TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERS KİTABI GÖRSELLERİNİN BAZI ÖZELLİKLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Günümüzde eğitim ve öğretimde en sık kullanılan materyaller ders kitaplarıdır. Bu çalışmada, “8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük” ders kitabı görsellerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, görsellerin incelenmesine dayalı nitel bir çalışmadır. Çalışmanın veri kaynağını 2014-2015 eğitim öğretim ders yılı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Talim Terbiye Kurulu tarafından 31. 05. 2013 tarih ve 29 sayılı kararıyla okutulması kabul edilen 8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitabı oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerini toplamak amacıyla doküman incelemesi yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizi frekans/yüzde olarak tablolaştırılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, ders kitabında sivil figürler, askerî figürlerden fazla kullanılmıştır. Gazete haberi, haritalar, antlaşmalar gibi kanıt değeri taşıyan görsellere az yer verilmiştir.

ANALYSIS OF TURKISH REPUBLIC REVOLUTION HISTORY AND KEMALISM TEXTBOOK IMAGES IN TERMS OF CERTAIN PROPERTIES

Today, the most used educational materials are textbooks. In this study, the aim is to analyze the images of "Elementary Turkish Republic Revolution History and Kemalism" textbook. The research is a qualitative study based on the analysis of the images. The data source of the study is consisted of Elementary Turkish Republic Revolution History and Kemalism textbook which was accepted as the study material by the decision of the Ministry of National Education and the Board of Education and Discipline dated 05.31.2013 and numbered 29. A document analysis was carried out to gather the data of the study. The analysis of the obtained data was tabulated as frequency/percentage. The study indicates that civilian figures were used more than military figures in the textbook. The images does not include sufficient evidence such as newspaper clippings, maps or treaties.

___

  • Alkan, B. (2003). İlköğretim ikinci kademe 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
  • Aslan, E. (1992). Ortaöğretimde kullanılan Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitapları. Şeyda Ozil ve Nilüfer Tapan (Ed.), Türkiye’nin Ders Kitapları (s. 175-203). İstanbul: Cem Yayınları.
  • Çelik, Ö. (2008). Ataerkil sistem bağlamında toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Demircioğlu, E. (2003). Dokuzuncu sınıf tarih ders kitabında yer alan görseller hakkında öğretmen görüşleri: Trabzon örneği. Turkish Studies Journal, 8(7), 95-107. 17 Mart 2015 tarihinde http://www.turkishstudies.net/Makaleler/929361428_07Demircio%C4%9Flu%20Ebru-95-107.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Demirel, Ö. & Kıroğlu, K. (2006). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
  • Esen Severge, Y. (1998). Ders kitaplarında cinsiyetçilik (İlköğretim ders kitapları üzerinde yapılmış bir içerik çözümlemesi). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Gülersoy, A., E., (2013). İdeal ders kitabı arayışında sosyal bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal Of New Trends İn Arts, Sports & Education, 2(1), 8-26. 25 Mart 2015 tarihinde http://kisi.deu.edu.tr//oguz.serin/ijtase_vol2_1_2.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Hali, S. (2014). Tarih öğretimi ve ders kitapları. International Journal of Turkish Education Sciences. Ekim, 158-166. 18 Mart 2015 tarihinde http://uteb.gop.edu.tr/Makaleler/165908760_13hali.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Holliday, W. G. (1990). Textbook illustrations: Fact or filler? Science Teacher, 57(9), 27-29.
  • Kabapınar, Y. (2003). Bir Öğretim Materyali Olarak Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Ders Kitapları. İçinde: C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
  • Kaya, Z. (2002). Uzaktan Eğitim. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
  • Kayabaşı, B. (2003). İlköğretim okulu sosyal bilgiler ders kitapları ile ilgili öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Kitiş Çınar, E., (2013). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
  • Mıntaş, E. (1983). Ortaöğretimde tarih kitapları, Bilim ve Sanat Aylık Kültür Dergisi, Ekim.
  • Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
  • Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). 2014-2015 eğitim öğretim yılı ders kitapları listesi. 5 Mart 2015 tarihinde http://www.meb.gov.tr/2014-2015-egitim-ogretim-yilinda-okutulacak-ilk-ve-orta-ogretim-ders-kitaplari/duyuru/7013 sayfasından erişilmiştir.
  • Özbaran, S. (2003). Güdümlü tarih. İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Özkan, R. (2013). İlköğretim ders kitaplarında kadın figürü. The Journal Of Academic Social Science Studies, 6(5), 617-631. 25 Mart 2015 tarihinde http://www.jasstudies.com/Makaleler/1350630676_35%C3%96zkanRecep_S-617-631.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Pektaş, H. (2001). Ders kitaplarında tipografi ve tasarım sorunları. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakütesi Yazıları, 7, Ankara.
  • Pingel, F. (2003). Ders kitaplarını araştırma ve düzeltme rehberi UNESCO (Çev. N. Elhüseyni). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
  • Pozzer, L. L. & And Roth, W. M. (2003). Prevolance, Function and Structure of Photographs in High School Biology Textbooks. Journal of Research in Science Teaching, 40(10), 1089-1114.
  • Safran, M. & Ata, B.(2003). Öğrencilerin tarih metinlerinden anlam çıkarmalarına yönelik araştırmalara bir bakış. C. Şahin (Ed.), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Sosyal Bilgiler. Ankara: Gündüz Yayıncılık.
  • Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
  • Şahin, Y. P. & Yıldırım, S. (1999). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Şimşek, N. (1997). Derste eğitim teknolojisi kullanımı. Ankara: Anıl Matbaası.
  • TDK (2005). Türkçe Sözlük, TDK, 10. Baskı, Ankara.
  • Uzuner, S., Akta, E. & Albayrak, L. (2010). Türkçe 6, 7 ve 8. sınıf ders kitaplarının görseller (illüstrasyonlar) açısından değerlendirilmesi. Türkiye Bilim Araştırmaları Dergisi, Bahar, 721-733 25 Mart 2015 tarihinde http://tubar.com.tr/TUBAR%20DOSYA/pdf/2010BAHAR/uzuner_serap-akta_elif-albayrak_leyla%20721-733.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Yaylı, D. & Kitiş Çınar, E. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitapları görsellerinde toplumsal cinsiyet. Turkish Studies Journal, 9(5), 2075-2096. 17 Mart 2015 tarihinde http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1727300043_119Yayl%C4%B1Derya-vd-2-sos-2075-2096.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2004). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.