Dijital Çağda Gazetecilik: Geleneksel ve Dijital Gazetecilik Pratiklerinin Karşılaştırılması

İletişimin dijitalleşmesi ve buna bağlı olarak sosyal medya platformlarının ortaya çıkması, gazetecilik meslek pratiklerinde ve gazetecilerin çalışma şekillerinde dönüşüme neden olmuştur. Reklam ve satış gelirleri düşme eğilimine giren yazılı basın kuruluşları, fiziksel anlamda yayın hayatına son vermekte ve çalışan gazeteciler işsiz kalmakta ya da düşük ücretlerle sosyal güvenlik haklarından mahrum edilmektedirler. Çalışmada gazetecilik mesleğinin, dijital medya platformları karşısında güç kaybına uğradığı varsayımından hareket edilmiştir. Bu varsayımla birlikte dijital medya, bir yandan hız, etkileşim, düşük maliyet, küresel çapta iletişim avantajlarıyla geleneksel gazeteciliğe bir alternatif olarak güç kazanırken diğer yandan enformasyon kirliliği, etik ve güvenilirlik sorunları, kısa süreli popülist gündemler yaratmaktadır. Çalışmada gazetecilik mesleğinde görülen tüm olumsuz şartlara karşın gelecekte teknolojiyi kullanabilen profesyonel gazetecilere ve gazetecilik pratiklerine (dosya/haber takibi, filtreleme, haber doğrulatma, kamusal tartışma yürütme vb.) duyulan ihtiyacın artacağı argümanı desteklenmektedir. Dijitalleşmenin gazetecilik pratikleri üzerinde yaptığı etkilere odaklanan çalışma, literatür taramasıyla elde etiği verileri betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmanın, ortaya attığı argümanla Türkçe literatüre katkı sağlaması ve gazetecilik mesleğinin geleceğine yönelik bir tartışma alanı açması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Gazetecilik, İletişim Araştırmaları, Geleneksel Gazetecilik, Dijital İletişim

Journalism in the Digital Age: The Comparison of Traditional and Digital Journalism Practices

The digitalization of communication and social media platforms have transformed the profession of journalism and the work of journalists. The decrease in the advertising and sales revenues of print and print media organizations leads to the closure of newspapers in a physical sense. In addition, working journalists are unemployed or deprived of their social security rights with low wages. For this reason, in the study, it was assumed that the journalism profession lost power in the face of digital media platforms. digital media has the advantages of speed, interaction, low cost and global communication. However, information pollution, ethical and reliability issues create short-term populist agendas. In the study, it is suggested that the need for professional journalists and journalism practices (file/news tracking, filtering, news verification, public discussion, etc.) who can use technology will increase in the future. The study focuses on the effects of digitalization on journalism practices. The data obtained from the literature review were analyzed by descriptive analysis method. It is expected that the study will contribute to the Turkish literature and open a discussion area for the future of the journalism profession.

Keywords:

Journalism, Communication Studies, Social Media, Digitalization,

PDF

___

Algül, A. ve Sütcü, S. C. (2015). Değişen haber algısı: kullanıcılar sosyal medyada haberleri nasıl değerlendiriyorlar?. Global Media Journal TR Edition, 6 (11), 18-34.
Arık, E. (2013). Yurttaş gazeteciliğinin günümüzdeki görünümü: Twitter gazeteciliği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (36), 273-287.
Atalay, G. (2003). Jülide Gülizar, İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 1. (ss. 148-165). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Bardoel, J. (1996). Beyond journalism: a profession between ınformation society and civil society. European Journal Of Communication, 11(3), 283-302. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0267323196011003001.
Bardoel, J., ve Deuze, M. (2001). Network journalism: converging competencies of old and new media professionals. Australian Journalism Review, 23(2), 91-103.
Basın İlan Kurumu (2021 Temmuz 12). Basın ilan kurumu 2020 basın çalışanları istatistikleri açıklandı. https://bik.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/Basin-Istatistikleri-2020.pdf.
Becan, C. (2018). Sosyal medya bağımlılığının haber takibi motivasyonları üzerine etkisi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 238-256.
Bisgin, H., Agarwal, N., & Xu, X. (2012). A study of homophily on social media. World Wide Web, 15(2), 213-232.
Chan, Y. (2014). Journalism and digital times: between wider reach and sloppy reporting. Digital Journalism: Making News, Breaking News, 107-111.
Coşkun, S. Esirgemez, M. (2003). Selçuk Altan, İçinde S. Coşkun (Editör). Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 1. (ss. 126-147). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Çelik, B. ve Nas, N. F. (2005). Doğan Bulgun, İçinde S. Coşkun (Editör). Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 2. (ss. 104-115). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Çöteli, S. (2017). İnternet gazeteciliği, takip ve güvenilirlik kıstasları. Journal of Current Researches on Social Sciences, 7(4), 25-38.
Deuze, Mark (2017). Considering a possible future for digital journalism. Revista Mediterránea De Comunicación/Mediterranean Journal Of Communication, 8, 9–18.
We Are Social (2021 May 27). Digital in 2021 global overview report. https://wearesocial.com/digital-2021. We Are Social (2021 May 27). Digital in Turkey. https://datareportal.com/reports/digital-2021-turkey. Dinçer, Ö., Kaderoğlu Bulut, Ç. ve Çomu, T. (2021). Türkiye’de yükseköğretim politikaları bağlamında gazetecilik bölümleri: karşılaştırmalı bir inceleme. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (37), 193-214.
Erbaysal Filibeli, T. (2018). Kullanıcı türevli içerik ve yurttaş medyası: haberin dönüşümü, sınırlar ve olanaklar. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 453-469.
Erçetin, Ç. (2004). Mehmet Muhsinoğlu. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 2. (ss. 234-257). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Ergun, M. (2003). Savaş Kıratlı. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 1. (ss. 212-221). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Güz, N. ve Yeğen, C. (2018, 18-19 Ekim). Bir dijital gazetecilik biçimi: robot gazetecilik. International Symposium on Communication in the Digital Age - Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mersin, Türkiye.
Habertürk gazetesi cuma kapanıyor (Yazılı basın, dijitale yeniliyor) (2018, Temmuz 2). NTV. https://www.ntv.com.tr/ekonomi/haberturk-gazetesi-kapaniyor-cuma-son-gun,NVcwzAGHQEmRWtvB4VXqqQ.
Häussler, T. (2019). Civil society, the media and the ınternet: changing roles and challenging authorities in digital political communication ecologies. Information, Communication & Society, 1-18. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/1369118X.2019.1697338.
Henderson, K., & Cremedas, M. (2017). Are traditional journalism principles still alive and well in today’s local tv newsrooms?. Electronic News, 11(4), 245-262, https://doi.org/10.1177/1931243117694673.
Hepp, A. ve Loosen, W. (2019). Pioneer journalism: conceptualizing the role of pioneer journalists and pioneer communities in the organizational re-figuration of journalism, Journalism, https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1464884919829277.
İnternet medyası yazılı basını bitirir mi? İnternet medyası bu konuda ne düşünüyor? (2019, Haziran 14). Medyafaresi: https://www.medyafaresi.com/haber/internet-medyasi-yazili-basini-bitirir-mi-internet-medyasi-bu-konuda-ne-dusunuyor/911392.
İpek A. Ve Şahin, T. (2004). Mustafa İstemi. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 2, (ss. 258-275). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Kaplan, S. (2004). Bekir Çiftçi. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 2, (ss. 84-97). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Kara, T. (2013). Sosyal medya endüstrisi. Beta Yayıncılık.
Karadenizli, E. (2004). Hüdai Bıyık. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 2, (ss. 188-201). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Karaduman, M. ve Akbulutgiller, B. (2015). Gazetecilerin sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve sosyal medyada etik gözetimi: antalya ili örneği, International Journal Of Social Sciences And Education Research, 2(3), 732-747.
Karaman, M., & Önder, M. (2017). Yurttaş gazeteciliğinin ana akım medyaya etkisi: whatsapp ihbar hatları örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 5(2), 164-180.
Kavaklı, N. (2019). Yalan haberle mücadele ve internet teyit/doğrulama platformları. Erciyes İletişim Dergisi, 6 (1), 663-682.
Kılıç, N. (2021). Yeni medyanın dönüştürdüğü gazetecilik. İçinde T. Erdoğan ve F. Sansar (Editörler), İnsan ve Toplum Bilimlerinde Akademik Çalışmalar, Livre de Lyon.
McPherson, M., Smith-Lovin, L., & Cook, J. M. (2001). Birds of a feather: homophily in social networks. Annual Review Of Sociology, 27(1), 415-444.
Örkün, İ. (2003). Selçuk Sümer. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 1, (ss. 222-233). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Özdil, Y. ve Sıtkı, B. (2004). Nazmi Bilgin. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 2, (ss. 276-295). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Özel E. K. ve Deniz Ş. (2018). “Google gazeteciliği” mi “empati editörlüğü’ mü? Gazetecilikte SEO editörlüğü ve dönüşen gazetecilik pratikleri üzerine bir araştırma. Akdeniz İletişim, (30), 164 - 190.
Özen, C. (2003). Mehmet Ali Kışlalı. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 1, (ss. 36-59). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Özkesen, Ahmet Yener (2021). Gazeteciler anlatıyor: 50 profesyonel gazetecinin mesleki anıları, İkilem. Rao, S. (2014). Covering rape in shame culture: studying journalism ethics in ındia's new television news media. Journal Of Mass Media Ethics, 29(3), 153-167.
Schudson, M. (1995). The power of news. MA: Harvard University Press.
Schultz, T. (1999). Interactive options in online journalism: a content analysis of 100 us newspapers. Journal of Computer-Mediated Communication, 5(1).
Seçkin, G. (2010). 2000 yılında Türkiye’de gazetecilerin ekonomik ve sosyal statüsü, Global Media Journal, (1),1.
Sine, R. ve Sarı G. (2018). Profesyonel gazetecilerin gözünden sosyal medya ve habercilik ilişkisi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (AKİL), (30), 364-384.
Solop, F. I., & Wonders, N. A. (2016). Data journalism versus traditional journalism in election reporting: an analysis of competing narratives in the 2012 presidential election. Electronic News, 10 (4), 203-223, https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1931243116656717.
Star ve Güneş'ten Kağıda Veda (2020, Aralık 31). Haber Türk: https://www.haberturk.com/star-gazetesi-kapandi-gunes-gazetesi-aksam-in-eki-oldu-2554428.
Steensen, S (2013). The return of the “humble 1”: The bookseller of kabul and contemporary norwegian literary journalism. Literary Journalism Studies 5(1): 61–80.
Şen, A. F. (2020). Bir dijital gazetecilik uygulaması olarak video gazeteciliği ve çevrimiçi haber videoları. İçinde Ö. Erkmen, B. Ataman, B. Çoban (Editörler), Yeni gazetecilik: mecralar, deneyimler, olanaklar, (ss. 177-214). Kafka Kitap.
Şengönül, A. Ve Erözden, Z. (2003). Ali Abalı. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 1, (ss. 278-193). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Taşkıran, İ. ve Kırık, A. M. (2016). Gazetecilerin sosyal medyayı haber kaynağı olarak kullanımı: medya profesyonellerinin bakış açılarını tespit etmeye yönelik bir araştırma, Intermedia International E-Journal , 3 (4) , 213-241, Https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/İntermedia/İssue/33912/375369.
Tilki, İ. Ve Acil, S. (2004). Varlık Özmenek. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 2, (ss. 370-383). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Tuncay, S. ve Yılmaz, S. (2003). Kemal Bağlum. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 1, (ss. 294-303). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Türk, M, Bıyık, A, Güven, A, İşi, A . (2013). Türk gazetecilerin haber yayınlama kriterlerine yönelik bir araştırma. Humanities Sciences, 8 (4), 321-331, https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsahuman/issue/19921/213206. Türkiye İstatistik Kurumu (2021, 17 Haziran). Yazılı medya ve uluslararası standart kitap numarası istatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Print-Media-and-International-Standard-Book-Number-Statistics-2020-37204.
Uzun, R. (2006). Gazetecilikte yeni bir yönelim: yurttaş gazeteciliği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16), 633-656.
Wright, D. K. & Hinson, M. D. (2012). Examining how social and emerging media have been used in public relations between 2006 and 2012: a longitudinal analysis. Public Relations Journal, 6(4), 1-42.
Xu, S., & Zhou, A. (2020). Hashtag homophily in Twitter network: examining a controversial cause-related marketing campaign. Human Behavior, 102, 87-96.
Yıldırım, A. Ve Nara, N. (2003). Turgay Üçöz. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 1, (ss. 174-191). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Yıldırım, B. (2013). Gazeteciliğin dönüşümü: yöndeşen ortam ve yöndeşen gazetecilik. Selçuk İletişim, 6 (2), 230-253. https://dergipark.org.tr/en/pub/josc/issue/19020/200645.
Yurdagül, Y., ve Yüksel, H. (2012). Gazeteciliğin dönüşümü: yeni medyaya entegrasyon sürecinde değişen habercilik pratikleri. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (18), 140-161.
Yücel, Z. (2004). Ümit Gürtuna. İçinde S. Coşkun (Editör), Kendi anlatımlarıyla duayen gazeteciler 2, (ss. 360-369). Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Yayınları.