Alevi Öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Karşı Tutumları Üzerine Bir Değerlendirme

Bu araştırmada, Alevi vatandaşların yoğun olarak yaşadığı Çorum ili Bahçelievler Mahallesinde bulunan dört ortaokulda öğrenim gören Alevi öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. “Tabakalı Örnekleme” yöntemiyle belirlenen örneklem, okulların 6., 7. ve 8. sınıflarında okuyan 184 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verilerini toplamak için “Kişisel Bilgi Anketi” ve "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. 20 maddelik Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Tutum Ölçeğinin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,97 olarak bulunmuştur. Anket ve ölçek yoluyla toplanan verilerin değerlendirilmesinde SPSS 16.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırma problemlerinin test edilmesinde t-testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalarda ise Tukey ve Tamhane’s T2 testlerinden faydalanılmıştır. Denencelerin test edilmesinde 0,05 anlamlılık düzeyi esas alınmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğrencilerin DKAB dersine yönelik tutumları genel olarak olumludur. Ayrıca öğrencilerin DKAB dersine yönelik tutum düzeyleri ile cinsiyetleri, sınıf seviyeleri, anne-babanın öğrenim düzeyi, DKAB dersi başarı durumu, DKAB dersi ve DKAB öğretmeni ile ilgili düşüncesi, DKAB öğretmeninin ders işleme yöntemini beğenme, DKAB öğretmeninin öğrencilere karşı tutumu ve ailenin öğrencisinin dini bilgi almasını isteyip istememe durumu arasında anlamlı bir faklılaşma bulunmuştur. Bununla birlikte; ailenin gelir durumu, öğrencinin diğer derslerdeki başarı durumu, okul dışında dini eğitim alıp almama durumu ile DKAB dersine yönelik tutumu arasında anlamlı bir farklılaşma yoktur.

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, DKAB, Tutum, Alevi

A Review on The Attitudes of The Alevi Students Towards Religious Culture and Moral Knowledge Course

AbstractIn this study, it is aimed to examine the attitudes of Alevi students towards the Religious Culture and Moral Knowledge (RCAMK) course in terms of various variables in four secondary schools in Bahçelievler neighborhood of Çorum province where Alevi citizens densely live. The sample, which was determined by the "Stratified Sampling" method, consists of 184 students in the 6th, 7th and 8th grades of the schools. “Personal Information Questionnaire” and “Religious Culture and Moral Knowledge Attitude Scale” were used to collect the research data. The Cronbach Alpha reliability coefficient of the 20-item Religious Culture and Moral Knowledge Attitude Scale was found to be 0.97. SPSS 16.0 package program was used to evaluate the data collected through questionnaire and scale. T-test and variance analysis were used to test the research problems. Tukey and Tamhane’s T2 tests were also used for multiple comparisons. A significance level of 0.05 was taken as the basis for testing the hypotheses. According to the findings of the study, the attitudes of the students towards the RCAMK course are generally positive. In addition, a significant difference was found to be between the students' attitude levels towards RCAMK course and their gender, class levels, the level of education of the parents, the success of RCAMK course, students' opinions as to RCAMK course and RCAMK teacher, liking the teaching methods of the RCAMK course teacher, the attitude of the RCAMK course teacher towards the students, parents' attitude as to whether they wish their children to receive religious information or not. However; there is no significant difference between the income level of the family, the success of the students in other courses, the state of having religious education outside the school, and the attitude towards the course.Summary

Keywords:

Psychology of Religion, Religious Culture and Moral Knowledge, RCAMK, Attitude, Alevi,

PDF

___

Akgül, Mehmet-Yıldırım, Ramazan - Ekşi, Ahmet, v.dğr. İlköğretim 5. sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı. 5. Baskı. Ankara: MEB Yayınları, 2012.
Arıcı, İsmail. “Öğrencilerin İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Yönelik Tutumları”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13/1 (2008): 161-175.
Arlı, Mine - Nazik, Hamil. Bilimsel araştırmaya giriş. Ankara: Gazi Kitabevi, 2001.
Arpacı, Mücahit. “İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersine Yönelik Velilerin Tutumları (Diyarbakır Örneği)”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XVI/29 (2014/1): 159-184.
Balcı, Ali. Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. 2. Baskı. Ankara: 72TDFO Bilgisayar Yayıncılık, 1997.
Budak, Selçuk. Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2009.
Cılaz, Demet. Çorum İlinde Yaşayan Aleviler Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2006.
Çekin, Abdülkadir. “Ortaokul Beşinci ve Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Katılıma İlişkin Görüşleri”. Milli Eğitim Dergisi 44/201 (2014), 203-214.
Çekin, Abdülkadir. “İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı İle Ortaokul Temel Dini Bilgiler Dersi (İslam; I-II) Öğretim Programı Kazanımlarındaki Duyuşsal Hedefler Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/6 (2016): 56-97.
Çuhadar, Bekir. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı ve Ders Kitaplarında Birlikte/Bir Arada Yaşama Kültürü. Yüksek Lisans, Hitit Üniversitesi, 2017.
Güney Salih. “Tutumlar ve Önyargı”. Davranış Bilimleri içinde. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2000.
Holm, Nils G. Din Psikolojisine Giriş. 2. Baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2007.
Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 5. Basım. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd., 1994.
Kaya, Mevlüt. Din Eğitiminde İletişim ve Dini Tutum. Samsun: Etüt Yayını, 1998.
Kaya, Mevlüt. “İlköğretim ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Karşı Tutumları”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 12/12-13 (2001): 43-78.
Kaya, Fatih. Öğretmen, İdareci ve Öğrencilerine Göre Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi: Tunceli Örneği. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2014.
Kap, Derya. “Türkiye’de Zorunlu Din Dersi Uygulaması”. Akademik Perspektif (2014), 58-61, https://www.ikv.org.tr/images/files/5861%20AKADEMIK%20PERSPEKTIF%20KASIM%202014_58-61%20(1).pdf.
Köklü, Nilgün - Büyüköztürk, Şener - Bökeoğlu - Ömay Çokluk. Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Geliştirilmiş 2. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2006.
Kurt, Fatma. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Sürecinde Alevilik Öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2016.
Kuzgun, Yıldız. Meslek Danışmanlığı Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: Nobel Yayınları, 2000.
Milli Eğitim Bakanlığı. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: DÖĞM, 2010.
Milli Eğitim Bakanlığı. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları, 2018.
Milli Eğitim Temel Kanunu. Kabul Tarihi: 14.06.1973, Kanun No: 1739, Madde: 12.
Myers, David G. Social Psychology. New York: The McGraw‐Hill Companies Inc., 1996.
Özdemir, Şuayip - Çelik, Rahime. “Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersi Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/8 (2017): 7-20.
Özer, Recep. Öğrenci Başarısı. Rize: Rize Rehberlik ve Araştırma Merkezi Yayınları, 1999.
Öztürk, Hüseyin. “Ergenlerde Din Duygusu ve Allah İnancının Boyutları”. Din Öğretimi Dergisi 32 (1992): 44-55.
The Telegraph. “Mapped: The world's most (and least) religious countries”. erişim: 02 Ekim 2018, http:// www.telegraph.co.uk/travel/maps-and-graphics/most-religious-countries-in-the-world.)
Tuncel, Gül - Ali Balcı. “Demokratik Toplumlarda Öğretmen Nitelikleri ve Öğrencilere Yansımaları”. Marmara Coğrafya Dergisi (2017): 82-97.
Turan, İbrahim. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Aleviliğin Öğretimi İle İlgili Yeterlik Algıları”. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2 (2017): 879-902.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Kabul Tarihi: 17.11.1982, Kanun No: 2709, Madde: 24.
Uçar, Recep - Sayın, Gülşen. “Türkiye’de Laiklik Tartışmaları Çerçevesinde Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Derslerinin Zorunlu Hale Gelişi Ve Din Eğitimi Uygulamalarına Yansıması”. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2017): 262-291.
Ural, Ayhan - Kılıç, İbrahim. Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayınları, 2005.
Zengin, Mahmut. “Öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Değerler Eğitimi Dergisi 11/25 (2013): 271-301.