Afgan Göçmenler ve Sığınmacılar ile İlgili Haberlerin Türk Basınında Sunumu: Cumhuriyet ve Sabah Gazeteleri Örneği

Bu çalışmada, ABD’nin Afganistan’dan çekilme kararını açıklaması ve Taliban’ın yeniden yönetimi ele geçirme sürecinde yaşanan karışıklıklar sonucu meydana gelen yeni göç hareketinin Türkiye’yi de etkilemesi dikkate alınarak Türk yazılı basınında Afgan göçmenler ve sığınmacıların nasıl sunulduğu incelenmiştir. Araştırma için seçilen farklı yayın politikalarına sahip Cumhuriyet gazetesi ve Sabah gazetesinin 10-24 Temmuz 2021 ve 5-19 Ağustos 2021 tarihleri belirlenmiş ve her iki aydan 15 günlük bir sınırlama yapılmıştır. Araştırma kapsamında haberler, çerçeveleme kuramı dikkate alınarak içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu kapsamda gazetelerin; Türkiye’nin toplumsal yapısını etkileyen göç hareketinde Afgan göçmenler ve sığınmacılara yönelik haberleri nasıl sunduğu, bu sunumlarda gazetelerin yayın politikalarına bağlı kalıp kalmadığı, haberlerin hangi ayda ne kadar yoğunlukta yer verildiği, temmuz ve ağustos aylarında konunun ele alınışında öne çıkartılan temaların hangi yönde oluşturularak sunulduğu tespit edilmiştir. Elde edilen veriler sonucunda Cumhuriyet gazetesi ve Sabah gazetesi karşılaştırıldığında her iki gazetenin de haberlerini yayın politikalarına uygun çerçevelerle biçimlendirdiği saptanmıştır. Araştırmada konu ile ilgili en fazla habere yer veren medya kurumunun Cumhuriyet gazetesi olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda Cumhuriyet gazetesinin temmuz ve ağustos aylarında ön plana çıkarttığı temalarda belirgin farklılıklar olduğu ortaya çıkartılmıştır. Konuya daha genel açıdan yaklaşan Sabah gazetesinin haber sayı oranı ise oldukça düşüktür. Gazetenin ön plana çıkarttığı temaların söylem biçiminin çoğunluk olarak olumlu olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yazılı basın, Haber çerçeveleme, Afgan sığınmacı, Afgan göçmen, Türk basını

The Portrayal of News about Afghan Immigrants and Asylum Seekers in the Turkish Press: The Case of Cumhuriyet and Sabah Newspapers

In this context, the study examined how Afghan migrants and asylum seekers were presented in the Turkish press as the U.S. decision to withdraw from Afghanistan and the new migration movement that emerged due to the complications of the Taliban's reinstatement also affected Turkey. The newspapers selected for the study, Cumhuriyet and Sabah, which have different editorial strategies, were selected for July 10–24 and August 5–19, 2021, with a 15-day period for both months. As part of the study, the news articles were examined using the content analysis method and considering the framing theory. In this context, how newspapers create and present news about Afghan immigrants and asylum seekers in the migration movement that affects the social fabric of Turkey, whether newspapers comply with the publication policy in these presentations, how intensively the news is reported in which month, in which direction the topics are emphasized when the topic is covered in July and August were investigated. Based on the obtained data, Cumhuriyet and Sabah newspapers were compared, and it was found that both newspapers format their news in a framework that is consistent with their editorial policies. During the investigation, it was found that Cumhuriyet newspaper was the media institution that reported the most on the issue. At the same time, it was found that there were significant differences in the topics that the Cumhuriyet newspaper covered in July and August. The Sabah newspaper, which covered the issue more broadly, had only a small number of news stories. The newspaper's topics were considered positive in the form of discourse

Keywords:

Print press, News framing, Afghan Migrant, Afghan Aslyum seeker, Turkish press,

PDF

___

Arık, E. (2021). Yanlış bilinç olarak İdeoloji ve medyada yeniden üretimi. Beytulhikme: An International Journal of Philosophy, 11(1), 199-216.
Atabek, N., & Uztuğ, F. (1998). Haberde çerçeveleme ve öne çıkarma. Kurgu Dergisi, (15), 96-105.
Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Kitabevi.
Buz, S., Memişoğlu, F., Dönmez, H., & Verduijn, S. (2020). Destination unknown- Afghans on the move in Turkey. Mixed Migration Centre.
Çoban, S. (2011). Hegemonya aracı ve ideolojik aygıt olarak medya [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
Deniz, T. (2014). Uluslararası göç sorunu perspektifinde Türkiye. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 181 (181), 175-204.
Devran, Y. (2010). Haber söylem ideoloji. Başlık Yayın Grubu.
Efe, S., & Ulusoy, O. (2013). 117 soruda mülteci hakları. İnsan Hakları Gündemi Derneği.
Entman, R. M. (1993). Framing: toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51-58.
Girgin, A., & Özay, S. (2013). Haber yazmak. Der Yayınları.
Göç İdaresi. (2022, Aralık 31). Göç İdaresi Başkanlığı. https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-hakkinda.
Göç Terimleri Sözlüğü. (2013). Uluslarlarası göç hukuku- göç terimleri sözlüğü. Uluslararası Göç Örgütü-IOM.
Gönenç, A. Y. (2012). Medya ve haber. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (14), 77-89.
Gül, S. S., & Nizam, Ö. K. (2021). Sosyal bilimlerde içerik ve söylem analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), 181-198.
Güngör, N., & Binark, F. M. (1993). Televizyonda ve basında haberler: karşılaştırmalı içerik çözümlemesi. Amme İdaresi Dergisi, 26(3), 125-151.
Güran, M. S., & Özarslan, H. (2015). Çerçeveleme teorisi ve toplumsal hareketler. Erciyes İletişim Dergisi, 4(1), 36-50.
İçduygu, A., & Aksel, D. B. (2012). Türkiye'de düzensiz göç. Uluslararası Göç Örgütü Türkiye.
İskan Kanunu. (2022, Ocak 17). İskan Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5543.pdf.
Kılıç, D. (2007). Türk basınında İran nükleer krizi'nin sunumu: haberlerin çerçevelenmesi. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi (6), 67-76.
Kıratlı, T. (2011). Mülteci ve sığınmacıların toplumsal görünümü (Türkiye örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
Resmi Gazete. (2022, Ocak 25). Türkiye'ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye'den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yöne. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22127.pdf.
Resmi Gazete . (2022, Ocak 25). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130411.pdf.
Seyidov, İ. (2014). Türk basınında sunulan Kırım haberlerinin çerçeveleme kuramı bağlamında incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (22), 60-73.
Shoemaker, P., & Reese, S. D. (2014). İdeolojinin medya içeriği üzerindeki etkisi. İçinde S. İrvan (Editör), Medya kültür ve siyaset (ss. 97-132). Pharmakon Yayınevi.
Tokgöz, O. (2012). Temel gazetecilik. İmge Kitabevi Yayınları.
UNHCR. (2022, Kasım 01). Mülteci Veri Bulucu.https://www.unhcr.org/refugee-statistics/download/?url=97O9fv.
Vreese, C. H. (2005). News framing: theory and typology.Informatıon Desig Journal+ Document Design 13(1), 51-62.
Yıldırım, S. G. (2018). Göç ve Afganlar: “İstikrarlı mülteciler”. Göç Araştırma Dergisi, 4(2), 128-159.