Türk Geleneksel Giyim Kültüründe Şalvar

Türk giyiminin zenginliğini, inceliğini, yaratıcı zeka ve özelliklerini diğer el sanatlarında olduğu gibi giysilerde de görmek mümkündür. Bölgelerin iklim özellikleri, orada yaşayan toplulukların örf, adet ve inanışları gibi nedenler yörelere has giyinme şekil ve tarzını ortaya çıkarmıştır. Maddi kültürün bir ögesi olarak giyim bir milletin yaşam biçimini simgeleyen ve tanıtan en önemli unsurlardan biridir. Bir toplumun estetik, dinsel, siyasal, ekonomik, sosyal, coğrafi ve kültürel birikimlerinin sonucu olarak biçimlenir ve kuşaktan kuşağa aktarılır. Türk toplumu zengin bir giyim kuşam kültürüne sahiptir ve bu zenginlik giyim biçimlerinde olduğu kadar giyim malzemelerinde de kendini göstermiştir. Türklerin giyimi ile ilgili bilgiler, duvar resimleri, heykel vb. yeterli bilgi olmakla birlikte, şalvar olarak adlandırılan hem kadın hem erkek tarafından giyilen bol ağlı geniş bir üst giysinin bir benzerine resimlerde sıkça rastlanmaktadır. Dar kesimli pantolonu andıran giysiye çakşır olarak adlandırıldığı bilinmekle birlikte o döneme ait resimlerden farklı pantolon ve şalvarlar tespit edilmiştir. Diğer bozkır ulusları ile beraber dünyada ilk kez ayrı ayrı iki bacağı içine alacak şekilde vücudun alt kısmını saran giysiyi giyenler arasında Hunların buluşu ve dünyaya Avrupa yoluyla yayıldığı bilinmektedir. Bugün günümüzde Orta Doğu’da yaygın olan şalvar adı Farsça sirval sözünden gelmektedir. Bu çalışmada; Türk geleneksel giyiminin önemli bir parçası olan şalvarın, geçmişten günümüze tarihsel boyutu bölgesel değişimleri ile birlikte anlatılmaya çalışılacaktır.

___

  • Ayhan, F., (2000). Moda Tasarımı Ders Notları. Fatma Ayhan Arşivi.
  • Ayhan, F., (2000). Moğolistan, Orhun Bölgesi Araştırma Notları. Fatma Ayhan Arşivi.
  • Arslaner, Ç., (2007). http://www.hbektas.gazi.edu.tr/dergi/kear-magan/arslaner.html.
  • Bozkuş, T., ve diğerleri (2005). Geleneksel Türk Giysileri. Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi Eğitim Kültür Daire Başkanlığı.
  • Diana Crane Moda ve Gündemleri; Giyimde Sınıf ve Cinsiyet ve Kimlik, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2003:11-23.
  • Anthony Giddens Modernleşme ve Batıcılık, Çev. Ersin Kuşdil, İstanbul: İletişim Yayınları, 1991:382-402.
  • Hanif, D., (2020). İlkbahar-Yaz Koleksiyonu.https://dilekhanif.com/koleksiyon/ilkbahar--yaz-2020/62#0.
  • Koç, F. ve Ayhan, F., (2004). Eskişehir Geleneksel Kadın Giysileri. I. Uluslararası Dünden Bugüne Eskişehir Sempozyumu, Eskişehir, 12-15:179.
  • Koçu, R.E., (1996). Türk Giyim Kuşam ve Süslenme Sözlüğü, Güncel Yayıncılık.
  • Sürür, A., (1983). Ege Yöresi Kadın Giyimi. II. Milletler Arası Türk Folklor Kongre Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara.
  • Tezcan, M., (2000). Türk Ailesi Antropolojisi, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Torry Burch, Spring-Summer-2020 ready to Wear Collection, https://www.vogue.com/fashion-shows/spring-2020-ready-to-wear/tory-burch.
  • Üstün, G. ve Soneser, Y., (2007). Türk Geleneksel Giyim Kültürünün Bir Parçası Olan Şalvarın Türk ve Dünya Modasına Yansımaları. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Ankara: Koza Yayıncılık.
  • Yves Saint Laurent, New collection, 2020, https://www.ysl.com/ee/saint-laurent/shop-product/women/pants.