Rivâyet Kültüründe Gūta

Bu makale, Suriye’nin başkenti Şam’a bağlı Gūta bölgesinin rivâyet kültüründeki yerini konu edinmektedir. Son yıllarda Gūta’da yaşayan elim hadiseler, bu araştımanın yapılmasında etken olmuştur. Çalışma süresince, hadîs literartüründe yer alan Gūta ile ilgili rivâyetler bir araya getirilerek Gūta’nın konumu, peygamberler şehri Gūta ve âhir zamanda Gūta şeklinde üç ana başlık halinde tasnif edilmiştir. Konu ile ilgili toplam on beş rivâyet incelenmiştir. Hz. Peygamber’e (sav) isnâd edilen her bir hadîsin sened yönüyle sıhhat analizi yapılarak yorumlanmıştır. Bu çerçevede toplam on iki hadîsin sened tenkidi yapılmıştır. Gūta’nın konumu, peygamberler şehri Gūta başlıkları altında yer alan rivâyetlerin, geçmişe yönelik tarihi bilgiler içerdiği ve sıhhat açısından zayıf olduğu tespit edilmiştir. Âhir zamanda Gūta başlığında yer alan rivâyetler ise geleceğe yönelik malumat içermektedir. Bu rivâyetlerde Gūta’nın fethedileceği, Müslümanların bu bölgede bir araya gelecekleri ve karargâhlarını buraya kuracakları belirtilmektedir. Gelecekte olacak hadiselerle ilgili rivâyetlerin yarısının zayıf, diğer yarısının ise sahih olduğu; sahih ve zayıf rivâyetlerin içeriklerinin birbirlerini destekler nitelikte olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Hadîs, Rivâyet, Dımeşk, Gūta, Peygamber, Âhir zaman.

Gūta in Narrative Culture

This article deals with the place of the Ghouta region of Syria, the capital city of Damascus, within narrative culture. The unfortunate events which have taken place in Ghouta in recent years have been influential in the construction of this research. During the study, the narrations of Ghouta, which was included in the hadith literature, were brought together and classified into three main titles: Ghouta's position, prophets’ city Ghouta and Ghouta in the times nearing the Doomsday. A total of fifteen narrative related to the subject were examined. Each hadith which is claimed to Prophet Muhammed (saas) was interpreted by making the confirmation of authenticity. In this framework, a total of twelve hadiths have been confirmed for authenticity. It has been determined that the historical information on the past of the Ghouta's position, history of the prophets, historical reports under the headings of Ghouta, holds weaknesses of such transfers in terms of reliability. The narrations under the title of Guta about in the times nearing Doomsday, contain information for the future. In these reports it is stated that Ghouta will be conquered, that Muslims will come together in this region and they will put their headquarters there. It is seen that the half of the reports related to the future will be weak and the other half will be accurate; and that the contents of the authentic and the weak reports are the same and they support each other.

Keywords:

Hadith, Narrative, Damascus, Ghouta, Prophet, Last days before Doomsday.,

PDF

___

Ahmed b. Hanbel. el-Müsned. Thk. Şuayb Arnavût. 50 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1999.
Âlbânî, Muhammed Nâsuruddîn b. el-Hâc Nûh. Silsiletü’l-eḥâdîs̱i’d-da‘îfe ve’l-mevdûʿa ve es̱eruha’s-seyyi fi’l-ümme. 14 Cilt. Riyad: Dâru’l-Me‘ârif, 1992.
Aydınlı, Abdullah. “Ebü’d-Derdâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10: 310-311. Ankara: TDV Yayınları, 1994.
Başaran, Selman. “Haccâc b. Ertat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14: 425-426. Ankara: TDV Yayınları, 1996.
Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Abdilhâlik el-Basrî. el-Baḥrü’z-zehhâr / el-Müsnedü’l-kebîr. Thk. Mahfûzu’r-Rahman Zeynullah. 13 Cilt. Beyrut: Müessesetü Ulûmi’l-Kur’ân, 1988.
Buhâri, Muhammed b. İsmâîl. el-Câmi‘u’ṣ-ṣaḥîḥ. Thk. Muhyiddîn el-Hatîb. 4 Cilt. Kâhire: el-Matbaatü’s-Selefiyye, 1403.
Buhârî, Muhammed b. İsmâîl. et-Târîḫu’l-kebîr. Thk. Hâşim en-Nedvî. 9 Cilt. Haydarâbâd: Dâiretü’l-Me‘ârifi’l-Osmâniyye, 2009. Çakan, İ. Lütfü – Eroğlu, Muhammed. “Abdullah b. el-Abbâs b. Abdilmuttalib”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1998, 1: 76-79.
Dânî, Ebû Amr. es-Sünenü’l-vâride fi’l-fiten ve ġavâilihâ ve’s-sâʿâtiha ve eşrâtihâ. Thk. Rıdâallah b. Muhammed İdrîs el-Mubârekfûrî. 6 Cilt. Riyad: Dâru’l-‘Âsıma, 1416.
“Doğu Guta’da Kuşatma Altındaki İnsanların Durumu ve Ölüm Tehlikesi”. Suriye Yardım Koordine Birimi Derneği, 2017. https://www.acu-sy.org/wp-content/uploads/2017/12/Ghota-Report-TR.pdf.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş‘as b. İshâk b. Beşîr b. Şeddâd b. Amr el-Ezdî es-Sicistânî. Sünenü Ebî Dâvûd. Thk. Şuayb Arnavût, Muhammed Kâmil Karabellî. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’r-Risâleti’l-İlmiyye, 2009.
Eserî, Ekrem b. Muhammed. Muʿcemu ḫi’t-Ṭaberî. Kâhire: Dâru İbn Affân, 2005.
Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. el-Müstedrek ʿale’s-ṣaḥîḥayn. 5 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, ts.
İbn ‘Atıyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib el-Endelüsî. el-Muḥarrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-ʿazîz. Thk. Abdusselâm Abdu’ş-Şâfî Muhammed. 4 Cilt. Beyrut: Dârul’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
İbn Asâkir, Ebü’l-Kāsım Ali b. el-Hasen b. Hibetullah. Târîḫu Dımeşḳ. Thk. Amr b. Ğurâme el-‘Umrî. 80 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1995.
İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbuddîn Ahmed el-Askalânî. Tehẕibu’t-tehẕîb. 12 cilt. Haydarâbâd: Matbaatu Dairatu’l-Mearif en-Nizâmî, 1325.
İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbuddîn Ahmed el-Askalânî. Taḳrîbu’t-tehẕîb. Thk. Muhammed Avvâme. Haleb: Dâru’r-Reşîd, 1986.
İbn Manzûr, Muhammed b. Mukrim b. Ali. Lisânu’l-ʿArab. 3. Baskı. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdr, 1414.
İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynuddîn Abdurrahman b. Ahmed. Mecmeʿu resâil el-Ḥâfıẓ İbn Receb. Thk. Tal‘at b. Fuâd el-Hılvânî. 4 Cilt. Kâhire: el-Fâruku’l-Hadisiyye, 2003.
İbnü’l-Melek, ʿİzzettin Abdullatif b. Abdilaziz er-Rûmî el-Kermânî. Şerḫu Meṣâbiḥi’s-sünne. Thk. Nûruddîn Tâlib. 6 Cilt. Kuveyt: İdâretü’s-Sekāfeti’l-İslâmiyye, 2012.
Kaya, Eyyüp Said. “Mekhûl b. Ebû Müslim”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28: 552-553. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
Kazvînî, Zekeriyya b. Muhammed b. Mahmûd. Âs̱âru’l-bilâd ve aḫbâru’l-‘ubâd. Beyrut: Dâru Sâdr, ts.
Kuşeyrî, Ebü’l-Hasen Müslim b. Haccâc. el-Küna ve’l-esmâ. Thk. Abdurrahîm Muhammed Ahmed el-Kaşkarî. 2 Cilt. Medine: Câmi‘atu’l-İslâmiyye, 1984.
Mizzî, Ebü'l-Haccâc Cemaleddin Yûsuf b. Abdirrahman b. Yûsuf. Tehẕîbü’l-kemâl fî esmâi’r-ricâl. Thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf. 25 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1980.
Muttekī, Alauddîn Ali b. Hüsâmeddîn el-Hindî. Kenzu’l-ummâl fî’l-aḳvâl ve’l-ef‘âl. Thk. Bekrî Hayyânî–Safvetü’s-Sekā. 18 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle,1985.
Münâvî, Zeynuddîn Abdurraûf. et-Teysîr bi Şerḥi’l-Câmi‘ı’ṣ-ṣagīr. 2 Cilt. Kâhire: Mektebetü’i-İmâm eş-Şafi‘i, 1998.
Münâvî, Zeynuddîn Abdurraûf. Feydu’l-ḳadîr şerḥu’l-Câmi‘i’ṣ-ṣagīr. 6 Cilt. Kâhire: Mektebetü’t-Ticâriyye, 1356.
Taberânî, Ebü’l-Kāsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb, el-Muʿcemu’l-kebîr. Thk. Hamdî b. Abdilmecîd es-Silefî. 25 Cilt. Kâhire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1994.
Taberânî, Ebü’l-Kāsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb. Müsnedü’ş-şâmiyyîn. Thk. Hamdi b. Abdulmecîd es-Silefî. 4 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1984.
Tomar, Cengiz. “Suriye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 3: 545-565. Ankara: TDV Yayınları, 2009.
Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. el-Kâşif fi maʿrifeti men lehu rivâyetun fi’l-kütübi's-sitte. Thk. Muhammed Avvâme – Ahmed Muhammed en-Nemr. 2 Cilt. Cidde: Dâru’l-Kıble, 1992.
Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. Mîzânü’l-iʿtidâl fî naḳdi’r-ricâl. Thk. Ali Muhammed el-Becâvî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1963.
Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. Siyeru aʿlâmi’n-nübelâ. Thk. Şuayb Arnavût, 3. Baskı. 25 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1985.
Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. Târîḫu’l-İslâm ve vefayâtu’l-meşâhir ve’l-aʿlâm. Thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf. 17 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 2003.
Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osman. Teẕkiratü’l-ḥuffaẓ. Thk. Zekeriyya ‘Umeyrât. 4 Cilt. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998.
Zeydânî, el-Hüseyin b. Mahmûd b. el-Hasen. el-Mefâtîḥ fî Şerḥi’l-Meṣâbiḥ. Thk. Nûruddîn Tâlib. 6 Cilt. Kuveyt: Dâru’n-Nevâdir, 2012.