W. Montgomery Watt’ın Kur’an’a Yaklaşımına Genel Bir Bakış

20. yüzyıl, Batı literatüründe Kur’an üzerine kayda değer çalışmaların ortaya çıktığı bir zaman dilimi olmuştur. Bu dönem içinde gayrimüslim araştırmacılar arasında Kur’an’ın ‘tarihine’ ve ‘kaynağına/kaynaklarına’ yönelik araştırmalar öne çıkmıştır. Bu tür çalışmaların büyük ölçüde tarihsel-eleştirel yöntemlerden hareket ettiği ve kutsal metinlerin ‘tarihsel’ metinler olarak incelendiği ifade edilmelidir. Yanı sıra, daha önceki dönemlere ait polemikçi ve pejoratif bir üslûbun, yerini daha empatik bir dile bıraktığı gözlenmektedir. İşbu çalışma, bahsi geçen saptamalara bir örnek teşkil edecek şekilde ve Türkiye’de de oldukça tanınmış ve eserlerinin birçoğu Türkçeye kazandırılmış olan W. Montgomery Watt’ın (ö. 2006) vahiy ve Kur’an anlayışına dair genel bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. İlâveten, Watt’ın ‘diyalog’ merkezli bir tasavvura sahip olması ve birçok çalışmasında bu kavrama bir ‘anahtar terim’ niteliğinde önem atfetmesi meselesi, onun vahiy ve Kur’an’a yönelik değerlendirmelerini daha sağlıklı analiz edebilmemiz açısından görmezden gelinmemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Kur’an Araştırmaları, Batı Literatürü, Watt, yöntem, diyalog

A General Overview of W. Montgomery Watt’s Approach to the Qur’an

In this study, we scrutinized the approach to the Qur’an of one of the leading Western Islamic scholars of the 20th century, W. Montgomery Watt (d. 2006) from the perspective of method and mentality analysis. We illustrated that the historical-critical methods, having a dominant effect on the Qur’anic studies of that period, also influenced Watt’s evaluations on the Qur’an. In this context, we detected that Watt applied historical-critical methods to such subjects as the meaning of the Qur'an, the textualization process of the Qur’an, the probability to establish the chronological order of the verses, the style of the Qur'an and the nature of the revelation. On the other hand, we put the fact that Watt had a dialogue centered approach to the Qur’an, highlighting the Muslim-Christian dialogue. We revealed that this concern not only affected his style but also the methods he applied.

Keywords:

Tafsir, Qur’anic Studies, Western Literature, Watt, Method, Dialogue,

PDF

___

Bell, Richard. Introduction to the Qur’an. Edinburgh: Edinburgh University Press, 1953.
Birışık, Abdülhamit. “Kur’an”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 26: 383-388. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
Buhl, F. “Kur’an”. İslam Ansiklopedisi. 6: 995-1012. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1977.
Bulut, Yücel. Oryantalizmin Kısa Tarihi. İstanbul: Küre Yayınları, 2010.
Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usûlü. Ankara: TDV Yayınları, 2008.
Görgün, Tahsin. “Watt, W. Montgomery”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43: 148-152. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Hamidullah, Muhammed. Kur’ânı Kerîm Tarihi. Çev. Salih Tuğ. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2000.
Hick, John. İnançların Gökkuşağı: Dinsel Çoğulculuk Üzerine Eleştirel Diyaloglar. Çev. Mahmut Aydın. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2002.
el-Isfehânî, Râgıb. “vehaye”, Müfredâtu elfâzi’l Kur’an. Dımeşk: Dâru’l Kalem, 2002.
Jeffery, Arthur. The Foreign Vocabulary of the Qur’an. Leiden, Boston: Brill, 2007.
Jung, Carl Gustave. Din ve Psikoloji, Çev. Cengiz Şişman. İstanbul: İnsan Yayınları, 1997.
Kabakcı, Ersin. W. Montgomery Watt’ın Vahiy ve Kur’an Algısı. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, 2013.
Law, David R. The Historical-Critical Method: A Guide for the Perplexed. New York, London: Continuum, 2012.
Neuwirth, Angelika, “Form and Structure”. Encyclopaedia of the Qur’an. Ed. Jane Dammen McAuliffe. 2: 245-266. Leiden, Boston: Brill, 2002.
Öztürk, Mustafa- Ünsal, Hadiye. Kur’an Tarihi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2016.
Sinanoğlu, Mustafa. “İlham”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22: 100-101. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
es-Suyûtî, Celaleddin. el-İtkân fî Ulûmi’l Kur’ân. Beyrut, Lübnan: Dâru’l Fikr, 2005.
Ünal, Mehmet. “Kur’an’ın Metinleşme Tarihi”. Tefsir El Kitabı. Ed. Mehmet Akif Koç. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
Watt, W. Montgomery. Bell’s Introduction to the Qur’an. Edinburgh: Edinburgh University Press, 1970.
Watt, W. Montgomery. Companion to the Qur’an. Oxford: Oneworld Publications, 1967, 1994.
Watt, W. Montgomery. Dinlerde Hakikat. İstanbul: İz Yayıncılık, 2002.
Watt, W. Montgomery. Günümüzde İslam ve Hristiyanlık. Çev. Turan Koç. İstanbul: İz Yayıncılık, 2002.
Watt, W. Montgomery. Islamic Revelation in the Modern World. Edinburgh: Edinburgh University Press, 1969.
Watt, W. Montgomery. Muhammad at Mecca. Oxford: Oxford University Press, 1960.
Watt, W. Montgomery. Muslim-Christian Encounters: Perception and Misperceptions. Oxon: Routledge, 2014.
Yavuz, Yusuf Şevki. “İlham”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22: 98- 101. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.