Bağlanma Stilleri ile Ebeveyn Çatışma Algısının Aleksitimi Üzerindeki Yordayıcı Rolü ve Ebeveyn Aldatmasının Düzenleyici Etkisi

Bu çalışmanın amacı, yetişkin bireylerde, bağlanma stilleri ve anne-baba çatışması algısının aleksitimi düzeyleri üzerindeki yordayıcı rolününün ve anne-baba aldatmasının düzenleyici etkisinin incelenmesidir. Bu araştırmanın örneklemi, 294 kadın, 73 erkek olmak üzere toplam 367 n=374 yetişkin katılımcıdan oluşmuştur. Veriler, katılımcılardan online olarak toplanmıştır. Bu kesitsel araştırmada Çocukların Evlilik Çatışmasını Algılaması Ölçeği-Yetişkin Formu, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II ve Toronto Aleksitimi Ölçeği kullanılmıştır. İstatistiksel analizler için SPSS 21 kullanılmıştır. Analiz sonucuna göre erkek katılımcıların Toronto Aleksitimi Ölçeği Duygularını İfade Etme Zorluğu alt boyutundan aldıkları puanların kadınlara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Katılımcıların, partneri aldatma durumunun aleksitimi düzeyi üzerinde pozitif yordama etkisine sahip olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte, katılımcıların kaçınmacı ve kaygılı bağlanma düzeylerinin de aleksitimi düzeyi üzerinde pozitif yordama etkisine sahip olduğu bulunmuştur. Klinisyenlerin, aleksitimi ve sonuçları hakkında daha fazla bilgi sahibi olması daha etkili koruyucu ve tedavi stratejileri sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Aleksitimi, bağlanma stilleri, anne-baba aldatması, ebeveyn çatışması algısı.

The Predictor Role of Adult Attachment Types and Parental Conflict on Alexithymia and the Mediator Effect of Parental Infidelity

Objective: The objective of this study is to analyze the predictor role of attachment styles and parental conflict on alexithymia levels of adults and to evaluate the regulatory effect of parental infidelity. Method: The sample of this analysis consists of 374 participants, 300 females and 74 males. The data was gathered online. Children’s Perception of Interparental Conflict Scale, Inventory of Experiences in Close Relationships-II and Toronto Alexithymia Scale were used in this cross-sectional study. SPSS was used for statistical analysis. Findings: The analysis demonstrated that the male participants score higher than the female participants in the Difficulty in Expressing Feelings lower dimension of the Toronto Alexithymia Scale. Infidelity was found to be a positive predictor of Alexithymia levels of participants. In addition, avoidant and anxious attachment levels of participants were found to be a positive predictor of Alexithymia. Conclusion: Having more knowledge about alexithymia and its consequences would provide clinicians with better treatment strategies.

Keywords:

Alexithymia, attachment styles, parental infidelity, perception of parental conflict.,

PDF

___

Allen, E. S. & Baucom, D. H. (2004). Adult Attachment And Patterns Of Extradyadic İnvolvement. Family Process, 43(4), 467-488.
Aral N, Gürsoy F. (2001). Çocuk Hakları Çerçevesinde Çocuk İhmal Ve İstismarı. Milli Eğitim Dergisi, 151(5): 1–25.
Ay T., (2018). Aleksitimi Ve Depresyon Düzeylerinin Psikolojik Do- ğum Sırası Ve Çocuklukta Algılanan Ebeveynlik Biçimleri Açısın- dan İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Üsküdar Üniversite- si Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı.
Bagby, R. M., Parker, J. D. A., & Taylor, G. J. (1994). The twenty-item Toronto Alexithymia Scale: I. Item selection and cross-validation of the factor structure. J Psychosom Res, 38(1), 23–32.
Bowlby, J. (2012). Bağlanma. T.V. Soylu (çev.), İstanbul: Pinhan Yayıncı- lık (Orijinal Baskı Tarihi 1969).
Cassidy, J. (1994). Emotion Regulation: Influences Of Attachment Relati- onships. Monogr Soc Res Child Dev. 59:228-283.
Çokluk, Ö. S., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, S. (2012). Sosyal bilim- ler için çok değişkenli istatistik: Spss ve lisrel uygulamaları. An- kara: Pegem Akademi Yayıncılık.
De Rick, A., & Vanheule, S. (2006). The relationship between perceived parenting, adult attachment style and alexithymia in alcoholic in- patients. Addictive Behaviors, 31(7), 1265–1270.
Demir, Ö. (2017). “Yetişkin Bireylerde Kendilik Algısı Ve Bağlanma Stillerinin Aleksitimi Üzerindeki Etkisi”. Yüksek Lisans Tezi. İstan- bul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Ana- bilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı.
Demirbaş, S. (2017). “Cinsel İstismar Mağduru Ergenlerde Bağlanma Stili, Depresyon, Anksiyete, Stres, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ve Aleksitimi İlişkisi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı.
Dereli, E. (2018). “Yetişkin Bireylerde Eşbağımlılık, Bağlanma Ve Alek- sitimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. İstan- bul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Klinik Psiko- loji Anabilim Dalı.
Epözdemir, H. (2012). Aleksitimi: Psikolojik Bir Semptom mu, Yoksa Bir Kişilik Özelliği mi? Türk Psikoloji Yazıları, 15(30), 25-33.
Erden, D. (2005). Farklı yetişme koşullarının aleksitimi, depresyon ve psikiyatrik belirtilerle ilişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 8(2), 60-66.
Erden, D. (2005). Farklı Yetişme Koşullarının Aleksitimi, Depresyon ve Psikiyatrik Belirtilerle İlişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi; 8(2):60-66.
Feiguine RJ, Jones NF, Kassel PA (1988) Distrubition of alex-ithymic charecteristics within an adult outpatient population,Psychother Psychosom, 50:61-67.
Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS (and sex and drugs and rock’ n’ roll) (3rd ed.). London: Sage.
Fraley, R. C., & Shaver, P. R. (2000). Adult romantic attachment: Theo- retical developments, emerging controversies, and unanswered questions. Review of General Psychology, 4, 132-154.
Franz, M., Popp, K., Schaefer, R., Sitte, W., Schneider, C., Hardt, J., Decker, O. ve Braehler, E. (2008). Alexithymia in the German ge- neral population. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 43, 54–62.
Grych, J. H., Seid, M., & Fincham, F. D. (1992). Assessing marital conf- lict from the child's perspective: The Children's Perception of In- terparental Conflict Scale. Child Development, 63(3), 558–572.
Grych, J. H., ve Fincham, F. D. (1990). Marital conflict and children's adjustment: a cognitive-contextual framework. Psychological Bulle- tin, 108(2), 267-290.
Güleç H, Köse S, Yazýcý Güleç M ve ark. (2009) Yirmi soruluk Toronto Aleksimi Ölçeði'nin Türkçe uyarlamasýnýn geçerlik ve güvenir- liðinin incelenmesi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19(3):213-219.
Güler, H. K. (2014). ”Yetişkin Bireylerde Bağlanma Biçimleri ile Psiko- sosyo demografik Değişkenlerin Aleksitimi Düzeyi Üzerindeki Etkileri”. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Uygulamalı (Klinik) Psikoloji Yüksek Lisans Programı.
Hall, H. J., Fincham D.F.: 2006 “Relationship Dissolution Following Infidelity: The Roles of Attributions and Forgiveness”,Journal of Social and Clinical Psychology, Vol. 25, No. 5, 508-522.
Hexel, M. (2003). Alexithymia and attachment style in relation to locus of control. Personality and Individual Differences, 35, 1261-1270.
Kalayci, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
Kench, S., Irwin, H. J. (2000). Alexithymia and Childhood Family Envi- ronment. Jorunal of Clinical Psychology. 56(6); 737–745.
Kırdök, F. (2017). “Boşanmış Ve Boşanmamış Ebeveyne Sahip Bireyle- rin Depresyon, Aleksitimi Ve Öfke Düzeylerinin İlişkisi”. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti- tüsü Klinik Psikoloji Anabilim Dalı.
Kokkonen P, Karvonen JT, Veijola J (2001) Prevalence and sociode- mographic correlates of alexithymia in population sample of yo- ung adults. Compr Psychiatry, 42:471-476.
Kunt KH (2004) The impact of parental divorce and interparental confl ict in intact families on heterosexual functioning of young turkish women. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, ss. 51-54.
Lane, R. D., Sechrest, L., ve Riedel, R. (1998). Sociodemographic corre- lates of alexithymia. Comprehensive psychiatry, 39(6), 377-385.
Láng, A. (2010). Attachment and emotion regulation – clinical implica- tions of a nonclinical sample study. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 674–678.
Levant, R. F., Hall, R. J., Williams, C. M. ve Hasan, N. T. (2009). Gender differences in alexithymia. Psychology of Men & Masculinity, 10 (3), 190-203.
Mallinckrodt, B. & Wei, M. (2005). Attachment, social competencies, social support and psychological distress. Journal of Counselling Psychology, 52, 358-367.
Mattila, A.K., Salminen J.K., Nummi, T., & Joukamaa M. (2006). Age is strongly associated with alexithymia in the general population. Journal of Psychosomatic Research, 61 (5), 629-635.
Mikulincer, M. & Shaver P.R. (2008). Adult attachment affect regula- tion. In J. Cassidy & P.R. Shaver (Ed.), Handbook of attachment: The- ory, research, and clinical applications. (2nd ed.) (503-531). New York: The Guilford Press.
Momeni K, Karami J, Hoveyzizadehgan N. (2018). The Relationship between Sensation Seeking, Positive and Negative Affect, Alexithymia and Marital Infidelity. JHC.19 (4):221-231.
Montebarocci, O., Codispoti, M., Baldaro, B., & Rossi, N. (2004). Adult attachment style and alexithymia. Personality and Individual Diffe- rences, 36, 499-507.
Montgomery, Douglas C, Elizabeth A Peck, and G Geoffrey Vining. 2015. Introduction to Linear Regression Analysis. John Wiley & Sons.
Morrison, P. L, Pihl, R.O. (1989). Psychometrics of the Schalling-Sifneos and Toronto Alexithymia Scales. Psychoterapy and Psychosoma- tics, 51, 83.90.
Nauert PhD, R. (2018). Alexithymia: Emotional Disconnect Challenges Marriages. Psych Central. Retrieved on December 28, 2019, from https://psychcentral.com/news/2012/11/13/alexithymia- emotional-disconnect-challenges- marriages/47574.html
Oktay, B. (2010).Aleksitimi: Bağlanma, Kendilik Algısı, Kişilerarası İlişki Tarzları Ve Öfke Değişkenleri Açısından Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji (Uygulamalı Psikoloji) Anabilim Dalı.
Oskis, A., Clow, A., Hucklebridge, F., Bifulco, A., Jacobs, C. ve Love- day, C. (2013). Understanding alexithymia in female adolescents: The role of attachment style. Personality and Individual Differences, 54, 97–102.
Polat, D.(2006).“Evli Bireylerin Evlilik Uyumları, Aldatma Eğilimleri ve Çatışma Eğilimleri Arasındaki İlişkilerin Bazı Değişkenler Açı- sından İncelenmesi’’. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: An- kara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim da- lı.
Selçuk, E.,Günaydın,GB., Sümer, N., Uysal, AB (2005). Yetişkin Bağ- lanma Boyutları için Yeni Bir Ölçüm: Yakın ilişkilerde Yaşantılar Envanteri-II’nin Türk Örnekleminde Psikometrik Açıdan Değer- lendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 8 (16) 1-11.
Spitzer, C., Siebel-Jurges, U., Barnow,S., Grabe,H. J. & Freyberger, H. J. (2005). Alexithymia and interpersonal problems. Psychotherapy and Psychosomatics, 74, 240-246.
Taylor, G. J., & Bagby, R. M. (2004). New trends in alexithymia rese- arch. Psychotherapy and Psychosomatics, 73, 68–77.
Taylor, G. J., Bagby, R. M. ve Parker, J. D. A. (1997). Disorders of affect regulation: Alexithymia in medical and psychiatric illness (Paperback edition 1999).Cambridge: Cambridge University Press.
Taylor, G.J., Bagby, R.M. ve Parker, J.D.A. (1991). The alexithymia construct: a potential paradigm for psychosomatic medicine. Psychosomatics 32. 153- 164.
Thorberg, F. A., Young, R. M., Sullivan, K. A., ve Lyvers, M. (2011). Parental bonding and alexithymia: A meta-analysis. European Psychiatry, 26(3), 187-193.
Troisi, A., D’Argenio, A., Peracchio, F., ve Petti, P. (2001). Insecure attachment and alexithymia in young men with mood symptoms. Journal of Nervous and Mental Disease, 189, 311-316.
Troisi, A., D’Argenio, A., Peracchio, F., ve Petti, P. (2001). Insecure attachment and alexithymia in young men with mood symptoms. Journal of Nervous and Mental Disease, 189, 311-316.
Uzun, Ç. (2016).“Klinik Olmayan Bir Örneklemde Aleksitimi, Bağlan- ma Stilleri Ve Obsesif Kompulsif Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı.
Wearden, A. J., Lamberton, N., Crook, N. & Walsh,V. (2005). Adult attachment, alexithymia, and symptom reporting an extension to the four category model of attachment. Journal of Psychosomatic Research, 58, 279-288.
Yağcı, İ.(2017). “Yüksek Lisans Programı Üniversite Öğrencilerinde Bağlanma Stilleri İle Sürekli Öfke Ve Öfke İfade Tarzları Arasın- daki İlişkide Aleksitiminin Aracı Rolü”. Yüksek Lisans Tezi. İstan- bul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabi- lim Dalı Klinik Psikoloji (Tezli)
Yıldız B. (2013). “Çocuklarda Maddi Değerlere Verilen Önem ile Alek- sitimi Arasındaki İlişki”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakar- ya: Sakarya Üniversitesi, Eğitimi Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim- de Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı.
Zimmerman, G. (2006). Delinquency in Male Adolescents: The Role of Alexithymia and Family Structure. Journal of Adolescent. 29, 321- 332.