Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Bilgi Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Malatya İli Örneği

Amaç: Bu çalışmada, fen bilimleri öğretmenlerinin, biyoteknoloji ve genetik mühendisliği konusundaki bilgi düzeyleri ile cinsiyetleri, mezun oldukları fakülte, mesleki kıdemleri ve biyoteknoloji dersi alma durumları arasında bir ilişki olup olmadığı araştırılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel olarak tasarlanan çalışmanın örneklemini Malatya il Merkezinde görev yapmakta olan 58 fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin, bilgi düzeylerini ölçmek için, tarafımızdan güvenirlik ve kapsam geçerliliği analizi yapılmış bilgi testi ve bazı demografik özellikleri belirlemeye yönelik bir ölçek kullanılmıştır. Bulgular: Sonuçlarımıza göre; fen bilimleri öğretmenlerinin biyoteknoloji/genetik mühendisliği konusundaki bilgi düzeyleri ile cinsiyetleri, mezun oldukları fakülte, mesleki deneyimleri ve biyoteknoloji dersi alma durumları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ancak, öğretmenlerin yarısından fazlası bilgi testinde bulunan genetik mühendisliği, genetiği değiştirilmiş organizmalar, klonlama ve insan genom projesi konularına ilişkin 8 soruyu doğru cevaplayamamıştır. Sonuçlar ve Öneriler: Sonuçlarımıza göre, fen bilimleri öğretmenleri biyoteknoloji alanındaki güncel gelişmeleri takip etmiyorlar ve bu problemi çözmek için alan uzmanları tarafından bir hizmet-içi eğitime tabi tutulmaları önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Biyoteknoloji, Genetik mühendisliği, Fen Bilimleri Öğretmeni, Bilgi Düzeyi

Investigation of Knowledge Levels of Science Teachers on Biotechnology and Genetic Engineering in Terms of Different Variables: The Case of Malatya Province

Purpose: The aim of this study, it has been investigated whether there is significant difference between the knowledge level of science teachers on biotechnology/genetic engineering applications their gender, their field of graduation, duration of experience and taking biotechnology courses. Design & Methodology: The research method was descriptive and crosssectional. The sample of research were 58 science teachers in Malatya. Data collection instruments were researcher made valid and reliable questionnaire which was used to assess demographic information, knowledge level of science teachers. Findings: According to the analysis, there is no significant difference between the knowledge level on biotechnology/genetic engineeering and the gender, the their field of graduation, duration of experience and taking biotechnology courses was found. But, more than half of the science teachers participating in this study did not correctly answer 8 questions of the knowledge test. These questions that were answered incorrectly were mostly related to genetic engineering, genetic modified organisms, cloning and human genome project. Implications & Suggestions: The results show that science teachers do not follow current developments and this problem needs to be solved. This problem can be solved by providing in-service training by field specialists.

Keywords:

Biotechnology, Genetic engineering, Science teacher, Knowledge level,

PDF

___

Akçay, S. (2016). Prospective elementary science teachers’ understanding of photosynthesis and cellular respiration in the context of multiple biological levels as nested systems. Journal of Biological Education. DOI: 10.1080/00219266.2016.1170067.
Akçay, S. (2009). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoloji alan bilgisi yeterliliği. (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 228388).
Aksoy, F. (2006). Lise öğretmenlerinin genetiği değiştirilmiş gıdalara ilişkin bilgi düzeyleri, görüşleri ve bilgilendirilme ihtiyaçlarının belirlenmesi: Adana Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 233814).
Balemen, N. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarının nanobiyoteknoloji konularındaki bilgi seviyelerinin belirlenmesi ve nanobiyoteknoloji öğretim yöntem ve seviyelerinin araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 229143).
Chen, S. Y. & Raffan, J. (1999). Biotechnology: Student’s knowledge and attitudes in the UK and Taiwan. Journal of Biological Education, 34(1), 17-23. DOİ: 10.1080/00219266.1999.9655678.
Çepni, S. (2005). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (Genişletilmiş 3.Baskı). Trabzon: Celepler.
Çiçekçi, O. (2008). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin transgenik (gdo) konusundaki bilgilerinin ve görüşlerinin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Darçın, E. S. (2007). Fen-teknoloji ve biyoloji öğretmen adayları için biyoteknoloji eğitiminin deneysel planlanması. (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 206943).
Darçın, E. S. (2011). Turkish pre-service science teachers’ knowledge and attitude towards application areas of biotechnology. Scientific Research and Essays. 6(5). 1013-1019.
Dawson, V. (2007). An Exploration of high school (12-17 year old) students‟ understandings of, and attitudes towards biotechnology processes. Research in Science Education, 39, 59-73. DOİ: 10.1007/s11165-006-9016-7.
Demirci, A. (2008). Perceptions and attitudes of geography teachers to biotechnology: A study focusing on genetically modified (gm) foods. African Journal of Biotechnology. 7(23), 4321-4327. url. https://www.ajol.info/index.php/ajb/article/view/59580.
Esma Uysal, E., Cebesoy, Ü., B. & Karışan, D., (2018). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Genetik Uygulamalarına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 1-14.
Fonseca, M. J., Costa, P., Lencastre, L., & Tavares, F. (2011). Disclosing biologyteachers’ beliefs about biotechnology and biotechnology education. Teacher and Teaching Education, 28, 368-381.DOİ: 10.1016/j.tate.2011.11.007.
France, B. (2007). Location, location, location: Positioning biotechnology education for the 21st century. Studies in Science Education, 43(1), 88-122. DOİ: 10.1080/03057260708560228.
Gunter, B., Kinderlerer, J., & Beyleveld, D. (1998). Teenagers and biotechnology: A survey of understanding and opinion in Britain. Studies in Science Education, 32, 81-112. DOİ: 10.1080/03057269808560128.
Gürkan G., (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adayları Ve Öğretmenlerinin Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Bilgi Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Karşılaştırılması, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Malatya.
Hilton, A., Nichols, K. & Kanasa, H. (2011). Developing tomorrow's decision-makers: Opportunities for biotechnology education research. Australian Educational Researcher, 38(4), 449-465. DOİ: 10.1007/s13384-011-0039-3.
Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (19. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kidman, G. (2009). Attitudes and interests towards biotechnology: the mismatch between students and teachers. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 5(2), 135-143. DOİ: 10.12973/ejmste/75265.
Klop, T., Severiens, S. E., Knippels, M. P. J., van Mil, M. H. W., & Ten Dam, G. T. M. (2010). Effects of a science education module on attitudes towards modern biotechnology of secondary school students. International Journal of Science Education, 32(9), 1127–1150.
Lamanauskas, V., & Makarskaitė-Petkevičienė, R. (2008). Lithuanian university students’knowledge of biotechnology andtheir attitudes to the taughtsubject. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(3), 269-277. DOİ: 10.12973/ejmste/75349.
MEB. (2017). İlköğretim ve Ortaöğretim Öğretim Programlarının Güncellenmesi. Erişim adresi: https://ttkb.meb.gov.tr/www/ilkogretim-ve-ortaogretim-ogretim-programlarinin guncellenmesi/icerik/289#.
Mohapatra, A.K., Priyadarshini, D., & Biswas, A. (2010). Genetically modified food: Knowledge and attitude of teachers and students. Journal of Science Education and Technology, 19(5), 489-497. DOİ: 10.1007/s10956-010-9215-x.
Mowen, D. L., Roberts, T. G., Wingenbach, G. J. & Harlin, J. F. (2007). Biotechnology: An assessment of agricultural science teachers’ knowledge and attitudes. Journal of Agricultural Education, 48(1), 42-51. url. http://pubs.aged.tamu.edu/jae.
Öcal, E. (2012). İlköğretim Fen bilgisi öğretmenlerinin biyoteknoloji (genetik mühendisliği) farkındalık düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 300586).
Özel, M., Erdoğan, M., Uşak, M. & Prokop, P. (2009). Lise öğrencilerinin biyoteknoloji uygulamalarına yönelik bilgileri ve tutumları, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice 9(1), 297-328.
Prokop, P., Lešková, A., Kubiatko, M., & Diran, C. (2007). Slovakian students’ knowledge of and attitudes toward biotechnology. International Journal of Science Education, 29(7), 895-907. DOİ: 10.1080/09500690600969830.
Schibeci, R. A. (2000). Student, teachers and the impact of biotechnology in the community. Australian Science Teachers' Journal, 46, 27-33. url. http://researchrepository.murdoch.edu.au/id/eprint/6426.
Sıcaker, A. & Öz Aydın, S. (2015). Ortaöğretim biyoteknoloji ve gen mühendisliği kavramlarının öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 51-67.
Simon, R. M. (2010). Gender differences in knowledge and attitude towards biotechnology. Public Understanding of Science, 19(6), 642–653.
Sinan, O. (2015). Öğrencilerin biyoteknoloji ile ilgili bilgi ve tutumların farklı değişkenlere göre incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi. XII: I, 183-201.
Steele, F., & Aubusson, P. (2004). The challenge in teaching biotechnology. Research in Science Education, 34, 365-387. DOİ: 10.1007/s11165-004-0842-1.
Sürmeli, H. (2008). Üniversite öğrencilerinin biyoteknoloji ve genetik mühendisliği çalışmaları ile ilgili tutum, bilgi ve biyoetik görüşlerinin değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 226375).
Şenler, B., Kozcu Çakır, N., Görecek, M. ve Göçmen-Taşkın B. (2006). Fen bilgisi öğretmenlerinin biyoteknoloji konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi (Muğla ili örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 31, 126-132. url. http://hunefd/article/view/5000048622.
Türkmen, L. ve Darçın, E. S. (2007). A Comparative study of Turkish elementary and science education major students’ knowledge levels at the popular biotechnological ıssues. Internatiol Journal of Environmental and Science Education. 2(4), 125-131. url. https://eric.ed.gov/?id=EJ901276.
Usak, M., Erdogan, M., Prokop, P. & Ozel, M. (2009). High school and university students' knowledge and attitudes regarding biotechnology. Biochemistry and Molecular Biology Education, 37(2), 123-130. DOİ: 10.1002/bmb.20267.
Uyanıker, S. (2008). Biyoloji öğretmenlerinin moleküler biyoloji bilgi seviyeleri. (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 178400).
Yüce, Z. ve Yalçın, N. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji konusundaki bilgi düzeyleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2261-16_05_2012 10_53_15. pdf adresinden 08.11.2017 tarihinde edinilmiştir.