Davut ATMACA, Hüseyin TOYGUR, Hayri ÇAMURCU

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (SBDÖP) ve Ders Kitaplarında “İletişim” Beceri ve Yeterlikleri

Doğru iletişim, insanların hayatına renk katarak yaşamı kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle iletişim konusu özen gösterilmesi gereken bir konu olarak görülmektedir. Bu çalışma “iletişim” ile ilgili konu ve kazanımların Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı’nda desenleniş şeklini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında araştırma, 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabındaki görseller ile Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki beceriler arasındaki ilişkiye dair paradigmayı yansıtmaktır. Bu bakımdan araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadaki sonuçlara göre Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı kazanımlarından bazıları “benlik oluşturma” ve “yaşam kronolojisi” gibi iletişim kodlarını içermektedir. 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki kazanımlar eleştirel düşünme anlayışı ve karşılaşılan problemleri hukuki prosedürde çözme becerisi gibi üst düzey becerileri yansıtmasına rağmen iletişim temelli kazanımlar %6.5’luk gibi düşük bir oran içermektedir. Bu sonuçlar kapsamında olası program geliştirme çalışmalarında SBDÖP’deki iletişim yeterliklerinin ders kitaplarına yansıma düzeyi daha da artırılabilir. SBDÖP’deki becerilere dayalı “empati” ve “iletişim” kulüpleri oluşturulabilir.

Anahtar Kelimeler:

İletişim, Sosyal Bilgiler Dersi, Öğretim Programı.

Traces of “Communication” in Social Studies Curriculum and 7th Grade Social Studies Textbook

Effective communication makes life easier by adding color to people’s lives. For this reason, the issue of communication is seen as an issue that needs attention. This study was carried out in order to reveal the patterning of the subjects and acquisitions related to “communication” in the Social Studies Curriculum and the 7th Grade Social Studies Textbook. In addition, the research reflects the paradigm of the relationship between the visuals in the 7th Grade Social Studies Textbook and the skills in the Social Studies Curriculum. In this respect, the document analysis method, one of the qualitative research methods, was used in this research. According to the results of the research, some of the Social Studies Curriculum acquisitions include communication codes such as “self-creation” and “life chronology”. Although the acquisitions in the 6th Grade Social Studies Curriculum reflect high-level skills such as understanding of critical thinking and the ability to solve the problems encountered in legal procedures, communication-based acquisitions include a low rate of 6.5%. Within the scope of these results, the level of reflection of communication competencies in SSLCP to textbooks can be further increased in program development studies. “empathy” and “communication” club can be formed based on the skills in SSLCP

Keywords:

Contact, Social Studies Lesson, Social Studies Lesson Curriculum Program. Contact, Social Studies Lesson, Social Studies Lesson Curriculum Program.,

PDF

___

Aytekin, H. (2021). İnsan ilişkileri ve iletişim. (8. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. https://depo.pegem.net/9786052412978.pdf adresinden 01.03.2022 tarihinde erişilmiştir. doi10.14527/9786052412978
Azer, H. (2021). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Sosyal bilgiler 7. sınıf ders kitabı. Ankara: Ekoyay Yayıncılık.
Baymur, F. (1990). Çağımızda insan ilişkilerinin artan önemi ve bu hususun eğitimde dikkate alınması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(1), 16-26. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/21421/229634 Erişim: 02.03.2022
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks: Sage. https://methods.sagepub.com/book/basics-of-qualitative-research Erişim: 03.03.2022
Cüceloğlu, D. (2002). Yeniden insan insana. (27. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çengelci, T. (2011). Sosyal bilgilerde iletişimin yeri ve önemi. R. Turan & K. Ulusoy. (Ed.). Sosyal bilgilerin temelleri içinde (ss. 249-270). (2. Basım). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Engin, A. O., & Aydın, S. (2007). Sınıf içi iletişimde öğretmenin rolü. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 1-14. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunikkefd/issue/2777/37228 Erişim: 02.03.2022
Ertürk, Y. D. (2016). İnsan ilişkileri ve iletişim yöntemleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Bankacılık ve Sigortacılık Ön Lisans Programı. https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/ Erişim:02.03.2022
Gönenç, E. Ö. (2007). İletişimin tarihsel süreci. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. Istanbul University Faculty of Communication Journal, (28), 87-102. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/212208 Erişim: 02.03.2022
Karadeniz, V., & Gürbüz, İ. E. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 7. sınıf iletişim ve insan ilişkileri ünitesine yönelik görüşleri: Van Kenti Örneği. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 3(1), 1-24. https://dergipark.org.tr/en/pub/sbyy/issue/46969/569229 Erişim: 02.03.2022
Keçe, M., & Merey, Z. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler kazanımlarının sosyal bilimler disiplinlerine ve disiplinlerarası anlayışa uygunluğunun belirlenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 110-139.
Kozak, M. (2014). Bilimsel araştırma: Tasarım, yazım ve yayım teknikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
MEB. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Mutluer, C. (2013). Sosyal bilgiler programlarinda yer alan beceriler hakkinda sosyal bilgiler öğretmen görüşleri (İzmir Menemen örneği). Electronic Turkish Studies, 8(7), 355-362.
Pearson, J., & Nelson, P. (2000). An introduction to human communication: Understanding and sharing (p. 6). Boston, MA: McGraw-Hill.
Sarmaşık, J. (2011). İnternet ve hukuk. Zeliha Hepkon. (Ed.), İletişim ve teknoloji: Olanaklar, uygulamalar, sınırlar. İstanbul: KırmızıKedi Yayınevi.
Şahin, E. (2019). Ortaokul ve imamhatip ortaokulu sosyal bilgiler 6 ders kitabı. Anadol Yayıncılık: Ankara.
Turan, S., & AVCI, E. K. (2018). 2018 Sosyal bilgiler öğretim programi'nin dijital vatandaşlik bağlaminda incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 28-38.
Utma, S. (2019). Bilgi çağinda iletişim olgusu ve “iletişimsizlik” becerisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(2), 263-274.
Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://www.ids.ac.uk/publications/learning-about-qualitative-document-analysis/ Erişim: 03.03.2022
Weekley, E. (1967). An etymological dictionary of modern English (Vol. 1, p. 338). New York, NY: Dover Publications. https://store.doverpublications.com/0486122875.html Erişim: 03.03.2022
Yıldırım, A. & Şimşek, A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.