Yeni Medya İçeriklerinde Doğruluk Kontrolü Uygulamalarına Genel Bir Bakış

Teknoloji çağının vazgeçilmez araçları olan sosyal mecralarda kullanıcı sayısı giderek artmaktadır. Web tabanlı sosyal platformlar yaygınlaştıkça küresel boyutta enformasyona erişme ve paylaşma oranlarında da artış olmaktadır. Dolayısıyla enformasyon kaynaklarının ve yeni medya araçlarının kullanıcı sayısındaki artış, güvenli bilgiye erişim konusunda birtakım soru işaretlerini meydana getirmektedir. Bu bağlamda verinin hızlı yayılabilmesi ile birlikte bilginin çarpıtılması, hatalı bilgilendirme ve hakikat sonrası gibi konular ön plana çıkmıştır. Bu konular nesnel gerçekliğin kavranmasının önünde önemli birer engel olarak durmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada yeni medya çağında üretilen içeriklerin doğruluk kontrolünün nasıl işlediği, ilgili kaynaklar taranarak ortaya çıkarmaya çalışılmaktadır. Ulaşılan genel kanaat eleştirel okuma alışkanlıklarının acilen geliştirilmesi gerektiği yönündedir. Böylece şeffaflık ve gerçeklik ilkelerinin uygulanabilmesi yolunda çeşitli çözüm önerilerine ışık tutulmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Yeni Medya, Sosyal Medya, Doğruluk Kontrolü, Hakikat Sonrası, Hatalı Enformasyon, Yanıltıcı Enformasyon, Bilgi Kirliliği, Bilgi Çarpıtma, Yalan Haber, Büyük Veri.

An Overview of Accuracy Check in New Media Content

The number of users on social media is increasing day by day.As the number of web-based social platforms increases, there is an increase in the rate of accessing and sharing information on a global scale. Therefore, the increase in the number of users of information resources and new media tools raises new questions about access to secure information. One of the biggest problems in this context is that, since all kinds of news, information and data can spread very quickly with the effect of social media, the concepts of information distortion, misinformation and post-truth stand as important obstacles to the comprehension of objective reality. Therefore the aim of this study is to examine how the accuracy control processes of the content produced in the new media era work in a local and global context, to investigate the effects of the tools used for the determination of reality on today's new media usage practices and to discuss various solution proposals to ensure the application of transparency and reality principles.

Keywords:

Disinformation, New Media, Social Media, Post-truth, Information Pollution,

PDF

___

Akser, M. (2018). News media consolidation and censorship in Turkey: From liberal ideals to corporatist realities. Mediterranean Quarterly 29, no. 3, s. 78-97.
Aktaş, C. (2007). İnternet’in Gazeteciliğe Getirdiği Yenilikler. Selçuk İletişim, 5, s.1.
Al-Menayes, J. (2014). The relationship between mobile social media use and academic performance in university students. New Media and Mass Communication, 25, 23-29.
Amazeen, M. A. (2015). Revisiting the epistemology of fact-checking. Critical Review 27, no. 1, s.1-22.
Bennett, W. L., & Livingston, S. (2018). The disinformation order: Disruptive communication and the decline of democratic institutions. European journal of communication, 33(2), 122-139.
Binark, M. ve Bayraktutan, G. (2013). Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
Bradshaw, S., & Howard, P. N. (2019). The global disinformation order: 2019 global inventory of organised social media manipulation.
Brandtzaeg, P. B., Asbjørn F., and Maria Á. C. D. (2018). How journalists and social media users perceive online fact-checking and verification services. Journalism Practice 12, no. 9, s.1109-1129.
Bulut, E., ve Yörük, E. (2017). Mediatized populisms| digital populism: Trolls and political polarization of Twitter in Turkey. International Journal of Communication, 11, 4093–4117.
Çalışkan, M., & Mencik, Y. (2015). Değişen Dünyanin Yeni Yüzü: Sosyal Medya. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (50), 254-277.
Castells, M. (2005). Ağ toplumunun yükselişi enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür (E. Kılıç, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
Chadwick, A., & Vaccari, C. (2019). News sharing on UK social media: Misinformation, disinformation, and correction.
Chinn, C. A., Barzilai, S., & Duncan, R. G. (2021). Education for a “post-truth” world: New directions for research and practice. Educational Researcher, 50(1), 51-60.
Chung, Y. C., Chang, H. H., & Kitamura, Y. (2021). Digital and traditional media advertising and business performance of agribusiness firms–Empirical evidence in Japan. Agricultural Economics, 67(2), 51-59.
Dan, V., Paris, B., Donovan, J., Hameleers, M., Roozenbeek, J., van der Linden, S., & von Sikorski, C. (2021). Visual mis-and disinformation, social media, and democracy. Journalism & Mass Communication Quarterly, 98(3), 641-664.
Darı, A. B. (2018). Sosyal medya ve siyaset: türkiye’deki siyasi partilerin sosyal medya kullanımı. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 1-10.
Dave, A., Chremos, I. V., & Malikopoulos, A. A. (2021). Social media and misleading information in a democracy: A mechanism design approach. IEEE Transactions on Automatic Control, 67(5), 2633-2639.
Dewan, S., & Ramaprasad, J. (2014). Social media, traditional media, and music sales. Mis Quarterly, 38(1), 101-122.
Dixon, S. (2015). Digital performance: a history of new media in theater, dance, performance art, and installation. MIT press.
Dursunoğlu, İ. ve Kömür, G. (2018). Siyasal Toplumsallaşma Sürecinde Kitle İletişim Araçları: Geleneksel Medyadan Sosyal Medyaya. The Journal of Academic Social Science Studies, 71, 405-418.
Erdoğan, İ. ve Alemdar, K. (2010). Öteki Kuram. (3. bs.). Pozitif Matbaacılık: Ankara.
Esmer, Y. (2019). Identity Politics: Extreme Polarization and the Loss of Capacity to Compromise in Turkey. In Democracy under Threat (pp. 121-146). Palgrave Macmillan, Cham.
Faço, M., A. (2018). Araştırma: Türkiye sahte habere en çok maruz kalan ülke
Fisch, S. M. (2004, June). What's so" new" about" new media?" comparing effective features of children's educational software, television, and magazines. In Proceedings of the 2004 conference on Interaction design and children: building a community (pp. 105-111).
Geray, H. (2003). “İletişim ve Teknoloji Uluslararası Birikim Düzeninde Yeni Medya Politikaları”. Ankara: Ütopya Yayınları.
Gottlieb, M., & Dyer, S. (2020). Information and disinformation: social media in the COVID‐19 crisis. Academic emergency medicine, 27(7), 640.
Graves, L., Cherebini, F. (2016). The Rise of Fact-Checkıng Sıtes in Europe. Reuters Institute Digital News Report.
Grimes, D. R. (2020). Health disinformation & social media: the crucial role of information hygiene in mitigating conspiracy theory and infodemics. EMBO reports, 21(11), e51819.
Güçlü, N., ve Sotirofski, K. (2006). Bilgi yönetimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 351-373.
Güler, Ş. (2020). “Dezenformasyon ve Tahribat: Dijital Kuşakların Kriz İletişiminde Bilgiye Erişimi ve Bilgiyi Yayma Pratikleri” (Ed.) Kılıç, S. İletişim Çalışmalarında Dijital Yerliler. (1.Baskı). Nobel Yayınları: Ankara 51-103.
Hilary, I. O., & Dumebi, O. O. (2021). Social Media as a Tool for Misinformation and Disinformation Management. Linguistics and Culture Review, 5(S1), 496-505. https://teyit.org/turkiye-sahte-habere-en-cok-maruz-kalan-ulke Ulaşım Tarihi: 28 Ağustos 2022.
Van Dijk, Jan A.G.M.. (2006). The Network Society Social Aspects of New Media. Second edition. London: SAGE Publications Ltd.
Jorgensen, M., & Grimstad, S. (2010). The impact of irrelevant and misleading information on software development effort estimates: A randomized controlled field experiment. IEEE Transactions on Software Engineering, 37(5), 695-707.
Keyes, R. (2017). Hakikat Sonrası Çağ, İzmir: Delidolu Yayıncılık.
Le Masurier, M. (2015). What is slow journalism? Journalism practice 9, no. 2, s.138-152.
Lowrey, W. (2012). The emergence and development of news fact-checking sites: Institutional logics and population ecology. Journalism Studies 18, no.3 , s. 376-394.
Maigret, E. (2013). Medya ve İletişim Sosyolojisi. Halime Yücel (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
McLuhan, M. (2014). Gutenberg galaksisi. G. Ç. Güven (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Metzger, M. J. (2007) Making sense of credibility on the web: Models for evaluating online information and recommendations for future research, Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(13), 2078–2091.
Mindich, D. TZ. (2000). Just the facts: How ‘objectivity’ came to define American journalism. NYU Press.
Nalbant, M. G. (2007). Bilgi Yönetimi Teorisinin Kavramsal Temelleri: Bir Uygulama (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
Ökmen, Y. E., & Çokluk, N. (2021). Ben de Artık Bir Hikâye Anlatıcısıyım: Hikâye Anlatımında Dijital Olanaklar Açısından YouTuber “Fly With Haifa” Üzerine Bir İnceleme. Etkileşim, (7), 190-215.
Pavlik, J. V. (2001). Journalism and new media. Columbia university press.
Roozenbeek, J., and van der Linden, S. (2019). Fake news game confers psychological resistance against online misinformation. Humanities and Social Sciences Communications, 5(65), 1–10. https://doi.org/10.1057/s41599-019-0279-9
Şeker, Ş. E. (2013) İş Zekâsı ve Veri Madenciliği. İstanbul: Cinius.
Sezgin, M., ve Şimşek, İ. (2019). Bireyin sıkıntıya dayanması üzerine sosyal medyanın rolü. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 1259-1281.
Şimşek, İ., ve Güler, Ş. (2022). Seçmenlerin Empatik Ve Özgeci Tutumlarinin E-Katilim Davranışları Üzerinde Rolü. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 13(34). 589-602.
Skoric, M. M., Zhu, Q., Goh, D., & Pang, N. (2016). Social media and citizen engagement: A meta-analytic review. New media & society, 18(9), 1817-1839.
Spivak, C. (2010). The fact-checking explosion. American Journalism Review 32, no. 4, s. 38-44.
Tandoc Jr, E. C., Lim, D., & Ling, R. (2020). Diffusion of disinformation: How social media users respond to fake news and why. Journalism, 21(3), 381-398.
Torlak, O., Ozkara, B. Y., Tiltay, M. A., Cengiz, H., & Dulger, M. F. (2014). The effect of electronic word of mouth on brand image and purchase intention: An application concerning cell phone brands for youth consumers in Turkey. Journal of Marketing Development and Competitiveness, 8(2), 61-68.
Vural, Z. B. & Bat, M. 2010. “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”. Journal of Yasar University, 5 (20), 3348-3382.
We Are Social (2021). We Are Social 2021 Raporuna Göre Dünyanin Dikkat Çeken Dijital Verileri https://wearesocial.com/us/ Erişim Tarihi: 29 Ağustos 2022.
Wintersieck, A. L. (2017). “Debating the truth: The impact of fact-checking during electoral debates.” American Politics Research 45, no. 2, s. 304-331.
Yanatma, S. (2018). Reuters Institute digital news report 2018–Turkey supplementary report.
Yılmaz, M. (2009). “Enformasyon ve Bilgi Kavramları Bağlamında Enformasyon Yönetimi ve Bilgi Yönetimi.” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 49.1, s.95-118.
Yoon, S. J., & Kim, J. H. (2001). Is the Internet more effective than traditional media? Factors affecting the choice of media. Journal of advertising research, 41(6), 53-60.
Zhao, X., & Jiang, J. (2011). An empirical comparison of topics in twitter and traditional media. Singapore Management University School of Information Systems Technical paper series. Retrieved November, 10, 2011.