Küresel Kuruluşların Kriz Yönetimi ve İletişimi Süreçlerine Yönelik Bir Değerlendirme: Facebook & Cambridge Analytica Veri Skandalının Retoriksel Arena Kuramı Bağlamında İncelenmesi

Kuruluşlar için dönüm noktası anlamına gelen krizler, büyük ölçüde belirsizlik yaratarak kuruluşun itibarını ve paydaşlarıyla ilişkilerini tehdit etmektedir. Varlıklarını sürdürmeye devam etmek isteyen kuruluşlar, belirsizliği ve tehditleri ortadan kaldırmaya yönelik çabaları içeren kriz yönetimi sürecine girerler. Bu çalışmanın amacı, farklı kaynakların gönderdiği mesajlarla çok sesli ortamda şekillenen kriz yönetimi sürecini, etkileşimsel çerçevede değerlendirmektir. Bu doğrultuda Frandsen ve Johansen’in çok sesli yaklaşımından hareketle, Facebook & Cambridge Analytica veri skandalının kriz yönetim süreci vaka analizi olarak değerlendirilmiştir. Veri skandalına yönelik retorik arena makro düzeyde gözden geçirilerek krizin iletişim sürecine katılan aktörler saptanmış, sürece etkileri belirlenmiştir. Facebook ve Cambridge Analytica’nın başvurdukları kriz tepki stratejileri incelenerek kriz yönetim sürecinin iki kuruluş için getirdiği farklı sonuçlar ortaya konmuştur. Son olarak söz konusu küresel kuruluşların çalışma modellerinin özünde yer alan “kullanıcı verilerinin dış kaynaklara açıklanması” etik bir sorun olarak görülmüş, bu sorunu düzeltme ve dönüşme yoluna gitmedikleri takdirde farklı potansiyel krizlere açık oldukları kanısına varılmıştır.

An Evaluation of Crisis Management and Communication Processes of Global Organizations: A Case Study of Facebook & Cambridge Analytica Data Breach Scandal in the Context of Rhetorical Arena Theory

Crises create a great degree of uncertainty and threaten the reputation and the relations of the organization as well as its stakeholders, therefore, they represent a turning point for organi-zations. Thus, organizations that wish to continue existing are in-volved in the crisis management process which includes efforts to eliminate uncertainty and threats against their existence. The aim of this article is to evaluate the process of crisis management and communication within an interactive framework. To this end, from the multi-vocal approach of Frandsen and Johansen, the crisis man-agement process of Facebook & Cambridge Analytica data breach scandal has been evaluated as a case study. The strategies that Facebook and Cambridge Analytica resorted to during the phase of reacting and responding to the crisis have been examined and the different results of their crisis management processes have been put forward. Furthermore, at the macro level, the rhetorical arena has been reviewed and different actors who were involved in the

___

  • Adams, T. (24 Mart 2018). Facebook’s week of shame: The Cambridge Analy-tica fallout.The Guardian. Erişim 7 Mayıs 2018, https://www.theguardian.com/ technology/2018/mar/24/facebook-week-of-shame-data-breach-observer-revela-tions-zuckerberg-silence
  • Barrett, B. (19 Mart 2018). Facebook owes you more than this. Wired. Erişim 7 Mayıs 2018, https://www.wired.com/story/facebook-privacy-transparency-camb-ridge-analytica/
  • Binark, M. (2017). Algoritmaların Yarattığı Yankı Odaları ve Siyasal Katılım Olanağı veya Olanaksızlığı. Varlık Dergisi, (1317), 19-23.
  • Bucher, T. (2017). The algorithmic imaginary: exploring the ordinary affects of Facebook algorithms. Information, Communication & Society, 20(1), 30-44.
  • Bump, P. (20 Mart 2018). A new undercover video raises significant questions about Cambridge Analytica›s elections work. The Washington Post. Erişim 7 Mayıs 2018, https://www.washingtonpost.com/news/politics/wp/2018/03/20/a-new-un-dercover-video-raises-significant-questions-about-cambridge-analyticas-electi-ons-work/?noredirect=on&utm_term=.e6a843be25ae
  • The Cambridge Analytica Files (2018). The Guardian. Erişim 5 Mayıs-10 Ekim 2018, https://www.theguardian.com/news/series/cambridge-analytica-files
  • Cadwalladr, C. (17 Mart 2018). ‘I made Steve Bannon’s psychological warfare tool’: meet the data war whistleblower. The Guardian. Erişim 5 Mayıs 2018, ht-tps://www.theguardian.com/news/2018/mar/17/data-war-whistleblower-chris-topher-wylie-faceook-nix-bannon-trump
  • Cadwalladr, C. ve Graham-Harrison, E. (17 Mart 2018). Revealed: 50 million Fa-cebook profiles harvested for Cambridge Analytica in major data breach. The Gu-ardian. Erişim 5 Mayıs 2018, https://www.theguardian.com/news/2018/mar/17/ cambridge-analytica-facebook-influence-us-election
  • Cambridge Analytica basın duyuruları. Cambridge Analytica. Erişim 5 Mayıs - 10 Ekim 2018, https://ca-commercial.com/news
  • Chaykowski, K. (21 Mart 2018). Mark Zuckerberg Addresses ‹Breach Of Trust› In Facebook User Data Crisis. Forbes. Erişim 7 Mayıs 2018, https://www.forbes. com/sites/kathleenchaykowski/2018/03/21/mark-zuckerberg-addresses-brea-ch-of-trust-in-facebook-user-data-crisis/#52da34c03e36
  • Coombs, T. W. (2018). Crisis communication. Encyclopedia of public relations, 2.
  • Coombs, T. W. (2015). Ongoing Crisis Communication: Planning, Managing and Responding (4. baskı). Sage Publications.
  • Coombs, T. W. (2012). Parameters for crisis communication. Coombs, T. W., ve Holladay, S. J. (Ed.) The Handbook of Crisis Communication içinde (17-53). İngiltere: Wiley & Blackwell.
  • Coombs, T. W. ve Holladay S. J. (2004). Reasoned action in crisis communicati-on: An attribution theory-based approach to crisis management. Millar, D.P. ve Heath, R.L. (Ed.) Responding to Crisis: A Rhetorical Approach to Crisis Commu-nication içinde (95-115). New Jersey: Lawrence Erlbaum.
  • Coombs, T.W. (2007). The Development of the Situational Crisis Communication Theory. Hansen-Horn, T.L & Neff (Ed.) Public Relations: From Theory to Practice içinde (262-277). NJ: Pearson.
  • Çınarlı, İ. (2009). Belirsizlik Toplumunun Krizi. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Çınarlı, İ. (2016). Kriz İletişimi. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Çınarlı, İ. (2014). Bir Kriz İletişimi Yönetimi Vaka Analizi: Kaybolan Malezya Ha-vayolları MH370 Sefer Sayılı Uçağı. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (38), 95-114.
  • Davies, H.(11 Aralık 2015). Ted Cruz campaign using firm that harvested data on millions of unwitting Facebook users. The Guardian. Erişim 7 Mayıs 2018, https:// www.theguardian.com/us-news/2015/dec/11/senator-ted-cruz-president-cam-paign-facebook-user-data
  • Davies, H. (26 Mart 2018). Facebook told me it would act swiftly on data misuse - in 2015. The Guardian. Erişim 5 Mayıs 2018, https://www.theguardian.com/ commentisfree/2018/mar/26/facebook-data-misuse-cambridge-analytica
  • Der, G. (2017). Kriz İletişiminde Çok Sesli Yaklaşım: Metro Turizm Krizinin Reto-riksel Arena Kuramı Bağlamında İncelenmesi.Yüksek lisans tezi. Kadir Has Üni-versitesi.
  • Digital, Culture, Media and Sports Committee. (1 Mayıs 2018). Oral evidence from Facebook. Erişim 17 Mayıs 2018, https://www.parliament.uk/documents/ commons-committees/culture-media-and-sport/180501-Chair-to-Rebecca-Stim-son-Facebook-re-oral-evidence-follow-up.pdf
  • Edwards, J. (6 Nisan 2018). Sheryl Sandberg: Facebook knew about Cambridge Analytica 2 1/2 years ago but didn›t follow up. Business Insider. Erişim 5 Ma-yıs 2018, http://www.businessinsider.com/sheryl-sandberg-facebook-knew-a-bout-cambridge-analytica-2018-4
  • Facebook duyuruları. Facebook. Erişim 5 Mayıs-10 Ekim 2018, https://newsro-om.fb.com/news/2018/
  • Falkheimer, J., & Heide, M. (2009). Crisis communication in a new world. Nordi-com review, 30(1), 55-66.
  • Fearn-Banks, K. (2011). Crisis communication: A casebook approach (4. baskı). New York: Routledge.
  • Federal Trade Comission. (26 Mart 2018). Erişim 5 Mayıs 2018, https://www.ftc. gov/news-events/press-releases/2018/03/statement-acting-director-ftcs-burea-u-consumer-protection
  • Frandsen, F. ve Johansen, W. (2018). Voices in Conflict? The Crisis Commu-nication of Meta Organisations. Management Communication Quarterly, 32(I), 90-120. Sage.
  • Frandsen, F. ve Johansen, W. (2013). Rhetorical Arena (Crisis Theory). Heath, R. L.(Ed.) Encyclopedia of Public Relations içinde (797-800). ABD: Sage Publications.
  • Frandsen, F. ve Johansen, W. (2010). Crisis communication, complexity, and the cartoon affair: A case study. Coombs, T. W., ve Holladay, S. J. (Ed.) The Hand-book of Crisis Communication içinde (425-448). Malden, MA: Wiley-Blackwell.
  • Frandsen, F., & Johansen, W. (2017). Organizational crisis communication: A multivocal approach. İngiltere: Sage.
  • Frenkel, S. & Rosenberg, M. (18 Mart 2018). Facebook’s Role in Data Misuse Sets Off Storms on Two Continents. New York Times. Erişim 5 Mayıs 2018, https://www.nytimes.com/2018/03/18/us/cambridge-analytica-facebook-priva-cy-data.html
  • Grunig, J.D. & Hunt, T. (1984). Managing Public Relations. NY: Holt, Rinehart and Winston.
  • Glazer, R. (26 Nisan 2018). Lessons In Crisis Management From Facebook And Starbucks. Forbes. Erişim 7 Mayıs 2017, https://www.forbes.com/sites/robertg-lazer/2018/04/26/lessons-in-crisis-management-from-facebook-and-starbuck-s/3/#1f2e107c3e97
  • Grierson, J. (23 Mart 2018). Facebook says warning to Guardian group “not our wisest” move. The Guardian. Erişim 1 Haziran 2018, https://www.theguardian. com/news/2018/mar/23/facebook-says-warning-to-guardian-group-not-our-wi-sest-move
  • Heath, R.L. (Ed.) (2013). Encyclopedia of Public Relations (2. Baskı). Sage.
  • Hermann, C.F. (1963). Some consequences of crisis which limit the viability of organizations. Administrative Science Quarterly, (8), 61-82.
  • Kellerman, B. (2006). When should a leader apologize-and when not?. Harvard Business Review, (4), 73-81.
  • Kim, M. (2016). Facebook›s Spiral of Silence and participation: The role of political expression on Facebook and partisan strength in political participation. Cyberps-ychology, Behavior & Social Networking, 19(12), 696-702.
  • Kosinski, M ve Stillwell, D. (2012). Manifestations of user personality in web-site choice and behaviour on online social networks. Erişim 8 Mayıs 2018, ht-tps://www.microsoft.com/en-us/research/wp-content/uploads/2016/11/kbksg_ ML2013.pdf
  • Lerbinger, O. (2012). The Crisis Manager: Facing Disasters, Conflicts and Failures. NY: Routledge.
  • Lukaszewski, J. E. (2013). On Crisis Communication: What Your CEO Needs to Know About Reputation Risk and Crisis Management. ABD: Rothstein Publis-hing.
  • Madrigal, A.C. (19 Aralık 2018). Facebook didn’t sell your date: it gave it away. The Atlantic. Erişim 21 Aralık 2018, https://www.theatlantic.com/technology/arc-hive/2018/12/facebooks-failures-and-also-its-problems-leaking-data/578599/
  • NASDAQ Facebook. (16-20 Mart 2018). Erişim 10 Mayıs 2018, https://www.nas-daq.com/symbol/fb
  • Omnicore Agency. (2018). Erişim 15 Mayıs 2018, https://www.omnicoreagency. com/facebook-statistics
  • Porter, J. (29 Kasım 2018). Facebook might not sell user data, but internal docu-ments suggest it was certainly considered. The Verge. Erişim 1 Aralık 2018, ht-tps://www.theverge.com/2018/11/29/18117582/facebook-six4three-internal-do-cuments-emails-selling-user-data
  • Pressman, A. & Nusca, A. (5 Nisan 2018). How Zuckerberg Acts in Crisis. Fortu-ne. Erişim 5 Mayıs 2018, http://fortune.com/2018/04/05/data-sheet-zuckerberg-in-c-risis-facebook/
  • Reid, J. L. (2000). Crisis management: Planning and media relations for the de-sign and construction industry. John Wiley & Sons.
  • Reynolds, B. & Seeger, M.W. (2005). Crisis and Emergency Risk Communication as an Integrative Model. Journal of Health Communication, 10:1, 43-55.
  • Rosenberg, M. (17 Mart 2018). How Trump Consultants Exploited the Facebook Data of Millions. New York Times.
  • Roux Dufort, C. (2007). Is crisis management (only) a management of excepti-ons?. Journal of contingencies and crisis management, 15(2), 105-114.
  • Erişim 8 Mayıs 2018, https://www.nytimes.com/2018/03/17/us/politics/cambrid-ge-analytica-trump-campaign.html
  • SCL Group. (2018).Erişim 7 Mayıs 2018, https://sclgroup.cc/missionstatement
  • Seeger, M. (2006). Best Practices in Crisis Communication: An Expert Panel Pro-cess. Journal of Applied Communication Research, 34:3, 232-244.
  • Snowden, E. (17 Mart 2018). Twitter. Erişim 5 Mayıs 2018, https://twitter.com/ snowden/status/975147858096742405
  • Stone, B. (2010). Sell your friends: how Facebook plans to leverage its 550 milli-on users into the greatest advertising juggernaut since Google. Bloomberg Busi-nessweek, October 3, 6472.
  • Thompson, N. (21 Mart 2018). Mark Zuckerberg Talks To Wired About Face-book’s Privacy Problem. Wired. Erişim 5 Mayıs 2018, https://www.wired.com/ story/mark-zuckerberg-talks-to-wired-about-facebooks-privacy-problem/
  • TDK. (2018). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim 1 Mayıs 2018, https://sozluk.gov.tr/?-kelime=kriz%20y
  • Tüfekçi, Z. (2017). We are building a dystopia just to make people click on ads. Erişim Mayıs 2018,https://www.ted.com/talks/zeynep_tufekci_we_re_buildin-g_a_dystopia_just_to_make_people_click_on_ads
  • Tüfekçi, Z. (21 Mart 2018). Missing From Facebook’s Crisis: Mark Zuckerberg. New York Times. Erişim 8 Mayıs 2018, https://www.nytimes.com/2018/03/21/ technology/mark-zuckerberg-facebook.html
  • Tüfekçi, Z. (19 Mart 2018). Facebook’s Surveillance Machine. New York Times. Erişim 8 Mayıs 2018, https://www.nytimes.com/2018/03/19/opinion/facebo-ok-cambridge-analytica.html
  • Ulmer, R. R., Sellnow, T. L., ve Seeger, M. W. (2011). Effective Crisis Commu-nication: Moving From Crisis to Opportunity (2. Baskı). ABD: Sage Publications.
  • Wells, J.R. ve Winkler, C.A. (2017). Facebook Fake News in the Post-Truth Wor-ld. Harvard Business School Case Collection.
  • Wong, J.C. (26 Mart 2018). Facebook›s privacy practices are under investigati-on, FTC confirms. The Guardian. Erişim 8 Mayıs 2018, https://www.theguardian. com/technology/2018/mar/26/facebook-data-privacy-cambridge-analytica-investi-gation-ftc-latest
  • Zoldan, A. (2018). 3 Important Lessons From Facebook›s Deepening PR Cri-sis. Erişim 10 Ekim 2018, https://www.inc.com/ari-zoldan/what-every-busi-ness-can-learn-about-crisis-management-from-facebooks-cambridge-analyti-ca-moment.html
  • Zuckerberg, M. (21 Mart 2018). Facebook. Erişim 10 Mayıs-10 Ekim 2018, htt-ps://www.facebook.com/zuck/posts/10104712037900071
  • Zuckerberg, M. (2018). Facebook, Social Media Privacy, and the Use and Abuse of Data. Erişim 5 Ekim 2018, https://www.judiciary.senate.gov/meetings/facebo-ok-social-media-privacy-and-the-use-and-abuse-of-data