Örgütsel kültürün algılanmasında metaforların rolü

Her örgütün kendine özgü kültürü vardır. Örgütleri birbirlerinden farklı kılan kültürleridir. Güçlü bir kültüre sahip olmak bir örgüt için yaşamsal boyutta önemlidir. Bu çalışmada güçlü bir örgüt kültürünün inşasında ve çalışanlar tarafından algılanmasında metaforların rolü üzerinde durulmaktadır. Gerçeğin alternatif kavramlarla ifade edilmesi olan metaforlar, ortak anlam ve sembollerin yaratılmasında ve bunların paylaşılmasında önemli işleve sahiptirler. Ortak anlam ve sembollerin derecesine bağlı olarak çalışalar örgütsel değerleri algılayıp anlamlandırmada benzer tutum ve davranışlar içinde olacaklardır. Ayrıca burada örgütsel kültürün temel unsurları üzerinde de durularak açıklanmaya çalışılacaktır.

Every organizatioan has its own culture. It is the culture that makes the organization different one another. Being able to have a strong culture has a vital importance for an organization. In this study, it has been dwelled on the role of metaphor in construction of strong organizational culture and its perception by the staff. The metaphors which refer the reality in alternative conceptions have very important fuction in creating common meaning and symbols and sharing of them. The staff will be in the same attitude and behaviour in perceiving and understanding the organizational values depending on the degree of common meaning and symbols. Besides, ın this study, it has been tried to be explained by giving the importance of the basic factors of the organizational culture.

___

  • Acar, Ahmet Cevat (1997) Hava Harp Okulu ve İ.Ü. İşletme Fakültesi Öğrencilerinin Liderlik Yönelimlerine İlişkin Bir Araştırma, 21.Yüzyılda Liderlik Sempozyumu, İstanbul
  • Ağalçay, Mehmet Ali (1949) Türkçede Mecazlar Sözlüğü, Ankara: Doğuş Matbaası.
  • Allan, Jane (1999) Zaman Yönetimi, Mehmet Zaman Saçlıoğlu (Çev.), İstanbul: Hayat Yayınları.
  • Alpugan, Oktay; Hulusi Demir; Mete Oktav ve Nurel Üner (1995) İşletme Ekonomisi ve Yönetimi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
  • Alvesson, Mats (1999) Organizational Symbolism and Ideology, Journal of Management Stuties, Volume 28, Issue 3, May
  • Aristotales (2004). Retorik, Mehmet H. Doğan (Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yay.
  • Asunakutlu, Tuncer (2002) Klasik ve Neo-Klasik Dönemde Örgütsel Güvenin Karşılaştırılması Üzerine Bir Deneme, S.5, Muğla Ün. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
  • Bakan, İsmail (2004) Dış Ticarette İletişim, Dış Ticaret İşlemler ve Uygulamalar, Bedestenci H.Ç. ve M.Canıtez (Ed.), Ankara: Gazi Kitapevi.
  • Balay, Refik (2000) Özel ve Resmi Liselerde Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı: Ankara İli Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: A. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • Barley, R.Stephan (1983) Semiotics and the study of Occupational and Organizational Cultures, Administrative Science Querterly.
  • Büyüköztürk, Şener (2003) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem A Yay.
  • Cassirer, Ernst (1997) İnsan Üstüne Bir Deneme İnsan Kültürü Felsefesine Giriş, Necla Arat (Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yay.
  • Çakar, Demircan ve Adnan Ceylan (2005) İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, C. VI, S. 1. İstanbul.
  • Çetin, Muharrem (2000) Örgüt Verimliliği Açısından Halkla İlişkiler ve Örgütsel Kültür: Tarım Kredi Kooperatifleri`nde ve Pankobirlik`te Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • Çetin, Münevver Ölçüm (2004) Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık, Ankara: Nobel Yay.
  • Çöl, Güner (2006) Personel Güçlendirme (Empowerment) Kavramının Benzer Yönetim Kavramları İle Karşılaştırılması, http://www.isguc.org/ Arc_View.Php?Ex= 228, (Erişim: 15.02.2006).
  • Efil, İsmail (1999) İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, İstanbul: Alfa Yay.
  • Erdem, Ferda ve Şatır, Çiğdem (2000) Farklı Kültürlerde Kültürel Yapının Metaforlarla Analizi, 8.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Nevşehir, Kayseri: Erciyes Ü. Yayını.
  • Erdil, Oya ve Halit Keskin (2003) Güçlendirmeyle İş Tatmini, İş Stresi ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Çalışması, C. 32, S. 1, İstanbul Ü. İ.F. Dergisi.
  • Erdoğan, İlhan (1994) İşletmelerde Davranış, İstanbul: Beta Basım Yay.
  • Eren, Erol (2000) Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yay.
  • Ergeneli, Azize ve Güler Arı Sağlam (2005) Krizde İşten Çıkarmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları, S.B.F. Dergisi, C. 60, S. 1,. Ankara: A.Ü. Yay.
  • Ertürk, Mümin (1994) Organizasyonlarda Çatışma Nedenleri, Çatışmanın Yönetimi ve Erciyes Üniversitesinde Bir Anket Uygulaması, İ.İ.B.F. Dergisi, S.11, Kayseri: E. Ü. Yay.
  • Filiz, Atilla (2003) Yönetimde Yenilikçilik, Kaynak Elektrik Dergisi, http:// www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/ mkl gos.php?nt=509, 170, (Erişim:Haziran 2003)
  • Fukuyama, Francis (2000) Güven: Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması, İstanbul: İş Bankası Yay.
  • Güçlü, Nezahat ve Selma Özden (2000) Etkili Okullar ve Öğretim Liderliği, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 20, S. 1, Ankara: G.Ü. Yay.
  • Gümüşsuyu, Çağdaş (2005)Yaratıcı Örgüt Kültürü: Kuram ve Bir Örnek Olay Çalışması, Ankara: TODAİE Yay.
  • Gürçay, Cemile (1994) İşletmelerde Örgütsel Kültürün Oluşumunda Etkili Olan Faktörler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Gürçay, Cemile (2006) İşletmelerde Örgüt Kültürü Faktörlerinin Farklı Boyutlarda Oluşmasında Sektörel Farklılığın Etkisi: Hizmet Ve Sanayi Sektörlerindeki Yöneticiler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma Sonuçları, http://ısguc.org/cgurcay1.htm, (Erişim: 22.09.2006).
  • Gürgen, Haluk (1997) Örgütlerde İletişim Kalitesi, İstanbul: Der Yay.
  • İbicioğlu, Hasan (2000) Örgütsel Bağlılıkta Paradigmatik Uyumun Yeri, İ.İ.B.F.Dergisi, C. XV, S.1, İzmir: Dokuz Eylül Ü.
  • İbicioğlu, Hasan (2001) İşletmelerde Departmanlar Arası Çatışmaların Kaynakları ve İşletme Performansına Etkilerine İlişkin Bir Araştırma, Verimlilik Dergisi, Ankara: MPM Yay.
  • Kalaycı, Şeref (2005) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yay. Dağıtım.
  • Keçecioğlu, Tamer (1998) Değişim Yolunda İyi Bir Öğrenci ve İyi Bir Öğretmen: Liderlik ve Liderler, İstanbul: Kal.Der. Yay.
  • Keklik, Nihat (1984) Felsefe Bakımından Metafor, İstanbul: Felsefe Arşivi
  • Keklik, Nihat (1990) Felsefede Metafor, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yay.
  • Kırel, Çiğdem (1998) Örgütlerde Güç Kullanımı, Çalışanların Algıladıkları Güç ve Tepkileri Üzerinde Bir Uygulama, Eskişehir: An. Ün. İ.İ.B.F. Yay.
  • Kocabaş, Füsun (2005) Değişime Uyum Sürecinde İç ve Dış Örgütsel İletişim Çabalarının Entegrasyonu Gerekliliğ”, S. 13, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Koçel, Tamer (2003).İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Yay.
  • Lakoff; George ve Mark Johns (2003) Eğretileme Kuramında Gelişmeler, Kitaplık, C. XI, S. 65.
  • Lakoff, George ve Mark Johnson (2005) Metafolar, Hayat Anlam ve Dil, Gökhan Yavuz Demir (Çev.), İstanbul: Paradigma Yay.
  • Marshak, J.Robert (1991) Managing the Metaphors of Change, Organizational Dynamics, 22(1).
  • Merih, Kutlu (2006) Levinson Ölçeği ve Yaratıcı - Önder Yöneticilik, Etkin Yönetim Liderlik Eğitim Merkezi, http://www.eylem.com/yarat/wlevinson.htm, (Erişim:11.05.2006).
  • Morgan, Gareth (1998) Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor, .Gündüz Bulut (Çev.), İstanbul: MESS Yay. No: 280.
  • Mouzelis, N.P. (2001) Örgüt ve Bürokrasi Modern Teorilerin Analizi, (Çev. Bahadır Akın), Konya: Çizgi Kitapevi.
  • Mutlu, Erol (1994) İletişim Sözlüğü, Ankara: Ark Yay.
  • Özer, Mehmet Akif (2000) Etkin ve Verimli Örgüt Yönetimine Doğru Bir Adım: Çatışma Yönetimi, Verimlilik Dergisi, Ankara: MPM.Yay.
  • Pelit, Elbeyi (2005) Yöneticilerin Astlarıyla Aralarındaki Çatışmaları Yönetme Yöntemleri: Ankara’da Faaliyet Gösteren 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Yöneticileri Üzerinde Bir Uygulama, İşletme Fakültesi İşletme Dergisi, İstanbul: İ.Ü. Yay.
  • Püsküllüoğlu, Ali (2004) Türkçe Sözlük, Ankara: Arkadaş Yay.
  • Sağlam, Güler Arı (2003) Yöneticiye Duyulan Güven Örgütsel Bağlılığı Artırır mı?, Ticaret ve Turizm Egitim Fakültesi Dergisi, S. 2, Ankara: G.Ü. Yay.
  • San, İnci (1985) Sanat ve Eğitim, Ankara: A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yay.
  • Sargut, A.Selami (1994) Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, Ankara: V Yay.
  • Schein, Edgar H.(1978). Örgüt Psikolojisi, Mustafa Tosun (Çev.), Ankara: TODAİE Yay.
  • Schein, Edgar H.(2002) Örgütsel Kültür, Atilla Akbaba (Çev), Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. IV, S. 3, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi
  • Sungurlu, Meral (1996) Örgütlerde Güç Kullanımı, Endüstri ve Örgüt Psikolojisi, Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yay.
  • Şatır, Çiğdem (1998) İletişim Sistemi Olarak Örgüt Kültürü ve Metaforlarla Analizi (Tayla Otelinde Bir Uygulama), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir: An. Ün. S.B.E.
  • Şimşek, Ş. Akgemci, T. ve A. Çelik (2003) Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Ankara: Nobel Yay.
  • Şişman, Mehmet (2002) Örgütler ve Kültürler, Ankara: Pegem Yay. Taylor, Frederick W. (1997) Bilimsel Yönetimin İlkeleri, H.Bahadır Akın ( Çev.), Konya: Çizgi Yay.
  • Töremen, Fatih (2002) Okullarda Sosyal Sermeye, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, S. 32.
  • Uyguç, Nermin (2000) Örgüt Kültürünün Ölçülmesi: Bir Ölçek Geliştirme Denemesi, 8.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi (25-27 Mayıs), Nevşehir: Erciyes Ü. Yay.
  • Uygur, Mermi (1962) İğretileme (Metafor) Problemi, Felsefe Arkivi S.13, İstanbul Matbaası.
  • Uzunçarşılı, Ülkü, M.Toprak ve O. Ersun (2000) Şirket Kültürü ve İş Prensipleri, İstanbul, İTO Yay.
  • Yahyagil, Mehmet Yusuf (2001) Örgütsel Yaratıcılık ve Yenilikçilik, İ.Ü. İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, S.38.
  • Yalçın, Azmi; Erçen, Esmeray (2004) Yoğun Kültür ile Şekillenen Çatışma Tepkileri Üzerine Bir Uygulama, SBE Dergisi, C.13, S.2, Adana: Çukurova Ü.
İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1983
  • Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi