Theodor Nöldeke’nin Âyet ve Sûreleri Tarihlendirmede Başvurduğu Yöntemlere Eleştirel Bir Yaklaşım / Approach to the Methods of Theodor Nöldeke in Dating Verses and the Surahs-I / مقاربة نقدية لوسائل تيودور نولدكه في تأريخ الآيات والسور- 1

Oryantalistlerin nazarında Kur’an-ı Kerim’in mevcut mushaf tertibi, O’nun kompozisyon bütünlüğünden yoksun olmasına ve anlaşılmamasına neden olan başat unsurdur. Bu durum aynı zamanda Kur’an metninin anlaşılmasının önündeki en büyük engel olarak da değerlendirilmiştir. Oryantalizmin Batı’da üniversitelerin çatısı altında pozitivist, seküler bir yaklaşımla ve bilimsel bir formatla inşa edildiği On Dokuzuncu yüzyılda, önce Yahudi ve Hristiyanların akabinde de Müslümanların kutsal kitapları tarihsel krtik, hermönötik ve semantik gibi bazı yeni yöntemler ışığında yeniden incelenmeye başlanmıştır. Bu girişimde temel gaye, ilahi kelamın muhatap aldığı insanla ilk karşılaştığı zamanı ve şartları tespit ederek hitabın ilk anlamına nüfuz edebilmektir. Bu çerçevede oryantalistler, Müslümanların kutsal kitabı Kur’an’ı Kerim’in âyetlerinin hangi zaman dilimi ve tarihsel şartlarda nazil olduğunu tespit etmek amacıyla önemli araştırmalar kaleme almışlardır. Bu çalışma, Kur’an tarihi ve kronolojisinin tespiti konuları hakkında oryantalist gelenek tarafından ittifakla en yetkin isimlerden biri olarak kabul edilen Theodor Nöldeke’nin Kur’an vahyini tarihlendirmede başvurduğu yöntemleri Geschichte des Qorans adlı eserini referans alarak bazı örnekler üserinden tanıtmayı ve tahlil etmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Ayet, Sure, Nöldeke, Oryantalizm, Alman Oryantalizmi

Approach to the Methods of Theodor Nöldeke in Dating Verses and the Surahs-I

The present order of the mushaf of the Quran in the view of Orientalists is considered to be the dominant element causing the deficiency regarding the unity of the composition and resulting in the failure in understanding the book, which is also considered as the greatest obstacle in understanding the text of the Quran. In the nineteenth century, when orientalism was formed in the West in a positivist, secular and scientific format within certain universities, the sacred books of Jews, Christians and Muslims were re-examined, respectively, in the light of some new methods such as historical criticism, hermeneutics and semantics. The fundamental aim in this attempt is to determine the addressee, time and conditions of the first encounter with the divine word and to obtain its first meaning. In this respect, the orientalists have published significant studies to determine the period and the historical conditions of revelations regarding the verses of the Quran. Based on Geschichte des Qorans by Theodor Nöldeke, who is considered to be one of the most significant figures in Orientalist literature regarding the subjects of the Quran history and chronology within the orientalist tradition, this study aims to identify and analyze the methods used by him to date the Quran revelation.

Keywords:

Orientalism, T. Nöldeke, Chronology of the Quran, Dating Verses and Surahs,

PDF

___

Böwering, Gerhard. “Chronology of the Quran”. Encylopeedia of the Quran. Ed. Jane Dammen McAuliffe. Leiden: Brill, 2001-2005.
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail el-. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Tâmir. 1 Cilt. Kahire: Dâr-ul Hadîs, 1. Basım, 1432/2011.
Derveze, İzzet. Kur’an-ı Anlamada Usul. çev. Vahdettin İnce. İstanbul: Ekin Yay. 2008.
Ebu Davûd, Süleymân b. el-Eş’as es-Sicistânî. Sünen-i Ebî Dâvûd. thr. Ebu Zâhir Zuheyr Ali Ziî. 1 Cilt. Riyad: Dâru’s-Selâm, 1430/2009.
Elkot, Tarek Anwar Abdelgayed. Die Methode Nöldeke’s zur chronologischen Anordnung der Sûren und Verse des Korans in seinem Buch “Geschichte des Qorans”, eine analystisch kritische Studie, Göttingen: Georg August Üniversitesi, Felsefe Fakültesi Doktora Tezi, 2014.
Fück, Johann. Die Arabischen Studien in Europa: bis in den Anfang des 20 Jahrhunderts. Leipzig: Otto Harrassowitz Yay., 1955.
Irwın, Robert. Oryantalistler ve Düşmanları. çev. Bahar Tırnakcı. İstanbul: YKY Yay., 2008.
Kutup, Muhammed. Kur’an Araştırmaları. 2 Cilt. çev. Bekir Karlığa, Beşir Eryarsoy. İstanbul: Seriyye Kitapları Yay. 1997.
Muslim, Eb-ûl Huseyn Muslim b. Haccâc b. Ṣaḥîḥ el-Muslim, nşr, Abd’ul-mâlik Mucâhid. 1 Cilt. Riyad: Dâr’us Selâm, 2. Basım, 1421/2000.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şu’ayb b. Ali b. Sinan en. thr: Ebû Zahir Zuheyr Ali Ziî. Sünen en-Nesaî. Riyad: Dâru’s- Selâm, 1430/2009.
Nöldeke, Theodor, Geschichte des Qorans. 3 Cilt (1909 baskısından yapılmış ofset baskı) Hildesheim: Georg Olms Yay., 1961.
Paret, Rudi. Arabistik und Islamkunde an Deutschen Universitäten. Wiesbaden: Franz Steiner Yay., 1966.
Polat, Hüseyin, Oryantalistlerin Kur’an Vahyini Tarihlendirme Çalışmaları- Alman Öncüler: Gustav Weil ve Theodor Nöldeke Örneği-. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
Robinson, Neal. Kur’an’ı Keşfetmek Örtülü Metne Çağdaş Bir Yaklaşım. çev. Süleyman Kalkan. İstanbul: Kuramer Yay., 2018.
Salih, Subhi. Mebâhis fi Ulûmi’l-Kur’an. Beyrut: Daru’l-İlmi li’l-Melâyin, 2014.
Sarıçam, İbrahim vd. İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru. Ankara: Nobel Yay., 2011.
Stefandis, Emmanuelle. “The Qur’an Made Linear: A Study of the Geschichte des Qorans chronological Reordering”. Journal of Quranic Studies 10/2 (Ekim 2008), 1-22.
Weil, Gustav. Historisch-kritische Einleitung in den Koran. Bielefeld: Velhagen und Klasing Yay., 1844.
Weil, Mohammed der Prophet. Sein Leben und seine Lehre. Aus handschriftlichen Quellen und dem Koran geschöpft und dargestellt. Metzler Yay., Stuttgart: 1843.
Yaşar, Hüseyin. Batının Kur’an Algısı. İzmir: Işık Akademi Yay., 2010.
Zemahşeri, Ebu’l-Kasım Carullah Muhammed b. Ömer. El-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzîl ve ‘Uyûni’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Te’vil. Beyrut: Daru ibn Hazm, 2012.
Zerkânî, Muhammed Abdulazîm. Menâhilu’l-İrfan fî Ulûmi’l-Kur’an. 1/2. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 2003.