Sözlük hazırlama yöntemleri üzerinde duran ve bir dile veya o dilin değişik alanlarına ait sözleri bilimsel yöntemlerle belirleyen sözlük bilimi (lexicography, lexicology) çalışmaları, Türkiye Türkologlarının evrensel ölçütler bağlamında üzerinde çok çalışma yapmadığı bir alandır. Türkiye'de kapsam bakımından en büyük sözlük çalışması, sayısı yetmiş bini aşan söz varlığı ile Türk Dil Kurumu tarafından çıkarılan Türkçe Sözlük'tür. Azerbaycan Türkçesinin en kapsamlı sözlüğü de Azerbaycan Dilinin İzahlı Lüğeti'dir. Bu çalışmada her iki dilin büyük sözlükleri, yöntem bakımından karşılaştırılmış ve evrensel sözlük hazırlama yöntemlerine göre sözlükler değerlendirilmiştir. İncelemede; Sözlüklerin Biçim Özellikleri, Sözlüklerde Madde Başı Gösterimi, Sözlüklerde Madde Başı Birleşik Sözcüklerin Gösterimi, Sözlüklerde Dilbilgisel Özellikler (fiilerin dilbilgisel gösterimi, sözcük türü işaretçilerinin gösterimi, sözlüklerde sesbilgisel özelliklerin gösterimi), Sözlüklerde Terim Anlamlı Sözcüklerin Kullanıldığı Alanların Gösterimi,  Sözlüklerde Alıntı Sözcüklerin Gösterimi,  Sözlüklerde Kullanılan İşaretlerin Gösterimi, Sözlüklerde Madde Başlarının Kullanımıyla İlgili Bilgiler başlıkları altında iki sözlük ayrıntılı ve karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çıkan sonuçlar, evrensel ölçütler esasında değerlendirilmiş, sözlüklerin güçlü ve zayıf  yönleri yine aynı ölçütlere dayandırılarak belirlenmiştir. Çalışmadaki amaç, Türkçenin lehçelerinde sözlük hazırlama yöntemlerinin ne gibi ölçütlere dayandırıldığını tespit etmek ve bu ölçütlerin kendi içinde ve birbirleriyle bir koşutluk veya karşıtlık içerip içermediğini ortaya koymaktır. Bu sebeple Türkçenin, Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi lehçelerinin sözlükleri incelenmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar çalışmanın sonunda ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.

Lexicography, or lexicology, is a field of Linguistics that describes the words of a language – or the dialects of a language – as well as explore new methods of dictionary compilation.  Turcologist of Turkey work intensively on lexicography within universal standards. Published by The Turkish Language Association, The Turkish Dictionary is the largest lexicological attempt in Turkish comprising seventy thousand entries. The Annotated Dictionary of Azerbaijani Turkish, on the other hand, is the most comprehensive dictionary of the dialect spoken in Azerbaijan. This study compares the two and evaluates them on the principles of universal lexicographic methods. We compared and contrasted these dictionaries in reference to the following criteria: the formats of the dictionaries, entry presentation, presentation of the compound words, grammatical features (such as grammatical representation of verbs, parts of speech markers, phonetic representations), usage details of the terms, etymological origin of loan words, symbols used for clarification and discourse information of each entry. The results were assessed on universal criteria of the field, and the strong and weak aspects of the dictionaries were listed. The goal of the paper is to find out what criteria are used to compile the dictionaries of Turkish dialects and see whether there are similarities or discrepancies among the dictionaries of the dialects. To this end, we picked the dictionaries of Turkish spoken in Turkey and the Turkish spoken Azerbaijan. We present a detailed analysis of the results.