Abdurrahman KÖSEMAN, İbrahim ŞEKER, Yasin BAYKALIR, Pınar ŞEKER

Koyun Karkaslarının Kalite Sınıﬂandırılmasında “EUROP” Sistemi ve Türkiye’deki Uygulamalar

Bu derleme, koyun karkaslarının kalite sınıﬂandırılmasında “EUROP” sistemi ve Türkiye’deki uygulamalarhakkında bilgi sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Kesilen hayvanlar için, özellikle sığır ve koyunlarda, karkaskalitesini belirleyici bir sınıﬂandırma sistemi kullanılması, hem karkasın ticari değerini belirlemede hem deülkeler arasında ortak bir kalite standardı oluşturmada oldukça önemlidir. Avrupa Birliği’nde koyun karkaslarınınsınıﬂandırılmasında, Orta ve Kuzey Avrupa’daki koyun ırklarının (13 kg ve üzeri), Güney Avrupa’da ise düşükağırlıktaki ırkların (13 kg altı) yetiştirilmesi nedeniyle, biri 13 kg ve üstü, diğeri ise 13 kg’dan düşük olanlar içiniki şema kullanılmaktadır. Ağırlığı 13 kg ve üstü olan karkasların değerlendirilmesinde, Avrupa Birliği Konseykararları (1208/81, 1026/91 ve 2137/92) gereğince, “EUROP” adlı değerlendirme sistemi kullanılmaktadır. Busistemde karkaslar konformasyon durumlarına göre 6 sınıfa ayrılmakta (S=süper (İngiltere’de kullanılmaktadır),E=mükemmel, U=çok iyi, R=iyi, O=orta, P=kötü), yağlılık durumuna göre ise 5 kategoride değerlendirilmektedir(1=yağsız, 2=az yağlı, 3=orta yağlı, 4=yağlı, 5=çok yağlı). Türkiye’de ise karkaslarda fyat ve kalite sınıﬂandırmasıyapılacak bir sistem henüz kullanılmamaktadır. Bu durum kaliteli karkas üretimi için önemli bir eksiklik olarak kabuledilebilir. Çünkü, koyun karkaslarının “EUROP” sistemi kullanılarak sınıﬂandırılmasının ve fyatlandırılmasınınkaliteli karkas üretimini önemli ölçüde teşvik edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

EUROP, karkas sınıﬂandırma, karkas kalitesi, ticari değer

“EUROP” System and Applications of Sheep Carcases for Quality Classifcation in Turkey

This review was prepared to give information about “EUROP” system in the classifcation of sheepcarcasses’ quality and applications in Turkey. Using a classifcation system to determine the carcass quality ofslaughtered animals, especially cattle and sheep, is necassary for both the determination of the carcass commercialvalue and the maintenance of the formation of a common quality system between countries. In European Union,basically two schemes are used in the classifcation of sheep carcasses: one of them is for 13 and over kg carcassand the other is for 13 low kg due to the fact that in Central and Northern Europe heavy weight sheep races (13and over kg) and in South Europe low weight sheep races (13 low kg) are bred. In the evaluation of 13 and over kgweight carcasses, according to the European Union Council decisions (1208/81, 1026/91 and 2137/92) “EUROP”evaluation system is used. In this system, conformations of carcasses are defned 6 degrees in terms of ﬂeshing(S=superior (used in United Kingdom), E=excellent, U= very good, R=good, O=fair, P=poor), it is also statedin carcass fat cover classes 5 degrees (1=low, 2=slight, 3=average, 4=high 5=very high). However, there is notyet a system to calculate commercial value and the quality of carcass in Turkey. This case may be acceptableas important defciency for quality carcass production. Because, it is thought that, sheep carcass classifying andpricing by “EUROP” encourages the qualifed carcass production at a serious level.

Keywords:

Carcass quality, carcass classifcation, commercial value, EUROP,

PDF

___

AHDB Industry Consulting, 2014. Review of the EU Carcase Classification System for Beef and Sheep. http://archive.defra.gov.uk/evidence/economics/foodfarm/reports/carcaseclassification/Full%20 Version.pdf. (Erişim 18.01.2016).
Akçapınar H, Özbeyaz C, 1999. Hayvan Yetiştiriciliği Temel Bilgileri. Kariyer Matbaacılık Ltd Şti, Ankara.
Anonim, 2011. Kırmızı Et Sektörü Komisyonu Çalışma Sonuç Raporu, AB Uyum Sürecinde Türkiye Hayvancılık Kongresi, 20-22 Ekim 2011, Ankara.
Anonim, 2014. Beef, pig and sheep carcass calssification and price repoting in the EU. http://docplayer.net/22816841-Beef-pig-and-sheep-carcass-classification-and-price-reporting-in-the-european-union-european-commission-unit-c3-dg-agri-brussels-19-march-2014.html (Erişim 22.11.2016).
Anonim, 2016a. Carcass Classification. http://www.teagasc.ie/faol/NR/rdonlyres/0279BFE9-BCD5-49C5-A365-EF7F6B95FA96/60/CarcaseClassification.pdf. (Erişim 22.01.2016).
Anonim, 2016b. Carcase Classification Lamb. http://hccmpw.org.uk/market_prices/industryinformation/ carcaseclassification-lamb/. (Erişim 18.01.2016).
Anonim, 2016c. Et Fiyatlarında Derecelendirme Dönemi. http://www.netkapital.com/gida/ et- fiyatlarinda- derecelendirme- (Erişim 18.01.2016).
Anonim, 2016d. Koyun Karkaslarının Sınıflandırılması Yönetmelik Taslağı, http://www.kasaplarfederasyonu.org.tr/tebligler/teblig. (Erişim 01.12.2016).
Anonim, 2016e. Lamb. http://www.dunbiafarmers.com/Lamb-Grading.aspx. (Erişim 18.01.2016).
Anonim, 2016f. The Basis of Sheep Breeding, Meat Production in Sheep. http://web2. Mendelu.cz/af_291_projekty2/vseo/print.php?page=6007&typ=html.(Erişim 29.03.2016).
Arthur L, Brett K, Suzy C, 1999. Lamb Carcasses Evaluation. http://ag.ansc.purdue.edu/sheep/ansc442/semprojs/carcass/442.htm. (Erişim 02.12.2016).
Craigie CR, Bunger, L, Roehe R, Morris ST, Purchas RW, Ross DW, Maltin CA, 2013. Video imageanalysis for meat yield - opportunities and challenges for value-based marketing of sheep and beef carcasses. 64. Annual Meeting of the European Federation of Animal Science. August 26-30.2013, Nantes, Fransa.
Çilek S. Avrupa Birliği ülkelerinde koyun karkaslarının derecelendirmesinde s/europ sınıflandırma sisteminin kullanılması. Türkiye 10. Gıda Kongresi. 21-23 Mayıs 2008, Erzurum.
De Boer H, Dumont BL, Pomeroy RW, Weniger JH, 1974. Manual on E.A.A.P. Reference methods for the assessment of carcass characteristics in cattle. Livest Prod Sci, 1: 151-164.
European Union, 1981. Adopting Additional Provisions for the Application of the Community Scale for the Classification of Carcasses of Adult Bovine Animals. Council Regulation (EC) No 2930/81 of 12 October 1981, Official Journal of the European Union, L293: 6-7.
European Union, 1991. Determining the Comunity Scale for The Classification of Carcasses of Adult Bovine Animals. Council Regulation (EC) No 1026/91 of 22 April 1991 Amending Regulation (EEC) No 1208/81 Official Journal of the European Union, L106: 2-3.
European Union, 2002. Council Regulation (EC) No 2137/92 concerning the Community scale for the classification of carcasses of ovine animals. Report from the Commıssıon to the Council, Com (2002) 295 final, Brussels.
European Union, 2006. Council Regulation (EC) No 1183/2006 of 24 July 2006 concerning the Community scale for the classification of carcasses of adult bovine animals (codified version). Official Journal of the European Union, L214/1: 1-6.
European Union, 2008. Commission Regulation (EC). No: EU1249/2008. Official Journal of the European Union. L 337/3-30.
Lazzaroni C, Gigli S, Gabiña D, 2007. Evaluation of Carcass and Meat Quality in Cattle and Sheep. Wageningen Academic Publishers, The Netherlands.
Miguel E, Onega E, Cañeque V, Velasco S, Díaz MT, Lauzurica S, Pérez C, Blázquez B, Ruiz de Huidobro F, 2003. Carcass classification in suckling lambs. Discrimination ability of the EuropeanUnion scale. Meat Sci, 63: 107–117.
Önenç A, 2004. A comparison of Holstein Friesian, Brown Swiss and Eastern Anatolian Red Cattle slaughtered in Turkey for carcass conformation and fatness in SEUROP system. Czech J Anim Sci, 49:169-176.
Önenç A, Taşkın T, Kayaardı S, Özdoğan M, Kargın Kıral F, Akşit , Ünlü B, 2009. Türkiye’de yaygın olarak kesilen sığır ve koyun ırklarının karkas ve et kalitelerinin Avrupa Birliğinde uygulanan EUROP sınıflandırma sisteminde tanımlanması üzerine bir araştırma, Proje No: Tübitak 106O722, İzmir.
Pena F., Cano T, Domenech V, Alcalde Ma.J., Martos J, Garc´ıa-Martinez A, Herrera M., Rodero E, 2005. Influence of sex, slaughter weight and carcass weight on “non-carcass” and carcass quality in segure˜na lambs, Small Rumin Res, 60: 247–254.
Pipek P, Haberl A, Jelenikova J, 2003. Influence of slaughterhouse handling on the quality of beef carcasses, Czech J Anim Sci, 48: 371-378.
Powdrill S, 2016a. Sheep Carcase Classification for the Meat Industry. http://www.mlcsl.co.uk/publications/Sheep-carcass-classification.pdf. (Erişim 01.12.2016).
Powdrill S, 2016b. Understanding Lambs & Carcases for Better Returns. http://beefandlamb.ahdb.org.uk/wp/wpcontent/uploads/2013/07/brp_l_Understanding_lamb_carcases25713.pdf. (Erişim 08.01.2016).
Russo C, Preziuso G, Verita P, 2003. EU carcass classification system: carcass and meat quality in light lambs. Meat Sci, 64: 411-416.
Sañudo C, Alfonso M, Sánchez A, Delfa R, Teixeira A, 2000. Carcass and meat quality in light lambs from different fat classes in the EU carcass classification system. Meat Sci, 56: 89-94.
Yeomans J, 2016. Developments in Carcase Classification of Beef and Lamb. http://www.nuffieldinternational.org/rep_pdf/1255359445John_Yeoman_Nuffield_Report.pdf. (Erişim 29.03.2016).