MİMARİ TASARIM SÜRECİNDE MÜHENDİSLİK SORUNLARININ MİMARLAR AÇISINDAN İNCELENMESİ

Mimari tasarımlar, farklı disiplinlerle (inşaat, makine, elektrik, harita, jeoloji mühendisleri, peyzaj mimarı, iç mimar vb.) çalışılarak tamamlanmaktadır. Mimari tasarımlar, tasarım evrelerinden geçerek uygulama projesine dönüşmektedir. Mimari tasarım sürecinde disiplinler arası çalışmalara gereken önem verilmediğinde tasarım süreci sekteye uğramakta, zorunlu olarak tasarımda değişiklikler yapılmakta, tasarım süreci uzamakta zaman ve ekonomik kayıplar gibi öngörülmeyen sorunlara neden olmaktadır. Bu çalışmada, Mimarlığın disiplinler arası bir çalışma gerektiren bir bilim ve sanat dalı olması nedeni ile Tasarım sürecinde karşılaşılan mühendislik sorunları mimarlık açısından incelenmiştir. Çalışma, betonarme yapıların uygulama projesi öncesindeki tasarım süreçlerini kapsamaktadır. Uygulama projesi öncesinde betonarme yapının tasarım sürecinde genel olarak Mimarın uyması gereken Mühendislik kriterleri inşaat mühendisliği kapsamında belirlenmiştir. Tasarımı yapılan projelerin Mühendislik kriterleri açısından uygunlukları yapıyı oluşturan taşıyıcı elemanlar bazında değerlendirilmiştir (çatı, döşeme, kiriş, kolon, perde duvar, temel, merdiven vb.). Mühendislik kriterleri her bir taşıyıcı yapı elemanı için; İmar Kanunu, TS500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (2007 Deprem Yönetmeliği), ve İmar Yönetmelikleri gibi mevzuat şartları ve genel yaklaşımlara göre tespit edilmiştir. Çalışmada; Bolu ve Düzce’de görev yapan yetmiş üç mimarla yüz yüze görüşülmüş ve aynı kişilere anketler yapılarak yapı elemanları bazında sorunlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Elemanların yapı içerisindeki önem dereceleri ve kendi içindeki önem dereceleri öncelik sıralarına göre puanlandırılmıştır. Her bir yapı elemanının toplam yapı içerisindeki öncelik sıralamalarına göre önem puanları tespit edilmiştir. Sorunlar bu önem puanlarına göre belirlenmiş ve belirlenen sorunların tasarım sürecinde çözülebilmesi, zaman-emek-ekonomi vb. kayıpların minimuma indirilebilmesi için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Tasarım Süreci, Mimari Tasarım, Betonarme Yapı Tasarımı, “Avan Proje

PDF

___

[1] Hasol,D. (Ocak 2008), Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü.
[2]Ural, Ş., “Mimari Bir Objenin Felsefi Açıdan Yorumu”, Mimarlık ve Felsefe, Yem Yayın, 2. Baskı, İstanbul, 24-39 (2004).
[3] Hasan Kızılırmak, (Mayıs 2010), Mimari Tasarım Sürecinin Betimlenmesi.
[4]Küçük, A. (Mart 2007), Mimari Tasarım Sürecinde Geleneksel Mimari İfadeye Sanal Ortam İfade Araç Ve Tekniklerinin Etkisi.
[5] Zafer,D.,Z., (Haziran 2007), Mimari Tasarım Sürecine Sanal Gerçeklik Teknolojilerinin Etkisi.
[6] Dalaman, M. S., (Nisan 1999), Çok Katlı Toplu Konut Mimari Tasarım Sürecinde, Yapım Sistemlerine Yönelik Karar Verme Yöntemi.
[7] Kartal, S., Yapı Bilgisi ders notları.
[8] Yılmaz, S., (2005) ,Gebze, Ekolojik Yaklaşımların Mimari Tasarım Sürecine Etkileri.
[9] Harputlugil, G., U., (Temmuz 2009), Enerji Performansı Öncelikli Mimari Tasarım Sürecinin İlk Aşamasında Kullanılabilecek Tasarıma Destek Değerlendirme Modeli.
[10]Çalışkan, S., (Ağustos 2006), Eleman Bağımsız Galerkin Ve Yerel Petrov-Galerkin Ağsız Yöntemlerinin Bir Boyutlu Mühendislik Problemlerine Uygulanması
[11] İmar Kanunu, (3/5/1985).
[12] Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği, (02.11.1985).
[13] Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, (3 Temmuz 2017).
[14]TS 500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları,(2000).
[15]Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, (3/5/2007).
[16] Bolu Belediyesi mevzuat(imarla ilgili),(2014, 2016, 2017, 2017) Estetik Kurul,(2014 Haziran). Otopark Yönetmeliği, (2016 Kasım). Çatı Arası Piyes Çizim Standartları,(2017 Nisan). Fen İşler Yönetmeliği, (2017 Aralık). İmar Yönetmeliği, (2017 Aralık).
[17] https://www.google.com.tr/
[18]Yıldız Teknik Üniversitesi, Yapı Elemanları 1 dersi notları.
[19]http://insaatteknigi.blogspot.com.tr/2014/06/tasyc-olmayan-yap-elemanlarndaki-hasar.html
[20]Engelliler İçin Evrensel Standartlar Kılavuzu, DEB Akreditasyon Merkezi, WDU Accrediation Center, İstanbul.