Ahmed Hamdi Şirvânî’nin Türkçe Muhtasar Usûl-İ Fıkıh Adlı Eseri İle İlgili Bir Değerlendirme

19. yy, batının bilim ve teknikte ilerlemesine karşılık, Osmanlı Devleti’nin siyasî, askerî ve malî sıkıntılardan dolayı yıprandığı bir dönemdir. Bu sorunların arkasında; ırk, din ve mezhep kökenli iç isyanlar, paşa ve vali hainlikleri, tedbirsiz ve gereksiz harcamalar ve birkaç cephede savaşma gibi faktörler yer almaktadır. Zor durumda kalan devlet, içinde bulunduğu bu buhran ve kriz ortamından kurtulmak için tüm alanlarda modernleşmek ve yenileşmek zorunda kalmıştır. Böylesine sıkıntılı bir dönemde yaşayan Ahmed Hamdi Şirvânî, ilmî faaliyetlerinin yanı sıra önemli idarî görevler üstlenmiş ve çalışmaları ile de döneme damga vurmuş bir âlim, bir devlet adamıdır. Tanzimat’tan sonra Galatasaray Sultânîsi bünyesinde açılan Hukuk mektebinde fıkıh usulü hocalığı yapmıştır. Hocalığı döneminde edindiği tecrübelerin meyvesi olan Türkçe Muhtasar Usûl-i Fıkıh isimli eseri, 18. yüzyıldaki akademik yazım dili ve eğitim sistemine örnek teşkil eden önemli bir çalışmadır. Bu makalede Ahmed Hamdi’nin Türkçe Muhtasar Usûl-i Fıkıh isimli eserini değerlendirmeye çalışacağız. 

AN ASSESSMENT ON THE CONCISE STUDY OF TÜRKÇE MUHTASAR USÛL-İ FIKIH BY AHMET HAMDİ ŞIRVANI

19th century is the one in which the Ottoman Empire was worn politically, economically and strategically while the west was progressing in science and technology. There have been several factors behind these ordeals such as internal revolts originating from ethnic, race and religious sect; pasha and governor betrayals; imprudent and unnecessary expenditures and the wars in various battlefronts.The State in difficult condition had to have been modernized and reformed in almost all fields just to get rid of this crisis and troublsome within which she had found herself.Having lived in such a downturn, Ahmet Hamdi Şirvani has been both an important âlim leaving his mark on the era and statesman undertaking significant administrative duties as well as his scholarly services. He took in charge of teaching ''usul al-fıqh'' in law faculty within Galatasaray Sultani after Tanzimat Era. His aforementioned study Türkçe Muhtasar Usûl-i Fıkıh, which was the outcome of his experiences during his teaching, was a fundamental study exemplifying the writing language and educational system in 18th century. We are going to try to demonstrate the style of Ahmed Hamdi Şirvani in the study mentioned above.

___

  • Prof. Dr. Mehmet Erdoğan