Genel İdârî Usûl Tartışmaları, Fransız İdârî Usûl Kânûnu ve Bu Kânunda İdârî İşlemlerin Kaldırılması ve Geri Alınması Üzerine Notlar

İdarenin hukuk içinde kalarak hareket etmesi, hukuk devleti ilkesinin en önemli unsurlarından birisidir. İdareyi hukuk içinde tutmanın hukuki araçlarından ilki yargısal denetim ise ikincisi idari usul kanunudur. Bu sebeple hukuk devleti ilkesini benimsemiş ülkelerde idari usul kanunları yapılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Avusturya, Macaristan, Danimarka, Yunanistan, İspanya ve İtalya, idari usul kanunları yapan ülkelere örnek olarak verilebilir. Fransa’da ise 2015 tarihinde kapsamlı bir idari usul kanunu yapılmıştır. Türkiye’de idari usul tartışmaları ve çalışmaları 1962 tarihli MEHTAP projesi ile başlamıştır. Bunu Ali Ülkü Azrak’ın 1964 tarihli doktora çalışması takip etmiştir. 1988 yılında idari usul kanunu hazırlığı sempozyumu gerçekleştirilmiştir. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Araştırma Merkezi tarafından idarî usul kanunu taslağı hazırlanmıştır. Söz konusu taslak, 2000 yılında İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi’ne “İdarî Usul ve Bilgi Edinme Hakkı Kanun Tasarısı (İstanbul Metni)” başlığı ile yayınlanmıştır. 2003 yılında sadece bilgi edinme hakkını düzenleyen 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu yapılmıştır. Adalet Bakanlığı 2006 yılında “Genel İdari Usul Kanunu Tasarısı”nı hazırlamıştır. Ancak bu güne kadar kanunlaşmamıştır. Bu konuya katkı sağlamak amacıyla Fransız idari usul kanunu hakkında genel bilgiler vermeye çalıştık. Bu kanunda özellikle idari işlemlerin kaldırılması ve geri alınması konularını ele aldık.

Anahtar Kelimeler:

Hukuk devleti, Hukuka uygun idare, İdari usul, Bilgi edinme hakkı, Belgeler ulaşım hakkı

General Discussions on the Administrative Procedure, Thoughts on the French Code of Administrative Procedure, and the Annulment and Revocation of Administrative Acts in This Code

The administration acting in accordance with the law is one of the most crucial components of the rule of law. Judicial review is the first of two legal instruments that maintain the administration within the law, and administrative procedure act is the second. For this reason, administrative procedure acts have been made in countries that have adopted the rule of law. The United States, Germany, Austria, Hungary, Denmark, Greece, Spain, Italy are examples of countries that make administrative procedure acts. In France, a comprehensive administrative procedure act was enacted in 2015. In Turkey, administrative procedure discussions and studies started with the 1962 MEHTAP project. This was followed by Ali Ülkü Azrak’s 1964 doctoral study. In 1988, a symposium on the preparation of the administrative procedure act was held. A draft of the administrative procedure law has been prepared by the Istanbul University Faculty of Law Administrative Law Research Center. The aforementioned draft was published in the Journal of Administrative Law and Sciences in 2000 with the title of “Draft Law on Administrative Procedure and Right to Information (Istanbul Text)”. In 2003, Law No. 4982 on the Right to Information, which regulates only the right to information, was enacted. The Ministry of Justice prepared the “General Administrative Procedure Draft Law” in 2006. It has not, however, yet been put into action. We attempted to provide general information on the French Code of Administrative Procedure to participate in this discussion. The topics of administrative action abolition and withdrawal were mentioned specifically in this Code.

Keywords:

Rule of law, Lawful administration, Administrative procedure, Right to information, Right to access documents,

PDF

___

Akıllıoğlu T, “Yönetsel İşlemlerde Gerekçe İlkesi” (1982) 15(2) AİD 7-19. google scholar
Akyılmaz B, İdârî Usûl İlkeleri Işığında İdârî İşlemin Yapılış Usûlü (Yetkin Yayınevi 2000). google scholar
Akyılmaz B, Sezginer M ve Kaya C, Türk İdare Hukuku (11. Baskı, Savaş Yayınevi 2019). google scholar
Akyılmaz B, ‘Yeni Bir İdari Usul Kanunu Örneği: İspanya Kamu İdarelerinin Hukuki Rejimi ve Genel İdarî Usul Hakkında Kanun’, İdari Usul Kanunu Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, (Başbakanlık Basımevi 1998) 35-54. google scholar
Azrak A. Ü, ‘Umumi İdârî Usûlün Teorik Esasları ve Çeşitli Hukuk Sistemlerinde Gelişimi’ (1964) İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). google scholar
Çağlayan R, İdâre Hukûku Dersleri (10.Baskı, Adalet Yayınevi 2022). google scholar
Duran L, İdare Hukuku Ders Notları (İstanbul Üniversitesi Yayınları 1982). google scholar
Gözübüyük A. Ş ve Tan T, İdare Hukuku C.I Genel Esaslar (2.Baskı, Turhan Kitapevi 2001). google scholar
İdârî Usûl Kânûnu Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu: Bildiriler, 17-18 Ocak 1998 Ankara, Başbakanlık 1998. google scholar
Kaboğlu İ, ‘Avrupa Topluluğu Adâlet Dîvanı Jürisprudansı ve İdârî Kararların Gerekçeli Olma Zorunluluğu’, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi Birinci Kitap-İdârî Yargı (Danıştay Yayınları 1990) 265-278. google scholar
Kaya C, ‘İngiliz İdare Hukukunda Gerekçe Belirtme Yükümlülüğü İlkesi’ in A. Şeref Gözübüyük’e Armağan (Turhan Kitabevi 2005) 215-244. google scholar
Kaya C, İdare Hukukunda Bilgi Edinme Hakkı ( Seçkin Yayınevi 2005). google scholar
Oğurlu Y, ‘İdarî Usul Kanunu Neden Acil ve Zorunludur?’ (2005) IX(1-2) AÜEHFD 73-88. google scholar
Oğurlu Yücel, ‘İdarî Usul Kanunu Neden Acil ve Zorunludur?’ (2005) IX(1-2) AÜEHFD 73, 73-88. google scholar
Onar S. S, İdare Hukukunun Umumi Esasları C.I (3. Bası, İsmail Akgün Matbaası 1966). google scholar
Özay İ. H, Günışığında Yönetim (Alfa Yayınevi 2002). google scholar
Sezginer M, (1998) 6(1-2) SÜHFD (Süleyman Arslan’a Armağan) 299-343 google scholar
Tan T, ‘Danıştay’ımızın İki İçtihadı Birleştirme Kararı Üzerine’ (1073) 5(4) AİD 47-58. google scholar
Tan T, İdari İşlemin Geri Alınması (Sevinç Matbaası 1970). google scholar
Tolon K. D, ‘İptal ve Tam Yargı Davalarında Kazanılmış Hak’, İdare Hukuku ve İdari Yargı ile İlgili İncelemeler III (Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları 1986) google scholar
Tarhanlı İ, ‘Amerikan İdarî Usul Kanunu’ (1985) 6(1-3) İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi (Vakur Versan’a Armağan) 225-264. google scholar
Waline J, Droit Administratif (26. édition, Paris 2016). google scholar