Kur'ân’ı Anlamada Cahiliyenin Kitap İnancını Bilmenin Önemi

Vahyin ilk nazil olduğu toplumdaki insanların kitap tasav-vurları bilindiğinde ayetlerin anlam dünyası daha da netleşir. Kur’ân, indiği toplumun kitap anlayışında yeni değişimler ge-çekleştirerek bunu sosyal hayata taşıdı. Çünkü bir toplumun zihniyetinde değişim gerçekleştirmeden diğer kurumlarında değişimi sağlamak zordur. Kur’ân öncesi Mekke toplumu kitap bilgisinden habersiz bir toplum değildi. Diğer inanç gurupla-rında bulunan kitabın kendilerinde de olmasını arzuluyorlar. Bunu vahiyden istifade etmekten ziyade kendilerini diğer inanç guruplarından farklı şekilde konumlandırmak için istemekte-dirler. Mekke müşriklerin kitap inançları sadece tarihte kalmış bir anlayış değildir. Zaman zaman nüksedebilir. Nükseden bu anlayışın ıslahı, ilk zemin ve zamanın bilinmesine bağlıdır. İlk neslin tavrından ve o zeminden metni kopararak anlamaya ça-lışmak eksik kalır. Kitap kavramı Kur’ân öncesi toplum tarafın-dan biliniyordu. Fakat Kur’ân kitap kavramını “Allah tarafın-dan Cebrail vasıtasıyla peygamberlerine gönderdiği ilahi va-hiy” olarak ortaya koyar.

The Importance of Knowing Jahiliyyah’s Belief in Books in Understanding the Qur'an

The meaning world of the verses becomes more evi-dent when the book conception of the people in the societies where the inspiration is first mentioned are known. The Qur'an brought new changes in the book understanding of the indige-nous society and carried it in social life. Because it is difficult to change in other institutions without changing the mentality of a community. Pre-Qur'anic Macca society was not a society unaware of the knowledge of books. They also desire to be in themselves the book in other faith groups. They want this to lo-cate themselves differently from other belief groups, rather than to rely on revelation. The book beliefs of the Meccanian polytheists are not only an idea of the past. It may recur from time to time. The rehabilitation of this understanding depends on the knowledge of the first ground and time. It is incomplete to try to understand the attitude of the first generation and of that ground by tearing off the text. The concept of the book was known by pre-Quranic society. But the Quran reveals the con-cept of the book as “the divine revelation that God sent to His prophets through Gabriel”.

PDF

___

Akdemir, Salih, Kur’ân’a Dilbilimsel Yaklaşımlar, Kuramer Yayınları, İst. 2017.
Apak, Adem, Kur’ân’ın Geliş Ortamında Arap Toplumu (Sos-yal, Kültürel ve İktisadi Hayat) Kuramer Yayınları, İst. 2017.
Aydar, Hidayet, “Kur’ân’da Kitap Kavramı ve Bir Kitap Ola-rak Levh-i Mahfuz”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Der-gisi, Sayı: 2, Yıl: 2000, s. 63-141.
Begoviç Aliya İzzet, İslam Deklarasyonu, trc. Rahman Âdemi, Fide Yayınları, İst. 2010.
Buhâri, Ebu Abdillah Muhammed b. İbrahim, Sahihu'l-Buhâri, Mısır, 1212
Çağrıcı, Mustafa, Kur’ân’ın Geliş Ortamında Ahlak ve İnsan İlişkileri, Kuramer Yayınları, İst. 2017.
Düzgün, Şaban Ali, Dini Anlama Kılavuzu, Otto Yayınları, Ank. 2017.
Ebu Ubeyde, Ma'mer b. el-Müsenna et-Teymî, Mecâzu'l-Kur'ân, th. Fuat Sezgin, Mısır, 1970.
Elmalı'lı, Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'ân Dili, Eser Neşriyat, İstanbul, 1986.
Fayda, Mustafa, “Velid b. Muğire” DİA, XXXIII, 33-34.
Gezer, Süleyman, Sözlü Kültürden Yazılı Kültüre Kur’ân, Ankara Okulu Yayınları, Ank. 2015.
Harman, Ömer Faruk, “Kâhin” DİA, XXIV, 170.
Kelbi, b. Hişâm Ebu’l-Münzir, Mesalibu’l-Arap, Beyrut, 1998.
İbn Habîb Ebu Cafer Muhammed, el-Muhabber, Beyrut, 2000.
İbn Hişam, Ebu Muhammed Abdulmelik, es-Siretu'n-Nebeviyye, Beyrut, 1990.
İsfahânî, Râgıb Ebu’l-Hüseyin b. Muhammed, el-Müfredât fi Garibi'l-Kur'ân, İstanbul 1986.
Izutsu, Toshihiko, Kur'ân'da Allah ve İnsan, trc. Süleyman Ateş, Ankara, ty.
Karagöz, Mustafa, “Kur’ân Kelimelerinin Anlamlarını Belir-lemede Artzamanlı ve Eşzamanlı Semantiğin Rolü”, Tefsir Gelene-ğinde Anlam-Yorum Nüzul-Siret İlişkisi, ed. Mustafa Öztürk, Ankara Okulu Yayınları, Ank. 2017.
Kur’ân’ın Anlaşılmasına Katkısı Açısından Kur’ân Öncesi Mek-ke Toplumu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Kültür Müdürlüğü Yayınları, İst. 2011.
Kutub, Seyyid, Fi Zilali'l-Kur'ân, Beyrut, 1980.
Okuyan, Mehmet, Kısa Sûrelerin Tefsiri, Düşün Yayıncılık, İst. 2017, I, 471.
Özler, Mevlüt, “Ehlü’s-Sünne ve’l-Cemâ’a, Oluşum süreci, Tarihsel-Teolojik Bağlamı ve Kimliği Sorunu”, Tarihte ve Günü-müzde Ehl-i Sünnet, Ensar Neşriyat, İstanbul 2006
Öztürk, Mustafa, Kur’ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri) Düşün yayıncılık, İst. 2011.
Râzî, Fahruddin Muhammed b. Ömer, et-Tefsiru'l-Kebir (Mefâtihu’l-Gayb), Beyrut, 1982.
Soysaldı, Mehmet, Kur’ân Semantiği Açısından İnançla İlgili Temel Kavramlar, İzmir 1997.
Sülün, Murat, “Kur’ân’da Kitâb Kavramı ve Kur’ân Vahiyleri-nin Kitaplaşması, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergi-si, Sayı: 13-15, İst. 1997, s. 55-120.
Şâtibî, Ebu İshâk İbrahim b. Musa, el-Muvafakât, thk. M. Abdullah Draz, Beyrut, 1991.
Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr b. Yezid Câmiu’l-Beyân an Te’vil-i Âyil-Kur’ân, Beyrut, 1988.
Tan, Zeki, “Kur’ân Kavramlarının Çevirisi Bağlamında İslam Öncesini Bilmenin Önemi: “Îlâf” Örneği” Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, yıl:2016, sayı: 16, s. 493-513.
.............................Kur’ân-ı Kerîm’de Müşrik Dindarlığı (Şekil- Mana Bağlamında) Ark Yayınları, İstanbul, 2016.
Türk, Nurdoğan, Kur’ân’da Kitap Kavramı, Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya 2001.
Üzüm, İlyas, “Kitap”, DİA, XXVI, 120-121.
Zemahşerî, Ebu'l-Kâsım, Carullah Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki't-Te'vilve 'Uyûni'l-Akâvil fî Vucûhi't-Te'vil, Daru'l-Ma'rife, Beyrut, ty.