Ferhat KIZILGEÇİ, Cuma AKINCI, Önder ALBAYRAK, Mehmet YILDIRIM

Tritikale Hatlarında Bazı Fizyolojik Parametrelerin Verim ve Kalite Özellikleriyle İlişkilerinin Belirlenmesi

Bu araştırma, tritikalede başaklanma döneminde ölçülen bazı fzyolojik parametrelerin tane verimi vekalite özellikleriyle ilişkilerinin incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada 9 ileri kademe tritikalegenotipi 2014-2015 yetiştirme döneminde Diyarbakır ve Mardin koşullarında tesadüf blokları deneme deseninegöre 4 tekerrürlü olarak yağışa dayalı koşullarda yetiştirilmiştir. Çalışmada 41-ITSN-8022, 41-ITSN-8024 veDZ9-06 genotipleri tane verimi ve kalite özellikleri yönünden ön plana çıkmıştır. İncelenen fzyolojik özelliklerdenSPAD ve yaprak alan indeksi (YAI) için genotipler arasında farklılık oluştuğu belirlenmiştir. Fizyolojik özelliklerlekalite özellikleri arasındaki ilişkiler lokasyonlara bağlı olarak değişkenlik göstermekle birlikte, SPAD ile bin daneağırlığı arasında önemli ilişki bulunması dikkat çekici olmuştur. Bu araştırmaya göre; fzyolojik parametrelerdenYAI ile verim arasında önemli ilişki olduğu ve fzyolojik özelliklerin tritikale ıslahında seleksiyon kriteri olarakkullanılabilirliğine yönelik kapsamlı çalışmaların yapılması gerektiği öngörülmektedir

Anahtar Kelimeler:

Bitki örtüsü sıcaklığı, NDVI, SPAD, tritikale, yaprak alan indeksi

Relationships of Grain Yield and Some Quality Parameters with Physiological Parameters in Some Triticale Advanced Lines

This study was carried out to determine the relationships between grain yield and quality traits withsome physiological parameters which measured at the heading stage. In this study, 9 triticale advanced lines weregrown under rainfed conditions according to randomized complete block design with four replications during the2014-2015 growing seasons in Diyarbakır and Mardin conditions. The triticale genotypes of 41-ITSN-8022, 41-ITSN-8024 and DZ9-06 were found promising in terms of grain yield and quality parameter. Genotypic differenceswere signifcant for SPAD meter and leaf area index. It was remarkable the relationship between SPAD and grainweight although the relationships among physiological traits and quality traits changed depend on locations.Especially, the signifcant relation between LAI and grain yield suggest that physiological traits have potential touse as indirect selection criterion in future triticale breeding. The more related researches are necessary to reachthis aim.

Keywords:

Canopy temperature, leaf area index, NDVI, SPAD, triticale,

PDF

___

Aktaş B, Aydemir T, Yılmaz K, İkincikarakaya S, 2009. Bazı tritikale (x Triticosecale Witt.) genotiplerinin kuru koşullarda tane verimi stabilitesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 18(1-2): 30-35.
Atak M, Çiftçi CY, 2006. Bazı tritikale çeşit ve hatlarının karakterizasyonu. Tarım Bilimleri Dergisi, 12(1): 101-111.
Atlı A, 1987. Kışlık tahıl üretim bölgelerimizde yetiştirilen bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin kaliteleri ile kalite karakterlerinin stabilitesi üzerine araştırmalar. Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim 2006, Bursa.
Aguirre A, Badiali O, Cantarero M, León A, Ribotta P, Rubiolo O, 2002. Relationship of test weight and kernel properties to milling and baking quality in Argentine triticales. Cereal Research Communications, 30(1/2): 203-208.
Austin RB, Bingham J, Blackwell RD, Evans LT, Ford MA, Morgan CL, Taylor M, 1980. Genetic improvements in winter wheat yields since 1900 and associated physiological changes, J. of Agric. Sci., 94: 675-689.
Blue EN, Mason SC, Sander DH, 1990. Influence of planting date, seeding rate and phosphorus rate on wheat yield. Argon. J., 82: 762-768.
FAO, 2014. www.fao.org. (Erişim tarihi: 20 Ağustos, 2016).
Fischer RA, 2001. Selection traits for improving yield potential. Application of physiology in wheat breeding, Eds.: Reynolds, Chapter-13, 148-159 p.
Gent MPN, 1995. Canopy light interception, gas exchange, and biomass in reduced height isolines of winter wheat. Crop Sci., 35(6): 1636-1642.
Gülmezoğlu N, Özer E, Taner S, Kınacı E, 2007. Orta anadolu bölgesi koşullarında kışlık tritikale çeşitlerinin tane verimi ve verim öğelerinin belirlenmesi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 21(43): 53-60.
Karaman M, Akıncı C, Yıldırım M, 2014. Bazı ekmeklik buğday çeşitlerinde fizyolojik parametreler ile tane verimi arasındaki ilişkinin araştırılması. Trakya University Journal of Natural Sciences, 15(1): 41-46.
Koç M, Barutçular C, 2000. Buğdayda çiçeklenme dönemindeki yaprak alanı indeksi ile verim arasındaki ilişkinin çukurova koşullarındaki durumu. Turk. J. of Agric. and For., 24: 585-593.
Kızılgeçi F, Yıldırım M, Akıncı C, Albayrak Ö, Başdemir F, 2015. İleri kademe makarnalık buğday popülasyonlarının verim ve kalite yönünden seleksiyonda kullanılabilirliği. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(2): 62-68.
Kızılgeçi F, Yıldırım M, Albayrak Ö, Akıncı C, 2016. Bazı arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Mardin koşullarında verim ve kalite parametrelerinin incelenmesi. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der., 6(3): 161-169.
Munjal R, Rana RK, 2003. Evaluation of physiological traits in wheat (Triticum aestivum L.) for terminal high temperature tolerance. Proceedings of the Tenth International Wheat Genetics Symposium, 1-6 September 2003, Poestum, Italy.
Rashid A, Stark JC, Tanveer A, Mustafa T, 1999. Use of canopy temperature measurements as a screening tool for drought tolerance in spring wheat. J. Agronomy & Crop Science, 182: 231-237.
Reynolds MP, Balota M, Delgado MIB, Amani I, Fischer RA, 1994. Physiological and morphological traits associated with spring wheat yield under hot, irrigated conditions. Australian J. of Plant Physiology, 21(6): 717-730.
Qiu GY, Wang L, He X, Zhang X, Chen S, Chen J, Yang Y, 2008. Water use efficiency and evapotranspiration of winter wheat and its response to irrigation regime in the north China plain. Agricultural and Forest Meteorology, 148: 1848-1859.
Uddling J, Gelang-Alfredsson J, Piikki K, Pleijel H, 2007. Evaluating the relationship between leaf chlorophyll concentration and SPAD-502 chlorophyll meter readings. Photosynthesis Research, 91(1): 37-46
Ünal S, 2002. Buğdayda kalitenin önemi ve belirlenmesinde kullanılan yöntemler. Hububat Ürünleri Teknolojisi Konge ve Sergisi. 3-4 Ekim 2002, Gaziantep.
Yadava UL, 1986. A rapid and nondestructive method to determine chlorophyll in intact leaves. Hort. Science, 21: 1449–1450.
Yanbeyi S, Sezer İ, 2006. Samsun koşullarında bazı tritikale hatlarının verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1): 33-39.
Zeleny L, 1947. A Simple sedimentation test for estimating the bread-baking and gluten qualities of wheat flour. Cereal Chem., 24: 465-475.