Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yapılandırmacı Kurama Dayalı Öğretim Uygulamalarının Geliştirilmesi

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının yapılandırmacı kurama dayalı fen derslerini nasıl planlayıp, uyguladıklarını tespit etmek, bu süreçte ne tür zorluklarla karşılaştıklarını belirlemek ve verilen eğitim aracılığıyla bu zorlukları aşmalarını sağlayıp, uygulamalarını iyileştirmektir. Eylem araştırması deseninin kullanıldığı bu araştırmanın katılımcıları “Öğretmenlik Uygulaması” dersini alan iki öğretmen adayıdır. Veriler dokuman analizi, görüşme ve gözlem yöntemleriyle toplanmış, betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, araştırmanın başında katılımcıların öğretim programlarını kullanmaya yönelik bilgi eksikleri bulunmaktadır. Kavram yanılgılarının önemi hakkında bilgi sahibi olmalarına rağmen, ders planlama ve uygulama aşamasında öğrencilerin yanılgılarını göz ardı etmektedirler. Ayrıca çoğunlukla öğretmen merkezli öğretim yöntem ve teknikleri tercih ettikleri belirlenmiştir. Katılımcılar aldıkları eğitimlerle bu zorlukların üstesinden gelmeyi çoğunlukla başarmışlardır. Elde edilen sonuçlara göre, öğretmen adaylarının yapılandırmacı kurama dayalı ders planlama ve uygulama hakkındaki bilgi ve becerileri gelişmiştir. Öğretmen adaylarının eğitiminde uygulamaya dayalı eğitimlere sıklıkla yer verilmesi ve karşılaştıkları sorunlar hakkında tartışma yapılarak çözümler üretilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yapılandırmacı kuram, öğretmen adayı eğitimi, eylem araştırması

Development of Pre-service Science Teachers' Constructivist-Oriented Teaching Practices

The aim of this study is two-fold: first, it is aimed to define how pre-service teachers plan and implement their lessons based upon constructivist theory; and second, to identify what kind of problems they encounter in order to help them enhance their implementations towards constructivist-orientation by assisting them in overcoming these difficulties via delivered training. The study is designed as an action research with the participation of two pre-service teachers taking “Teaching Practice” course. Data was gathered through document analysis, interviews and observation and analysed using descriptive statistics. According to the findings, participants have lack of knowledge on using teaching programs at the beginning of the study. Although they were aware of the importance of misconceptions, they ignored students’ possible misconceptions during planning and practice. Furthermore it was found that they frequently preferred teacher-centred teaching methods and techniques. Following the training, participants were observed to have overcome most of the difficulties. According to results of the study, pre-service teachers’ planning and teaching skills and knowledge about constructivist theory have improved. The findings suggest that teacher training programs need to include implementation-oriented teaching practices while providing room for teacher trainees to voice and discuss the problems they encounter during these practices.

Keywords:

Constructivism, pre-service teacher education, action research,

PDF

___

Akçadağ, T. (2010). Öğretmenlerin ilköğretim programındaki yöntem teknik ölçme ve değerlendirme konularına ilişkin eğitim ihtiyaçları. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 53, 29-50. Aksoy, N. (2003). Eylem araştırması: Eğitimsel uygulamaları iyileştirme ve değiştirmede kullanılacak bir yöntem. Eğitim Yönetimi, 36, 474-489. Arsal, Z. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı kazanımlarının yapılandırmacılık ilkelerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(3), 1-14. Arslan, M. (2007). Eğitimde yapılandırmacı yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 41-61. Beyer, C.J., & Davis E.A. (2011). Learning to critique and adapt science curriculum materials: examining the development of preservice elementary teachers’ pedagogical content knowledge. Science Education, 131-157. Buxton, C. A., & Provenzo, E. F. (2007). Teaching science in elementary & middle school. USA: Sage Publications. Canbazoğlu, S., Demirelli, H., & Kavak, N. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı ünitesine ait konu alan bilgileri ile pedagojik alan bilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(1), 275-291. Cheung, D. (2007). Facilitating chemistry teachers to implement inquiry-based laboratory work. International Journal of Science and Mathematics Education, 6, 107-130. Driel, J.H., Verloop, N., & Vos. W. (1998). Developing science teachers’ pedagogical content knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 35(6), 673–695. Duffy, T. M., & Jonassen, D. H. (1992). Constructivist and the technology of instruction: A conversation. Hillsdale, N.J: Lawrence Erlbaum Associates. Erden, M., & Akman, Y. (1997). Eğitim psikolojisi: Gelişim-öğrenme-öğretme (4. Baskı). Ankara: Arkadaş Yayınevi. Ersoy, A., & Anagün, Ş. S. (2009). Sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersi ödev sürecine ilişkin görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(1), 58-79. Evrekli, E., Şaşmaz-Ören, F., & İnel, D. (2010, Kasım). Öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz yeterliliklerinin cinsiyet, bölüm ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından incelenmesi. I. Uluslararası Eğitimde Yeni Yönelimler ve Yansımaları (11-13 Kasım 2010), Antalya, Türkiye. Farsakoğlu, Ö. F., Şahin. Ç., Karslı, F., Akpınar, M., & Ültay, N. (2008). A study on awareness levels on prospective science teachers on science process skills in science education. World Applied Sciences Journal, 4(2), 174-182. Geçer, A., & Özel, R. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde yaşadıkları sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1-26. Gelbal, S., & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145. Genç, S. Z., & Eryaman, M. Y. (2007). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102. Gomez-Zwiep, S. (2008). Elementary teachers’ understanding of students’ science misconceptions: Implications for practice and teacher education. J. Sci. Teacher Educ., 19, 437-454. Güneş, T., Dilek, N. Ş., Hoplan, M., & Güneş, O. (2011, Nisan). Fen ve teknoloji dersinin öğretmenler tarafından uygulanması üzerine bir araştırma. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications (27-29 Nisan 2011), Antalya, Türkiye. Jacobs, C.L, Martin, S.N., & Otieno T.C. (2008). A science lesson plan analysis instrument for formative and summative program evaluation of a teacher education program. Science Teacher Education, 92(6),1096-1126. Jonassen, H.D. (1991). Objectivism versus constructivism: Do we need a new philosophical paradigm? ETR&D, 39(3), 5-14. Karslı, F., Şahin, Ç., & Ayas, A.P. (2009). Determining science teachers’ ideas about the science process skills: A case study. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 890–895. Köseoğlu, F., & Tümay H. (2015). Fen eğitiminde yapılandırıcılık ve yeni öğretim yöntemleri. Ankara: Palme. Kurtdede-Fidan, N. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının yapılandırmacı kurama ilişkin algılarının belirlenmesi: fenomenografik bir çalışma. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 263-282. Landis, J.R., & Koch, G.G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33(1), 159–174. Milli Eğitim Bakanlığı (2008). Fen ve teknoloji öğretmeni özel alan yeterlikleri. Ankara: ÖYEGM. Mellado, V. (1998). The classroom practice of preservice teachers and their conceptions of teaching and learning science. Science Teacher Education, 82, 197-214. Öztürk, M. (2014). Yapılandırmacı eğitim kuramının felsefi temelleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Qablan, A.M., & DeBaz, T. (2015). Facilitating elementary science teachers’ implementation of ınquiry-based science teaching. Teacher Development, 19(1), 3-21. Salish I Research Project (1997). Secondary science and mathematics teacher preparation programs: Influences on new teachers and their students. Instrument package and user’s guide. Washington, DC: Office of Educational Research and Improvement. Şaşmaz-Ören, F., & Ormancı, Ü. (2012). Öğretmen adaylarının çalışma yaprağı geliştirme ve kullanma uygulaması ile bu uygulamaya yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram, ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 241-270. Şaşmaz-Ören, F., Ormancı, Ü., & Evrekli E. (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz-yeterlilik düzeyleri ve görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1675-1698. Şimşek, H., & Yıldırım A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri(9. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Tarhan, L., & Öztürk-Ürek, R. (2005). Kovalent bağlar konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde yapılandırmacılığa dayalı bir aktif öğrenme uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 168-177. Tatar, N., Buldur, S., & Türe, E. (2008, Ağustos). İlköğretim fen ve teknoloji kitaplarında alternatif değerlendirme yaklaşımlarının kullanılma sıklığı. VIII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (27-29 Ağustos 2008), Bolu, Türkiye. Tekbıyık, A., & Akdeniz, A.R. (2008). İlköğretim Fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37. Tsai, C. C. (2000) Relationshipsbetween student scientific epistemological beliefs and perceptions of constructivist learning environments. Educational Research, 42(2), 193–205. Uzuntiryaki, E., Boz, Y., Kirbulut, D., & Bektas, O. (2010). Do pre-service chemistry teachers reflect their beliefs about constructivism in their teaching practices? Research in Science Education, 40(3), 403-424. Yangın, S., & Dindar, H. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programına geçiş sürecinde öğretmenlerin bakış açılarının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 185-198. Yıldız-Feyzioğlu, E. (2012). Science teachers’ beliefs as barriers to implementation of constructivist-based education reform. Journal of Baltic Science Education, 11(4), 302-317. Yurdakul, B. (2005). Bilişötesi (metacognition) ve yapılandırmacı (constructivist) öğrenme çevreleri. Eğitim Yönetimi, 11, 42(Bahar), 279-298. Yurdakul, B. (2010). Yapılandırmacılık. eğitimde yeni yönelimler (4. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.