Alper GÜRER, İbrahim BOZACI, Gamze Ebru ÇİFTÇİ

ALGILANAN YÖNETİCİ KİBRİNİN, SATIŞ ELEMANLARININ TÜKENMİŞLİK VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE YÖNELİK BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Bu çalışma yönetim literatüründe göz ardı edilmiş ve üzerine yeterince bilimsel çalışmanın bulunmadığı yönetici kibrinin satış elemanları üzerindeki etkilerini konu almaktadır. Kibrin insan yaşamının her alanında karşılaşılan ve olumsuz sonuçlara sebep olan bir olgu olduğu bilinmesine rağmen işletmeler bakımından sonuçlarının araştırılmaması dikkat çekmektedir. Bu kapsamda çalışma, satış elemanlarının yönetici kibrine yönelik algılarının tükenmişlik ve işten ayrılma niyetleri üzerindeki etkisini ve yönetici kibrinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde tükenmişliğin olası aracı rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca bu şekilde işletmelere yönetici kibrinin sonuçları ile ilgili değerli bilgiler sağlanması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda perakende ayakkabı satış sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin satış elemanlarından yüz yüze anket yöntemi ile birincil veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel paket programı ile analizlere tabi tutulmuştur. Araştırma bulgularına göre, satış elemanlarının algıladığı yönetici kibri, tükenmişlik düzeyini ve işten ayrılma niyetini pozitif yönlü etkilemektedir. Araştırma sonucunda ortaya çıkan bir diğer bulgu da yönetici kibrinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde tükenmişliğin aracı rol üstlendiği, yani yönetici kibrinin tükenmişlik dolayısıyla işten ayrılma niyetini daha fazla etkilediği yönündedir.

Anahtar Kelimeler:

Yönetici kibri, tükenmişlik, işten ayrılma niyeti

A Field Research On The Effect Of Perceived Manager Arrogance On Salesperson Burnout And Turnover Intention

This study handle the subject of the effects of manager arrogance on salesperson, which is an ignored issue in the management literature and which has not been conducted scientific research about it. Although it is known that arrogance is a phenomenon that encountered in every field of human life and has negative results, it is noteworth that the results are not investigated in terms of businesses. In this context, the study aims to reveal the effect of the salesperson perceptions about manager arrogance on burnout and turnover intention and possible mediator role of burnout on the effect of manager arrogance on turnover intention. It is also aimed to provide valuable information about the results of the manager arrogance to the enterprises in this way. In this direction, primary data were gathered through face to face survey method from salespersons of a company which operating in retail shoe sales sector. The obtained data were analyzed by statistical package program. According to research findings, the perceived manager arrogance of salespersons, positively affects the burnout level and intention to leave at wark. Another finding that emerges as a result of the research is that, burnout has a mediating role in the effect of manager arrogance on the intention to leave the work, that is the manager arrogance has more influence on the intentilon to leave the work due to burnout.

Keywords:

Manager Arrogance, Burnout, Turnover Intention,

PDF

___

ARDIÇ, K. & POLATCI, S. (2008), Tükenmişlik Sendromu Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama (Goü Örneği), Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 69-96.
ARGANDONA, A. (2015), Humility in Management, Journal of Business Ethics, 32(1), 63-71.
ARI, G. S. & BAL, E. Ç. (2008), Tükenmişlik Kavramı: Bireyler ve Örgütler Açısından Önemi, Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 131-148.
BARLETT, K. R. (1999), The Relationship Between Training and Organizational Commitment in the Health Care Field, (The Degree of Doctor of Philosophy), Urbana: The University of Illionis.
BARON, R. M. & KENNY, D. A. (1986), The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
BERMAN, B. & EVANS, J. R. (2007), Retail Management A Strategic Approach, New Jersey: Pearson Education, 10th edition.
BLAU, G. & KIMBERLY, B. (1989), Using Job Involvement Organizational Commitment Interactively to Predict Turnover, Journal of Management, 15(1), 115-127.
BROWN, H. T. (2012), So What İf I Don't Have An İphone? The Unintended Consequences Of Using Arrogance İn Advertising, Journal of Applied Business Research, 28(4), 555-562.
BÜTE, M. (2011), Nepotizmin İş Stresi, İş Tatmini, Olumsuz Söz Söyleme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Aile İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 177-194.
COLLINS, J. (2001), Good to Great: Why Some Companies Make the Leap and Others Don’t, New York: Harper Business.
CONSTABLE, C. J. F. & RUSSELL, D.W. (1986), The Effect of Social Support and The Work Environment upon Burnout among Nurses, Human Stres, 12, 20-26.
CORDES, C. L. & DOUGHERTY, T. W. (1993), A Review and in Integration of Research on Job Burnout, Academy of Management Review, 18(4), 621-656.
CUMMINGS, B. (2004), Managing Ego Maniacs, Sales and Marketing Management, 156(1), 46-50.
ÇAKAR, N. D. & CEYLAN, A. (2005), İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 52-66.
ÇARIKÇI, İ. H. & ÇELİKKOL, Ö. (2009), İş Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(9), 153-170.
ÇEKMECELİOĞLU, H. (2006), İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 153-168.
ÇELİK, M. & ÇIRA, A. (2013), Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Aşırı İş Yükünün Aracılık Rolü, Ege Akademik Bakış, 13(1), 11-20.
DELİORMAN, R. B., BOZ, İ. T., YİĞİT, İ. & YILDIZ, S. (2009), Tükenmişliği Ölçmede Alternatif bir Araç: Kopenhag Tükenmişlik Envanterinin Marmara Üniversitesi Akademik Personeli Üzerine Uyarlanması, İ.Ü. Yönetim Dergisi, 20(63), 77-98.
EISENSTAT, A. R. & FELNER, R. D. (1984), Toward a Differantiated View of Burnout: Personel and Organizational Mediators of Job Satisfaction and Stress, American Journal of Community Psychology, 12, 411 – 430.
ERGİN, C. (22-25 Eylül 1992), Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nin Uyarlanması, Ed. H. Dağ ve R. Bayraktar, 7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Hacettepe Üniversitesi, 143-154.
ERSOY, A. & UTKU, B.D. (2005), Konaklama İşletmeleri Muhasebe Müdürlerinde Tükenmişlik Sendromu, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 26, 43-50.
FREUDENBERGER, H. J. (1974), Staff Burn-Out, Journal of Social Issues, 30(1): 159-165.
GAZIEL, H. H. (1995), Sabbatical Leave, Job Burnout And Turnover İntentions Among Teachers, International Journal of Lifelong Education, 14(4), 331-338.
JANSSEN, P. P., DE JONGE, J., & BAKKER, A. B. (1999). Specific Determinants of Intrinsic Work Motivation, Burnout and Turnover Intentions: A Study among Nurses, Journal of Advanced Nursing, 29(6), 1360-1369.
JOHNSON, R. E., SILVERMAN, S. B., SHYAMSUNDER, A., SWEE, H. Y., RODOPMAN, O. B., CHO, E., & BAUER, J. (2010), Acting Superior But Actually İnferior?: Correlates And Consequences Of Workplace Arrogance, Human Performance, 23(5), 403-427.
HACKETT, O. (2005), Confidence or Arrogance? How to Handle the Sales Ego, Dealernews, 41(2), 24.
HARELI, S. & WEINER, B. (2000), Accounts For Success As Determinants Of Perceived Arrogance And Modesty, Motivation and Emotion, 24, 215–236.
HUI, C., WONG, A. & TJOSVOLD, D. (2007). Turnover Intention and Performance in China: The Role of Positive Affectivity, Chinese Values, Perceived Organizational Support and Constructive Controversy, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 80, 735–751.
IGBARIA M. & GREENHAUS, J. H. (1992), Determinants of MIS Employees' Turnover Intentions: A Structural Equation Model, Communications of the ACM, 35(2), 34-49.
KALLIATH, T. J. & BECK, A. (2001), Is The Path To Burnout And Turnover Paved By A Lack Of Supervisory Support? A Structural Equations Test, New Zealand Journal of Psychology, 30(2), 72.
KARATEPE, O. M. & BADDAR, L. (2006), An Empirical Study of The Selected Consequen¬ces of Frontline Employees’ Work–Family Conflict and Family–Work Conflict, Tourism Management, 27, 1017–1028.
KERVANCI, F. (2013), Tükenmişlik Sendromunun Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde: Niğde Üniversitesi.
KIM, H. & STONER, M. (2008), Burnout And Turnover İntention Among Social Workers: Effects Of Role Stress, Job Autonomy And Social Support, Administration in Social Work, 32(3), 5-25.
KOWALSKI, R., WALKER, S., WILKINSON, R., QUEEN, A. & SHARPE, B. (2003), Lying, Cheating, Complaining, and other Aversive Interpersonal Behaviors: A Narrative Examination of the Darker Side of Relationships, Journal of Social and Personal Relationships, 20, 471-490.
KOZAK, M. (2001), Türkiye’de Konaklama Sektörü ve Çalışan Kadınların Tükenmişlik Durumları Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Turizm Akademik Dergisi, 2, 11-12.
LEE, H., SONG, R., CHO, Y. S., LEE, G. Z. & DALY, B. (2003), A Comprehensive Model for Predicting Burnout in Korean Nurses, Journal of Advanced Nursing, 44(5), 534 - 545.
LEE, K. J. & LEE, E. (2011), The Relationship Of Emotional Labor, Empowerment, Job Burnout And Turnover İntention Of Clinical Nurses, Korean Journal of Occupational Health Nursing, 20(2), 130-142.
LEITER, M. P. & MASLACH, C. (1988), The Impact of Interpersonal Environment on Burnout and Organizational Commitment, Journal of Organizational Behavior, 9, 297-308.
LIN, Q. H., JIANG, C. Q., & LAM, T. H. (2013), The Relationship between Occupational Stress, Burnout, and Turnover Intention among Managerial Staff from a Sino-Japanese Joint Venture in Guangzhou, China. Journal of Occupational Health, 55(6), 458-467.
LOVELOCK, C. & WIRTZ, J. (2007), Services Marketing: People, Technology, Strategy (6th ed.). Upper Saddle River: Pearson Prentice Hall.MARTINEZ, A. (1999), The Danger of Retail Arrogance, Management Review, 88(4), 43.
MASLACH, C. (2003), Burnout The Cost of Caring, Los Altos: Malor Book.
MEDLAND, J., HOWARD-RUBEN, J. & WHITAKER, E. (2004), Fostering Psychosocial Wellness in Oncology Nurses: Addresing Burnout and Social Support in the Workplace, Oncology Nursing Forum, 31(1), 47–54.
MILLER, K. I. ELLIS, B. H., ZOOK, E. G. & LYLES, J. S. (1990), An Integrated Model of Communication, Stress, and Burnout in the Workplace, Communication Research, 17(3), 300-326.
MOORE, J. E. (2000), One Road to Turnover: An Examination of Work Exhaustion in Technology Professionals, MIS Quarterly, 24(1), 141-168.
MORRIS, J. A., BROTHERIDGE, C. M. & URBANSKI, J. C. (2005), Bringing Humility to Leadership: Antecedents and Consequences of Leader Humility. Human Relations, 58(10), 1323-1350.
NAKTİYOK, A., & Karabey, C. N. (2005), İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 179- 198.
ONAY, M. & KILCI, S,. (2011), İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Garsonlar ve Aşçıbaşılar, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.
OWENS, B. P., WALLACE, A. S., & WALDMAN, D. A. (2015), Leader Narcissism and Follower Outcomes: The Counterbalancing Effect of Leader Humility, Journal of Applied Psychology, 100, 1203-1213.
ÖRÜCÜ, E. & ÖZAFŞARLIOĞLU, S. (2013), Örgütsel Adaletin Çalışanların İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Güney Afrika Cumhuriyetinde Bir Uygulama, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 335-358.
ÖZDEMİR, H. D. (2001), Üniversite Akademik Personelinin Görev Ünvanları Açısından İş Tükenmişlik Düzeylerinin Araştırılması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
ÖZER, G. & GÜNLÜK, M. (2010), Örgütsel Adaletin Muhasebecilerin İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimine Etkisi, University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 9(2), 459-485.
PELİT, E. & TÜRKMEN, F. (2008), Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 117-139.
PINES, A. M. (2004), Adult Attachment Styles and Their Relationship To Burnout: A Preliminary, Cross-Cultural Investigation, Work & Stress, 18(1), 66-67.
PINES, A. M. & ARONSON, E. (1988), Career Burnout: Causes and Cures, New York: Free Press.
PINES, A.M. & NUNES, R. (2003), The Relationship Between Career And Couple Burnout: Implications For Career And Couple Counseling, Journal of Employment Counseling, 40(2), 50-64.
PLATSIDOU, M. & DANIILIDOU, A. (2016), Three Scales to Measure Burnout of Primary School Teachers: Empirical Evidence on their Adequacy, International Journal of Educational Psychology, 5(2), 164-186.
POLAT, M. & MEYDAN, C. H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
POLAT, S. & UĞURLU, C. T. (2009), İlköğretim Müfettişlerinin Örgütsel Bağlılık, Mesleki Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyetleri Arasındaki İlişki, E-Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 1150-1159.
PORTER, L. W., STEERS, R. M., MOWDAY, R. T. & BOULIAN, P. V. (1974), Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Turnover among Psychiatric Technicians, Journal of Applied Psychology, 59(5), 603-609.
POYRAZ, K. & KAMA, B. (2008), Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 143-164.
REGO, A., OWENS, B., LEAL, S., MELO, A. I., E Cunha, M. P., GONÇALVES, L., & RİBEİRO, P. (2017), How Leader Humility Helps Teams To Be Humbler, Psychologically Stronger, And More Effective: A Moderated Mediation Model, The Leadership Quarterly, 28(5), 639-658.
ROBBİNS, T. L., SUMMERS, T. P. & MILLER, J. L. (2000), Intra- and Interjustice Relationships: Assessing The Direction, Human Relations, 53(10), 1329-1355.
RUSBELT, F. & ROGERS, M. (1998), Impact of Exchange Variables on Exit, Voice, Loyalty and Neglect: An Integrative Model of Responses to Decline Job Satisfaction. Academy of Management Journal, 31(2), 599-627.
SCANLAN, J. N. & STILL, M. (2013), Job Satisfaction, Burnout And Turnover İntention İn Occupational Therapists Working İn Mental Health, Australian Occupational Therapy Journal, 60(5), 310-318.
SCHAUFELI, W. B., SALANOVA, M., GONZ´ALEZ-ROM´A, V. & BAKKER, A. B. (2002), The Measurement Of Engagement And Burnout: A Two Sample Confırmatory Factor Analytıc Approach, Journal of Happiness Studies, 3, 71-92.
SCHLENKER, B. R. & LEARY, M. R. (1982), Audiences’ Reactions To Self-Enhancing, Self-Denigrating, And Accurate Self-Presentations, Journal of Experimental Social Psychology, 18, 89-104.
SCHWARTZ, B. (2004), The Paradox of Choice: Why More is Less, NY: Harper Perennial.
SCOTT, A. (2007), Hyundai Chief: Automaker “Arrogance” Hurts Dealers’ Profits, Ward’s Dealer Business; Overland Park, 41(2), 56.
SINGH, J., GOOLSBY, J. R., & Rhoads, G. K., (1994), Behavioral and Psychological Consequences of Boundary Spanning Burnout for Customer Service Representatives, Journal of Marketing Research, 31, November, 558-569.
ŞAHİN, F. (2011), Lider Üye Etkileşimi ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi, Ege Akademik Bakış, 11(2), 277-288.
TANG, Y., QIAN, C., Chen, GUOLI C. & SHEN, R, (2015), How Ceo Hubris Affects Corporate Social (Ir)Responsibility, Strategic Management Journal, 36, 1338-1357.
TDK, (2017), “Büyük Türkçe Sözlük”, erişim tarihi: 29 Mart 2017. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=K%C4%B0B%C4%B0R
TELLİ, E., ÜNSAR, A. S. & OĞUZHAN, A. (2012). Liderlik Davranış Tarzlarının Çalışanların Örgütsel Tükenmişlik Ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerine Etkisi: Konuyla İlgili Bir Uygulama. Electronic Journal of Vocational Colleges, 2(2), 135-150.
TETT, R.P. & Meyer, J.P. (1993), Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention and Turnover: Path Analyses Based on Meta Analytical Findings, Personnel Psychology, 78, 273-285.
THE UNIVERSITY of AKRON, (2007), “Landmark Study Investigates Arrogance”, erişim tarihi: 03 Mart 2017 , http://www.uakron.edu/about_ua/news_media/news_details.dot?newsId=11600&pageTitle=UA%20N
UM, M. & HARRISON, D. F. (1998), Role Stressors, Burnout, Mediators and Job Satisfaciton: A Stress-Strain-Outcome Model and an Emprical Test, Social Work Research, 22, 100-115.
UYGUÇ, N. & ÇIMRIN, D. (2004), DEÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1), 91-99.
ÜNGÜREN, E., DOĞAN, H., ÖZMEN, M., TEKİN, Ö. A. (2010), Otel Çalışanlarının Tükenmişlik ve İş Tatmini Düzeyleri İlişkisi, Journal of Yasar University, 17(5), 2922-2937.
VAN DICK, R., CHRISTW, O., STELLMACHERW J., WAGNERW U., AHLSWEDEW, O., GRUBBAW, C. HAUPTMEİERW, M., HO C., HFELDW, K. M. & PATRICK, A. T. (2004), Should I Stay Or Should I Go? Explaining Turnover Intentions With Organizational Identification and Job Satisfaction, British Journal of Management, 15, 351–360.
VANYPEREN, N. W., HAGEDOORN, M., ZWEERS, M., & POSTMA, S. (2000), Injustice and Employees’ Destructive Responses: The Mediating Role of State Negative Affect, Social Justice Research, 13(3), 291-312.
VERA, D. & RODRIGUEZ-LOPEZ, A. (2004), Humility as a Source of Competitive Advantage, Organizational Dynamics, 33(4), 393–408.
VERBEKE, W., BELSCHAK, F. & BAGOZZI, R. P. (2004), The Adaptive Consequences of Pride in Personal Selling. Journal of the Academy of Marketing Science, 32(4), 386-402.
WANG, X., CHOW, C. W. C., & LUK, C. L. (2013), Does Service Employee Arrogance Discourage Sales of Luxury Brands in Emerging Economies?, Psychology & Marketing, 30(10), 918-933.
WEINSTEIN, A., BRITT, M. BALLOUN, J. & HAAN, P. (2010), How Arrogant are Sales and Marketing Professionals: Perceptions of Business Students, Journal of Applied Marketing Theory, 1(1), 82-97.
WEISBERG, J. (1994), Measuring Workers’ Burnout and Intention to Leave, International Journal of Manpower, 15(1), 4-14.
WILTSHIRE, J., BOURDAGE, J. S. & LEE, K. (2014), Honesty-Humility and Perceptions of Organizational Politics in Predicting Workplace Outcomes, Journal of Business and Psychology, 29(2), 235-251.
YAZICIOĞLU, İ. (2009), Konaklama İşletmelerinde İşgörenlerin Örgütsel Güven Duyguları ile İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Bir Alan Araştırması, Electronic Journal of Social Sciences, 8(30), 235-249.
YILDIRIM, M. H. & İÇERLİ L. (2010), Tükenmişlik Sendromu: Maslach ve Kopenhag Tükenmişlik Ölçeklerinin Karşılaştırmalı Analizi, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 123-131.
YOON, G. S. & Kim, S. Y. (2010), Influences Of Job Stress And Burnout On Turnover İntention Of Nurses, Journal of Korean Academy of Nursing Administration, 16(4), 507-516.
YÜRÜR, Ş. & ÜNLÜ, O. (2011), Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(1), 81-104.
ZHANG, H., OU, A. Y., TSUI, A. S. & WANG, H. (2017), CEO Humility, Narcissism And Firm İnnovation: A Paradox Perspective On CEO Traits, The Leadership Quarterly, 28(5), 585-604.