Ömer ŞAHİN, Vedat ADIGÜZEL, Sevilay DEMİRCİ

Çözelti Ortamından Katı-Sıvı Faz Dengeleri Yardımıyla NaHPO ve NaCl Tuzlarının Ayrılması

Sanayi ve geri dönüşüm sistemlerinde en önemli istek, elde edilecek ürünün en uygun ve en ekonomik olarak elde edilmesidir. Katı sıvı faz dengelerine uygulanan fizikokimyasal yöntemlerle yapılan çalışmalarda, istenilen kimyasalın hiçbir kimyasal katkı yapılmaksızın sadece çözünürlük farkına dayanılarak çözeltiden ayrılması için yöntem geliştirilmektedir. Bu çalışmada NaHPO ve NaCl tuzlarını içeren bir çözeltinin, 298.15 K'deki faz dengeleri ve yoğunluk, viskozite, tuzluluk ve iletkenlik gibi fizikokimyasal özelliklerinin değişimi incelenmiştir. Ötonik noktada (denge halinde) üçlü sistem sırasıyla kütlece %1.83 NaCl, %46.43 NaHPO ve %51.74 HO içermektedir. Ayrıca ötonik noktada yoğunluk 1373 kg m-3, vizkozite 14.12 cP, iletkenlik 664 µS cm-1ve tuzluluk 360 g kg-1 olarak ölçülmüştür. Katı fazda NaHPO.HO ve NaCl tuzları tespit edilmiştir

A Separating Method For NaHPOand NaCl Salts From Their Solutions Using Solid-Liquid Phase Equilibria

Obtaining the product that will be taken as the most convenient and the most economical is the most important demand within industrial and recycling systems. The method has been developed to sort the intended chemical out the solution just on the basis of the solubility variance without any chemical additives in the studies done with the physicochemical methods carried out solid and liquid phase equilibriums. In this work, the (solidliquid) phase equilibrium of NaHPO-NaCl-HO ternary system at 298.15 K was studied experimentally. The solubility of the ternary system was measured using isothermal solubility equilibrium method and the corresponding phase diagrams were plotted. In the phase diagrams, there are two solid phase crystalline zones, which correspond to NaCl and NaHPO.HO. The composition of ternary system’s invariant point (as a weight) was characterized by as following; 1.83% mass NaCl, 46.43% mass NaHPO and 51.74% mass HO. The density, viscosity, conductivity and salinity of invariant point are 1373 kg m-3, 14.12 cP, 664 µS cm-1 and 360 g kg-1, respectively

PDF

___

Adiguzel V, Erge H, Alisoglu V, Necefoglu H, 2014. Study of the solubility, viscosity and density in Na+,Zn2+/Cl--H2O, Na+ -Zn2+- (H2PO2)-- H2O, Na+, Cl_/(H2PO2)- - H2O, and Zn2+,Cl-/(H2PO2)-- H2O ternary systems, and in Na+, Zn2+/ Cl_,(H2PO2)-//H2O reciprocal quaternary system at 273.15 K, J. Chem. Thermodyn. 75, 35–44.
Alisoglu V, 1998. Solubility and phase in equilibrium in the K2Br2/ MnBr2/Mn(H2PO2)2/H2O system, J.C.R. Chim. 1, 781–785.
Alisoglu V, 2005. Study of solubility and of phases in the equilibrium in the Na+,Mn2+/Br-,(H2PO2)-//H2O system, J.C.R. Chim. 8, 1684–1687.
Alisoglu V, Necefoglu H, 1997. Solubility in the Na2(NO3)2/ Na2(H2PO2)2/Mn(H2PO2)2/H2O system, J.C.R. Chim. 324, 139–142.
Alisoğlu V, 2002. Analyse Physico-chimique du Systeme Quaternaire Na+, Mn2+/ Cl-, (H2PO2)-//H2O, C.R., Chimie 5, 547-549.
Alişoğlu V, 1973, Potasyum ve Manganın Bromür ve Sülfatlarını İhtiva Eden Karşılıklı Su-Tuz Sisteminin Fizikokimyasal Araştırılması, Doktora Tezi. Bakü.
Civelekoğlu H, 1987. İnorganik teknolojiler, İTÜ Maden Fakültesi ofset Atölyesi, İstanbul.
Demirci S, Adıgüzel V, Şahin Ö, 2016. The Solubilities and Physicochemical Properties of NaH2PO2-NaCl-H2O, NaH2PO2-Zn(H2PO2)2-H2O, and NaCI Zn(H2PO2)2-H2O Ternary Systems and in NaH2PO2-NaCl-Zn(H2PO2)2- H2O Quaternary System at 298.15 K, Journal of chemical engineering and data, 61, 7 2292-2298.
Dolinina RM, Aliev VA, Lepeschkov IN, 1990. phase-equılıbria in the H3PO3-Li2SO4-K2SO4-H2O at 25oC, Zh. Neorg. Khim. 34,1625-1626.
Erge H, Adiguzel V, Alisoglu V, 2013. Study of the solubility in Na– Ba–Cl–H2O, Na–Ba–H2PO2–H2O, Na–Cl–H2PO2–H2O, and Ba–Cl–H2PO2–H2O ternaries, and in Na+, Ba2+/Cl−, (H2PO2)−//H2O reciprocal quaternary system at 0 oC, Fluid Phase Equilib. 344, 13–18.
Gündüz T, 1999, Kantitatif Analiz Laboratuar Kitabı, Gazi Kitabevi, Ankara. http://english.isl.cas.cn/. (Erişim tarihi: 23/08/2013).
Karyagin YV, Chistye Khimicheskie Reaktivy, 1947. İzd.vo. Khim. Lit., M.L., 290.
Lu BL, Zhang MJ, 1994. Study on phase-dıagram of the Na+, NH4+ Cl-, SO42-, H2O system at 100-degrees-C- the fundamental of utilization of NaHCO3 mother liquid of natural soda brines by ammoniation carbonation process, Acta Chimica Sinica, 52, 7, 634-638.
Tan LN, Wang JM, Zhou H, et al., 2015. Solid–liquid phase equilibria of Ca(H2PO2)2–CaCl2–H2O and Ca(H2PO2)2– NaH2PO2–H2O ternary systems at 298.15 K, Fluid Phase Equilib. 388, 66–70.