leder, H., Tinio, P. P. L., Fuchs, I. M., & Bohrn, I. (2010). When attractiveness demands longer looks: The effects of situation and gender. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 63, 1858 –1871.
Markovic, S. (2012). Components of aesthetic experience: aesthetic fascination, aesthetic appraisal, and aesthetic emotion, i-Perception, 3, 1-17.
Mazman Budak, F. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde (7. Sınıf) Doğal ve Kültürel Varlıklar Aracılığı ile Estetik Değer Eğitimi (Tokat Örneği), Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Mercin, L., ve Alakuş, A. O. (2007). Birey ve toplum için sanat eğitiminin gerekliliği. D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 14-20.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (Thousand Oaks, CA: Sage).
Moritz, G. (1985). Estetik Anlayış. (T. Mengüşoğlu, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Okan, N. (2002). Estetiğin Felsefedeki ve Disipline Dayalı Sanat Eğitimi İçindeki Yeri ve Önemi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Parsons, M. J. (1994). Can Children Do Aesthetics? A Developmental Account.Aesthetics for Young People. R. Moore (Ed.). Amerika: University of Illinois Press.
Parsons, M. J. & Blocker. H.G. (1993). Aesthetics and Education. Chicago: University of Illinois Press.
Prinz, J. (2007). Emotion and Aesthetic Value, 07.05.2017 tarihinde http://subcortex.com/EmotionAndAestheticValuePrinz.pdf. adresinden erişilmiştir.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar, Educational Administration: Theory and Practice, 55, 459-496.
Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi, Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
Segall, A. & Schmidt, S. (2006). Reading the newspaper as a social text. Social Studies, 97(3), 91-99.
Silvia, P. J. (2009). Looking past pleasure: Anger, confusion, disgust, pride, surprise, and other unusual aesthetic emotions. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 3, 48–51.
Silvia, P.J. ve Nusbaum, E.C. (2011). On Personality and Piloerection: Individual Differences in Aesthetic Chills and Other Unusual Aesthetic Experiences. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts. 5(3), 208-214.
Sevim, O., Hisarcıklılar, E. ve Feyzioğlu, N. (2012). Bir Estetik Duyuş Analizi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (3): 41-57.
Tunalı, İ. (2004). Estetik. (8. bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers: A phenomonological approach. Eurasian Journal Of Educational Research, 35, 165-184.
Yılmaz, M. (2009). Görsel sanatlar eğitiminde uygulamalar. (3. bs.). Ankara: Gündüz Eğitim.
Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127-138.
Yolcu, E. (2009). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. (2. bs.). Ankara: Nobel Yayınevi.
Yurttaş, Z., Yavuz, F. ve Atsan, T. (2007). Kırsal Sosyoloji. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.