EHL-İ SÜNNET’E GÖRE TEKFİR PROBLEMATİĞİ

Tekfir, başkalarını küfürle ve iman sınırlarının dışına çıkmakla itham etmek anlamına gelir. İslam, inanç esaslarını tasdik edenleri Müslüman olarak kabul eder. Ehli Sünnet, ehl-i kıblenin tekfir edilemeyeceğini temel bir ilke olarak benimsemiştir. Buna rağmen bazı âlimlerin tekfire başvurdukları görülmektedir. Tekfir en çok Allah’ın sıfatları, insanın fiilleri, halk’ul-Kur’an, ru’yetullah, kabir hayatı, ecel ve rızık konuları etrafında oluşur. Bu çalışmada tekfire neden olan hususlar ve tekfirin nedenleri ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kur’an, tekfir, fırka, Ehl-i sünnet, Mu’tezile

-

The Problem of Takfir in Ahl SunnaTakfir means accusing others of being unbelief and takes them out of the faith limits. Islam, accepts as muslim who approved the principles of faith. Ahl sunna agrees as a basic princible that the moslim can not be accused out of Islam. However, some Sunni scholars are applied takfir on some issues. For examble; the attributes of God, the human being, the creation of Qur’an (khalg al-Qur’an), the possibility of seeing God, the life in grave, the sustenance and death. In this study we have tried to examine these issues and causes of takfir.

Keywords:

Qur’an, takfir, fırqa, Ahl sunna, Mu’tazila,

PDF

___

Akbulut, Ahmet, Sahabe Devri Siyasi Hadiselerinin Kelâmî Problemlere Etkileri, Birle- şik Yay. İstanbul, 1992.
Ali el-Kâri, Ebu’l-Hasen Nûruddîn Ali b. Sultan Muhammed, Minehu’r-ravzi’l-ezher fî şerhi’l-fıkhi’l-ekber, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, Beyrut, 1998.
Âmidî, Ali b.Muhammed b. Sâlim, Ebkâru’l-efkâr fî usulu’d-din, Beyrut, 2003.
el-Bağdâdî, Ebu Mansur Abdülkâhir b. Tahir, el-Fark beyne’l-fırak, Beyrut, 2004. ………., Usûli’d-dîn, Matbaatu’t-Devlet, İstanbul, 1928.
el-Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Ali, es-Sünenu’l-kübrâ, Haydarabâd, 1344.
el-Buhâri, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, es-Sahîh, Çağrı Yay. İstanbul, 1992.
el-Cürcânî, Seyyid Şerif Ali b. Muhammed, et-Ta’rifât, Mektebetü Lübnan. Beyrut, 1985.
Ebu Dâvud, Süleyman b. Eş’âs es-Sicistânî, es-Sünen, Çağrı Yay. İstanbul, 1992.
Ebu Hanife, Nu’man b. Sabit, el-Âlim ve’l-müte’allim, (İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, çev. Mustafa Öz, ss. 11-42), MÜİFV. Yay., İstanbul,1992.
………., el-Fıkhu’l-ebsat, (İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, çev. Mustafa Öz, ss. 43- 67), MÜİFV. Yay., İstanbul,1992.
………., el-Fıkhu’l-ekber, (İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, çev. Mustafa Öz, ss. 69- 77), MÜİFV. Yay., İstanbul,1992.
………., el-Vasiyyet, (İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, çev. Mustafa Öz, ss. 86-92), MÜİFV. Yay., İstanbul, 1992.
Erkol, Ahmet, “Kelami Bilgi Yöntemi Olarak Cedel ve Cedeli Kullanmada Eş’âri Örneği”, DÜİFD. cilt.IV, sayı:II, s.67-94.
Esen, Muammer; Kelâmullah Tartışmaları ve el-Hayde, Araştırma Yay. Ankara, 2005.
………., “Tekfir Söyleminin Dinî ve İdeolojik Boyutları”, AÜİFD. cilt 52, sayı 2, s.97 -110.
el-Eş’âri, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail, el-İbâne an usûli’d-diyâne, Müessesetü’l-‘Ulyâ, Kahire, 2007.
………., Makâlâtu’l-islâmiyyîn ve ihtilâfu’l-musallîn, Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut, 1995.
el-Gazzâlî, Ebu Hamid Muhammed b.Muhammed, Faysalu’t-tefrika beyne’l-islam ve’zzenâdika, Dımeşk, 1993.
………., el-İktisâd fi’l-i’tikâd, AÜİF. Yay., Ankara, 1962.
Hanefi, Hasan, Mine’l-akide ile’s-sevra, Mektebetü Medbûlî, Kahire,1988.
İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed, el-Müsned, Çağrı Yay. İstanbul, 1992 İbn Hazm, Ebu Muhammed Ali b. Ahmed, el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâi ve’n-nihal, Dâru’l-Ceyl, Beyrut, 1996.
İbn Mâce, Ebu Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvinî, es-Sünen, Çağrı Yay. İstanbul, 1992.
İbn Manzûr, Ebû’l-Fadl Cemâleddîn Muhammed b. Mükrim, Lisânu’l-arab, Beyrut, 1997.
el-Îcî, Adûdiddin Abdurrahman b. Ahmed, el-Mevâkıf fi ilmi’l-kelâm, Beyrut, tsz.
İzutsu, Toshihiko, İslam Düşüncesinde İman Kavramı, (çev. Selahattin Ayaz), Pınar Yay. İstanbul, 2012.
Kâdı Abdulcebbâr, Ebu’l-Hasan Abdulcebbâr b. Ahmed, el-Muğnî fî ebvabi’t-tevhid ve’l-adl, Mısır, ty.
………., Şerhu’l-usûli’l-hamse, (neşr. Abdülkerim Osman), Mektebetu Vehbe, Kahire, 2006.
Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh, İkfâru’l-mülhidîn fî zarûriyyâti’d-dîn, Pakistan, 2004.
Kılavuz, Ahmet Saim, İman Küfür Sınırı Tekfir Meselesi, Marifet Yay. İstanbul, 1977.
Kırbaşoğlu, Hayri, “Ehlu’s-Sunne Kavramı Üzerine Yeni Bazı Mülahazalar”, İslami Araştırmalar, cilt 1, sayı 1, s.71-79.
el-Lâlekâi, Hasan b. Mansûr, Şerhu i’tikâdı ehli’s-sünne ve’l-cemâat, Riyad, 1995.
el-Lâmişî, Ebu’l-Senâ Mahmud b. Zeyd, Kitâbu’t-temhîd li-kavâidi’t-tevhîd, Dâru’lGarbi’l-İslâmî, Beyrut, 1995
Macit, Nadim, Ehl-i Sünnet Ekolünün Doğuşu, İhtar Yay. Erzurum, 1995.
el-Mâturîdî, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd, Kitâbu’t-tevhid, Dâru’s-Sâdır, Beyrut, 2010.
Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc, es-Sahîh, Çağrı Yay. İstanbul, 1992.
en-Nesefî, Ebu’l-Muîn Meymûn, Kitâbu’t-temhid li kavâidi’t-tevhid, Daru’t-Tabaati’lMuhammediyye, Kahire, 1986.
………., Tabsıratu’l-edille fî usûli’d-dîn, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay. Ankara, 2004.
Okumuş, Namık Kemal, Kelam’da Ecel Problemi, Araştırma Yay. Ankara, 2012.
Okuyan, Mehmet; Kur’an-ı Kerim’e Göre Kabir Azabı Var mı?, Etüt Yay. Samsun, 2007. Öge, Sinan, Allah’tan Âlem’e İlâhî Fiiller, Araştırma Yay. Ankara, 2009. Öz, Mustafa, “Ca’d b. Dirhem”, DİA, VI/542-543.
Özler, Mevlüt, İslam Düşüncesinde 73 Fırka Anlayışı, Rağbet Yay. İstanbul, 2010.
----------, Tarihsel Bir Adlandırmanın Tahlili, Ehl-i sünnet-Ehl-i bid’at, Ankara Okulu Yay. Ankara, 2010.
Pezdevî, Ebu’l-Yusr Muhammed b.Muhammed b. el-Hüseyn, Usûli’d-din, (thk. Hans Peter Linss), Mektebetu’l-Ezheriyye, Kahire, 2003.
es-Sâbûnî, Nureddin Ahmed b. Mahmûd, el-Bidâye fî usûli’d-dîn, (çev. Bekir Topaloğ- lu), Diyanet İşleri Başkanlığı Yay. Ankara, 1998.
eş-Şehristânî, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdülkerim, el-Milel ve’n-nihal, Dâru’l-Marife, Beyrut, 1993.
et-Taftazânî, Sâ’duddîn Mesud b. Ömer, Kelam İlmi ve İslam Akaidi, Şerhu’l-Akâid, (Haz. Süleyman Uludağ), Dergah Yay., İstanbul, 1991.
et-Tirmîzî, Ebu İsa Muhammed b. İsa b. Sevre, es-Sünen, Çağrı Yay. İstanbul, 1992. Topaloğlu, Bekir, Kelam İlmi-Giriş, Damla Yay. İstanbul, 1996.
Topaloğlu, Bekir, Yavuz, Y. Şevki, Çelebi, İ., İslam’da İnanç Esasları, Çamlıca Yay. İstanbul, 2011.
Tunçbilek, Hasan Hüseyin, “Allah’ın Sıfatlarının Mahiyeti Problemi”, HRÜİFD. c.VII, s.1, ss. 63-87.
Yavuz, Yusuf Şevki, “Ebu Hanife”, DİA, X/138-143. ………., “Halku’l-Kur’an”, DİA, XV/371-375.
Yazıcıoğlu, Mustafa Sait, Kelam Ders Notları, Ankara, 1996.
Yücedoğru, Tevfik, “Ehl-i Sünnet Kelamcılarında Tekvin Tartışması”, UÜİFD. cilt 2, sayı 2, ss. 253-261.