INVESTIGATING MODEL PROPOSALS OFFERED FOR TRAINING AND APPOINTMENT OF TURKISH SCHOOL PRINCIPALS IN TERMS OF LEADERSHIP MODELS

Öğretme yeteneği ve deneyiminin iyi bir okul yöneticisi olmanın mutlak bir göstergesi olduğu düşüncesi artık geçerliliği olmayan bir düşüncedir.Günümüz okul müdürlernin, hızla değişen okul ortamının karmaşıklıklarını yönetebilen ve daha iyi okul çıktıları için öğretmenler ve öğrencilerle iyi ilişkiler kurabilen etkili liderler olması beklenmektedir. Bu nedenle, yönetim ve etkili liderlik, okul çıktılarını iyileştirmek için yaygın bir şekilde anahtar kavramlar olarak görülmektedir. 21. yüzyılda, Türkiye dahil olmak üzere dünyadaki gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki politika belirleyiciler ve araştırmacılar, öğrenci çıktılarını iyileştirmek için etkili okul müdürlerini eğitmek adına mümkün olan en iyi yaklaşımı veya modeli bulma arayışı içinde olmuştur. Bununla beraber araştırmacılar, istenilen okul ve öğrenci çıktılarını üretme olasılığı en iyi olan liderlik davranışlarını bulmak için çaba göstermektedirler. Bu çalışma, Türkiye’deki okul müdürleri için önerilen eğitim modellerinin geliştirmeyi amaçladıkları liderlik davranışları açısından temel unsurlarını karşılaştırmayı ve analiz etmeyi amaçlamaktadır. Mevcut çalışmada, verilerin toplanması ve analizi için doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında Türk yazarların yürüttüğü 12 araştırma incelenmiş ve bu çalışmalarda sunulan model önerileri karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Liderlik modelleri, okul yöneticileri, yetiştirme programları, atama, Türkiye

TÜRK OKUL MÜDÜRLERİNİN YETİŞTİRİLMESİ VE ATANMASINA YÖNELİK SUNULAN MODEL ÖNERİLERİNİN LİDERLİK MODELLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

The notion of teaching ability and experince is necessarily an indication of being a good school principal is now outdated. Today’s school principals are expected to be effective leaders who are able to manage the complexities of rapidly changing school environment and to develop good relationships with teachers and students for better school outcomes. Therefore, management and effective leadership are widely viewed as the key concepts in order to improve school outcomes. In 21st century, policy makers and researchers in both developed and developing countries across the world including Turkey have been in quest of finding the best possible approach or model to train effective school principals for the sake of improving student outcomes. Additionally, the researchers has been trying to find out the best leadership behaviors that most likely to produce favorable school and learner outcomes. This current study aims to compare and analyze the key components of suggested training models for school principals in Turkey in terms of which leadership behaviors these models aim to develop. In this study, document analysis was used to collect and analyze the data. 12 research studies conducted by Turkish authors were reviewed and the model proposals offered in these studies were compared.

Keywords:

Leadership models, school principals, training programs, appointment, Turkey,

PDF

___

Ada, Ş. (1997). Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesinde Milli Eğitim Bakanlığı- Üniversite Işbirliği. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Karaöse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya ili). Eğitim ve Bilim, 37(164).
Akın, U. (2012). Okul yöneticilerinin seçimi ve yetiştirilmesi: Türkiye ve seçilmiş ülkelerden farklı uygulamalar, karşılaştırmalar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
Allix, N.M. (2000) ‘Transformational leadership: democratic or despotic?’ Educational Management and Administration, 28(1): 7–20.
Anthony, S., & Said, H. (2010). Educational Leadership Preparation Program for Aspiring Principals in Malaysia. Edu Press.
Balyer, A., & Gündüz, Y. (2011). Değişik ülkelerde okul müdürlerinin yetiştirilmesi: Türk eğitim sistemi için bir model önerisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(2).
Bjork, C. (2000). The Role of the Principal and Responsibility for Improving the Quality of Teaching in Japanese Schools. AERA Annual Meeting, New Orleans.
British Council (2015). The Development of School Leadership In England Possible Options for Brazil. Sao Polo: British Council.
Bush, T. (2003) Theories of Educational Leadership and Management. 3rd edn. London: Sage.
Bush, T. (2006) ‘The National College for School Leadership: a successful English innovation?’ Phi Delta Kappan, 87(7), 508–11Bush, T. (2008). Leadership and management development in education. Sage.
Bush, T. (2013). Preparing headteachers in England: Professional certification, not academic learning. Educational Management Administration & Leadership, 41(4), 453-465.
Çınkır, Ş. (2003). Örgütlerde Personel GeliŞtirme. Cevat Elma ve Kamile Demir (Ed.), Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar içinde (s. 85-107). Ankara: Anı Yayıncılık.Dressler, B. (2001) ‘Charter school leadership’, Education and Urban Society, 33(2): 170–85.
Eurydice (2013). Key data on teachers and school leaders in Europe, 2013 Edition, Eurydice Report. Luxembourg: European Union. Retrieved from http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/key_data_series/1 51EN.pdf
Gamage, D. T., & Ueyama, T. (2005, March). Professional development perspectives of principals in Australia and Japan. In The educational forum (Vol. 69, No. 1, pp. 65-78). Taylor & Francis Group.
Gümüş, E., & Şükrü, A. D. A. (2017). Okul Müdürlerinin Katildiklari Mesleki Gelişim Faaliyetleri Hakkindaki Görüşleri: Türkiye Ve Abd Örnekleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 176-208.
Işık, H. (2002). Okul müdürlüğü formasyon programları ve okul müdürlerinin yetiştirilmesi. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu, 25-36.Karabatak, S., & Turhan, M. (2014). Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesinde Problem Temelli Öğrenme: Bir Model Önerisi. 9. Ulusal Eğitim Yönetim Kongresi Bildiri Özeti Kitapçığı.
Kesim, E. (2009). Okul Yöneticilerinin Uzaktan Eğitim Yoluyla Yetiştirilmeleri İçin Eğitim İhtiyaçlarına Dayalı Bir Program Modeli Önerisi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Eskişehir.
Korkmaz, M. (2005). Okul yöneticilerinin yetiştirilmesi: Sorunlar- Çözümler ve öneriler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 237- 252.
Leithwood, K. (1994) ‘Leadership for school restructuring’, Educational Administration Quarterly, 30(4): 498–518.
Leithwood, K., Jantzi, D., & Steinbach, R. (1999) Changing Leadership for Changing Times. Buckingham: Open University Press.
Newland, C. (1995) ‘Spanish American elementary education 1950–1992: bureaucracy, growth and decentralisation’, International Journal of Educational Development, 15(2): 103–14.
Ng, A. Y. M. (2016). School leadership preparation in Malaysia: Aims, content and impact. Educational Management Administration & Leadership, 1741143216662922.
Okçu, V. (2011). Türkiye'de Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesi ve Atanmasına Ilişkin Mevcut Durum, Beklentiler ve Öneriler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 244-266.
Özcan, Ş., & Bakioğlu, A. (2010). Bir Meta Analitik Etki Analizi: Okul Yöneticilerinin Hizmetiçi Eğitim Almalarinin Göreve Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 38: 201-212
Savery, L., Soutar, G., & Dyson, J. (1992) ‘Ideal decision-making styles indicated by deputy principals’, Journal of Educational Administration, 30(2): 18–25.
Şimşek, H. (2003). Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi: Karşılaştırmalı Örnekler ve Türkiye İçin Çıkarsamalar. Eğitimde Yansımalar –VII. Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme. Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi. Sivas.
Tuohy, D., & Coghlan, D. (1997) ‘Development in schools: a systems approach based on organisational levels’, Educational Management and Administration, 25(1): 65–77.
Turan, S., & Şişman, M. (2000). Okul yöneticileri için standartlar: Eğitim yöneticilerinin bilgi temelleri üzerine düşünceler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 68-87.
West-Burnham, J. (1997) ‘Leadership for learning: reengineering “mind sets”’, School Leadership and Management, 17(2): 231–43.
Yavaş, T., Aküzüm, C., Tan, Ç., & Uçar, M. B. (2014). Günümüz Okul Müdürlerinin Yeterliklerine Yönelik Veli Görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 123-137
Yirci, R. (2009). Mentorluğun Eğitimde Kullanılması ve OkulYöneticisi Yetiştirmede Yeni Bir Model Önerisi. (Yükseklisans Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Ylimaki, R., & Jacobson, S. (2013). School leadership practice and preparation: Comparative perspectives on organizational learning (OL), instructional leadership (IL) and culturally responsive practices (CRP). Journal of Educational Administration, 51(1), 6-23.
Yukl, G.A. (2002) Leadership in Organizations. 5th edn. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.