Esra ÖZSÜER

Siyasetin İzdüşümünde Son Dönem Yunan Tarihçiliği ve Temel Meseleleri

XIX. yüzyıldan itibaren sosyal bilimlerde ayrı bir bilim olarak kabul edilen tarih, Ranke’nin de ifade ettiği üzere gerek sanat gerekse bilim öğelerini içermesi sebebiyle siyasetten ayrı düşünülemez. Zira geçmişin bilgisi olmaksızın bugünün anlaşılması imkansızdır. Bu nedenle tarih ve siyaset birbirlerine yakın ve hatta bağımlı iki bilim olarak kabul edilmektedir. Geçmiş bilgisini kullanarak siyasete şekil veren tarih aynı zamanda siyasetin etkisi altında da yeniden inşa edilir. Siyasi iktidarların hakim konumdaki tarih yorumları dönem dönem tarihin farklı okumalar yapmasına ya da iktidarın tekelinde yeniden yorumlanmasına olanak sağlamıştır. Özellikle ulusdevlet inşa sürecinde her devlet ulusal bir kimlik ve bilinç yaratma amacıyla tarih ile arasındaki bağını kuvvetlendirmiş, tarih bilimine ve tarihyazımına doğrudan müdahil olmuştur. Bu noktada tarihin siyaseti şekillendirdiği gibi siyaset de bir süre sonra tarihi biçimlendirmiştir. Sonuç olarak ulus-devletler kendi ideolojilerine göre şekillenen resmi tarih anlayışını eğitim yoluyla tüm vatandaşlarına ve onların düşünce yapılarına entegre etmeye başlamıştır.Bu makalede de Yunanistan’da son yirmi yılda değişen siyasi süreçlerin Yunan tarihçiliği üzerindeki etkileri ve tarihyazımını nasıl şekillendirdiği incelenmeye çalışılmıştır. Makalede Yunan siyasetinin Yunan tarihyazımı ile paralel seyirde ilerlediği Yunan kaynakları ve yayınları üzerinden örneklendirilmiştir.

The Late Term Greek Historicism in the Projection of Politics and Its Main Issues

The history, which has been accepted as a separate science in the social sciences since the 19thcentury, cannot be considered apart from politics, as Ranke has stated that it contains both art andscience elements. Because without the knowledge of the past, it is impossible to understand today.For this reason, history and politics are accepted as two close and even dependent sciences. History,which shapes politics by using past knowledge, is also rebuilt under the influence of politics. Thedominant historical interpretations of political governments have allowed the history to takedifferent readings from time to time, or to be reinterpreted in the monopoly of power. Especially inthe nation-state building process, each state strengthened its ties with history in order to create a national identity and consciousness, and was directly involved in the science of history andhistoriography. At this point, as history has shaped politics, politics has shaped history after a while.As a result, nation-states have begun to integrate the official understanding of history, shapedaccording to their ideology, to all its citizens and their structures of thought through education. In this article, it has been tried to examine the effects of political processes that have changed inGreece in the last twenty years on Greek historiography and how they have shaped historiography.The article is exemplified by the Greek sources and publications in which Greek politics progressedin parallel with Greek historiography.

PDF

___

1. Araştırma Eserleri
ARISOY, İbrahim Alper & ÖZDAĞOĞLU, Aşkın & ÖZDAĞOĞLU, Güzin & DAMAR, Muhammet, “Yunanistan’da Osmanlı Tarihi Literatürü̈ Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Anadolu ve Rumeli Araştırmaları, Cilt: 1, Sayı: 1, Yaz 2020, s. 5-55.
ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Timaş Yayınları, İstanbul 2014.
BALTA, Evangelia, “Yunan Tarihçiliğinde Türkçe Arşiv Materyalleri”, Çeviren: Cemile Erdek, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 15, 2010, s. 793-832.
BERATLI, Nazım, “Bilim mi - Sanat mı - Propaganda mı? Tarih Nedir?”, Kıbrıs Yazıları, Sa: 3, (Yaz/Güz-2006), s. 3-20.
BERKTAY, Halil, “Tarih ve Siyaset”, http://serbestiyet.com/yazarlar/halil-berktay/tarih-vesiyaset-849090 Erişim Tarihi: 15.01.2020.
CARR, Edward H., Tarih Nedir?, İletişim Yayınları, İstanbul 2013.
CLOGG, Richard, Modern Yunanistan Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul 1997.
İNALCIK, Halil, “Tarih ve Politika”,Prof. Dr. Halil İnalcık’ın 29 Mart 2006 tarihinde Ankara Üniversitesi Rektörlüğü 100. Yıl Salonu’nda sunduğu Tarih ve Politika konulu konferans metni,ss. 7-11.
JENKINS, Keith, Tarihi Yeniden Düşünmek, Dost Yayınevi, Ankara 1997.
KAYA, Ayhan & AYDIN DÜZGİT, Senem & GÜRSOY, Yaprak & ONURSAL BEŞGÜL, Özge (der.), Avrupa Birliği’ne Giriş: Tarih, Kurumlar ve Politikalar, İstanbul Bilgi Üniversitesi yay., İstanbul 2011.
ÖZLEM, Doğan, Tarih Felsefesi, Notos Kitap, İstanbul 2012.
ÖZSÜER, Esra, “Tarihin resmi ideoloji Tarafından Tahrifatına Bir Örnek: Yunanistan”, Turkish History Education Journal, Fall 2018, 7(2), s. 466-508.
RANKE, Leopold Von, The Secret of World History: Selected Writings on the Art and Science of History, Edited by Roger Wines, Fordham University Press, New York 1981.
SÖNMEZ, Erdem, Annales Okulu ve Türkiye’de Tarihyazımı. Annales Okulu’nun Türkiye’deki Tarihyazımına Etkisi: Başlangıçtan 1980’e, Tan Kitabevi yay., Ankara 2010.
TOSH, John, Tarihin Peşinde, Çeviren: Özden Arıkan, Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul 1997.
ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, Απόστολος Ε., Νέα Ελληνική Ιστορία (1204-1985), [Çağdaş Yunan Tarihi (1204-1985)], Εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1987
ΔΗΜΑΡΑΣ, Κωνσταντίνος Θ., «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Βιβλιογραφικό Σημείωμα» [Yunan Ulusunun Tarihi. Kaynakçaya Dair Notlar], Ο Ερανιστής, Έτος Ζ, Τεύχος 42,
Αθήνα 1969, s. 193-202. Η Καθημερινή, «Λεφτά Υπάρχουν, έλεγε ο Γ. Παπανδρέου» [Y. Papandreou 2009’da Paramız var demişti], 16.09.2014, https://www.kathimerini.gr/783966/article/epikairothta/politikh/lefta-yparxoyn-elege-og-papandreoy-to-2009. [Erişim Tarihi: 12.08.2020]
ΚΙΤΡΟΕΦ, Αλέξανδρος, «Συνέχεια και αλλαγή στη σύγχρονη ελληνική ιστοριογραφία» [Çağdaş Yunan Tarihyazımında süreklilik ve değişim], Θάνος Βερέμης (επίμ), Εθνική Ταυτότητα και Εθνικισμός στη Νεότερη Ελλάδα [Çağdaş Yunanistan’da Ulusal Kimlik ve Milliyetçilik], ΜΙΕΤ, Αθήνα 2012, s. 271-324.
ΚΟΝΤΟΥ, Γεωργία, «Η Πολιτική και Κοινωνική Ιδεολογία της 4ης Αυγούστου και ο Τρόπος με τον οποίο Αυτή Επηρέασε την Εκπαίδευση και τη Νεολαία (Ε.Ο.Ν)» [4 Ağustos’un Siyasi ve Toplumsal İdeolojisi ve EON Partisi ve Eğitim’e Etki Etme Biçimi], Πανεπιστήμιο Ιωάννινων Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Διδακτορική Διατριβή, Ιωάννινα 2013.
ΚΟΥΛΟΥΡΗ, Χριστίνα, «Η ιστορία στην πυρά του φανατισμού» [Fanatizmin yanan ateşinde tarih], 07.01.2007, Το Βήμα,https://www.tovima.gr/2008/11/25/opinions/i-istoria-stinpyra-toy-fanatismoy/
ΚΟΥΛΟΥΡΙ, Χριστίνα, «Εθνική στερεότυπα και ελληνική εθνική ταυτότητα στο σχολείο του 19ου αιώνα» [19. yüzyılda ulus stereotipleri ve Yunan milli kimliği],Αφιέρωμα στον Πανεπιστημιακό Δάσκαλο Βας. Βλ. Σφυρόερα από τους μαθητές του, Εκδόσεις Λύχνος, Αθήνα 1992, s. 323-342.
ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, Τάσος, Πόλεμος και Εθνοκάθαρση. Η Ξεχασμένη Πλευρά Μιας Δεκαετούς Εθνικής Εξόρμησης 1912-1922 [Savaş ve Etnik temizlik. On Yıllık Ulusal Bir Faaliyetin Unutulmuş Yönü, 1912-1922], Βιβλιόραμα, Αθήνα 2007.
ΛΙΑΚΟΣ, Αντώνης, Ο Ελληνικός 20ος Αιώνας, Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2019.
ΣΒΟΡΩΝΟΣ, Νίκος Γ., Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας, (μετάφραση Αικατερίνη Ασδραχά), Θεμέλιο, Αθήνα 1999.
ΣΕΝΤΗΣ, Νίκος, «Η κοινωνική σημασία της επανάστασης του 1821» [1821 Devriminin toplumsal önemi], https://marxismos.com/koinwniki-simasia-epanastasi-1821/ [Erişim tarihi: 18.05.2020] Το Βήμα, «Συμφωνία των Πρεσπών: Ένας χρόνος και το δεν ξεχνά», 22.07.2020, https://www.tovima.gr/2019/06/17/politics/symfonia-ton-prespon-enas-xronos-kai-totwitter-den-ksexna/ [Erişim Tarihi: 22.07.2020]
2. İncelenen Kitap ve Makaleler
MAZOWER, Mark, Η Ελλάδα και η οικονομική κρίση του Μεσοπολέμου, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2009.
Άρδην, “Γερμανική Ευρώπη: Να Μποϋκοτάρουμε τη Γερμανική Κατοχή – Αφιέρωμα: Για Ένα
Νέο Παραγωγικό Μοντέλο», Τεύχος 93, Μάϊος-Ιούλιος 2013. ΑΣΔΡΑΧΑΣ, Σπύρος Ι., Ιστορική Έρευνα και Ιστορική Παιδεία. Πραγματικότητες και Προοπτικές, Εκδόσεις Μνήμων, Αθήνα 1982
ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, Απόστολος Ε., Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, (Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Α. Βακαλόπουλος), Εκδοτικός Οίκος Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2000.
ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, Κωνσταντίνος Α., Το Μακεδονικό Ζήτημα, Εκδόσεις Παρατηρητής, Αθήνα 1993.
ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ, Γιάνης, Ανίκητοι Ηττημένοι, Πατάκη, Αθήνα 2017.
ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ, Γιάνης, Μιλώντας στην κόρη μου για την οικονομία, Πατάκη, Αθήνα 2013. ΒΕΡΕΜΗΣ, Θάνος, Ελευθέριος Βενιζέλος. Ο Οραματιστής του Εφικτού, Μεταίχμιο, Αθήνα 2017.
ΒΕΡΕΜΗΣ, Θάνος, Η Ιστορία των Ελληνοτουρκικών Σχέσεων. 1453-2006, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2007.
ΔΕΡΤΙΛΗΣ, Γιώργος Β., Επτά Πόλεμοι, Τέσσερεις Εμφύλιοι, Επτά Πτωχεύσεις, 1821-2016, Πόλις, Αθήνα 2016.
ΔΙΠΛΑ, Χαριτίνη & Ροζάκης, Χρήστος (επίμ), Το Δίκαιο της Θάλασσας και η Εφαρμογή του στην Ελλάδα, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης Αθήνα 2004.
ΔΟΥΖΙΝΑΣ, Κώστας, Από την Έδρα στα Έδρανα. Έργα και Ημέρες μιας Αριστερής Κυβέρνησης, Εκδόσεις Νήσος, Αθήνα 2019.
Η Γερμανική Κατοχή Στην Ελλάδα, Συλλογικό Έργο, Περισκόπιο, Αθήνα 2010.
ΗΛΙΟΥ, Φίλιππος, Ψηφίδες Ιστορίας και Πολιτικής του 20ου Αιώνα, Πόλις, Αθήνα 2007.
ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ, Αλέξης, Άσπονδοι Γείτονες. Ελλάδα-Τουρκία: Η Διένεξη του Αιγαίου, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2007.
ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ, Αλέξης, Το Μακεδονικό Ζήτημα 1878-2019. Από τις εθνικές διεκδικήσεις στις συγκρουσιακές εθνικές ταυτότητες, Θεμέλιο, Αθήνα 2018.
ΙΓΝΑΤΙΟΥ, Μιχάλης, Τρόικα ο Δρόμος προς την Καταστροφή, Εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 2015.
ΚΑΖΑΚΟΣ, Πάνος, Ανάμεσα σε κράτος και αγορά. Οικονομία και οικονομική πολιτική στη μεταπολεμική Ελλάδα, 1994-2000, Πατάκη, Αθήνα 2001.
ΚΑΛΥΒΑΣ, Στάθης Ν., Καταστροφές και Θρίαμβοι. Οι Εφτά Κύκλοι της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2015.
ΚΑΡΠΟΖΗΛΟΣ, Κώστης & Χριστόπουλος, Δημήτρης, 10+1 Ερωτήσεις & Απαντήσεις για το Μακεδονικό, Πόλις, Αθήνα 2018.
ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ, Πασχάλης, «Κυπριακές πολιτικές στάσεις και λύση του Κυπριακού», Σύγχρονά Θέματα, Τεύχος 68-70, Ιούλ. 1998-Μάρτ. 1999, s. 108-110.
ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ, Πασχάλης, Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002, ΚΝΕ-ΕΙΕ, Αθήνα 2004.
ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ, Γιώργος Δ., Η Συριζαία Αριστερά ως Νέα Δεξιά. Το Συντηρητικό Ιδιώνυμο της Αριστεράς, Πατάκη, Αθήνα 2016.
ΚΟΡΔΑΤΟΣ, Γιάνης, Η Κοινωνική Σημασία της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, Εκδοτικός Οίκος Γ. Ι. Βασιλείου, Αθήνα 1924.
ΚΟΤΖΙΑΣ, Νίκος, Ελλάδα Αποικία Χρέους. Ευρωπαϊκή Αυτοκρατορία και Γερμανική Πρωτοκαθεδρία, Πατάκης, Αθήνα 2013.
ΚΟΥΣΟΥΛΗΣ, Λευτέρης, ΣΥΡΙΖΑ. Ένα Πολιτικό Φαινόμενο, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα 2019.
ΛΙΑΚΟΥΡΑΣ, Πέτρος, Διεθνές Δίκαιο και Χρήση των Θαλάσσιων Βυθών για Στρατιωτικούς Σκοπούς, Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλας, Αθήνα 2002.
ΛΥΓΕΡΟΣ, Σταύρος, Από την Κλεπτοκρατία στη Χρεοκοπία, Πατάκη, Αθήνα 2012.
ΜΑΓΚΛΙΒΕΡΑΣ, Διονύσης Κ., Το τέρμα και η αρχή. Δοκίμια μιας εποχής μεταβατικής, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2013
ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ, Γιώργος θ., 1915. Ο Εθνικός Διχασμός, Πατάκη, Αθήνα 2015.
ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ, Γιώργος θ., Μετά το 1922. Η Παράταση του Διχασμού, Πατάκη, Αθήνα 2018.
ΜΕΡΤΖΟΣ, Νικόλαος Ι., Το Μακεδονικό, Μίλητος, Αθήνα 2018.
ΜΟΥΜΤΖΗΣ, Σάκης, ΣΥΡΙΖΑ. Απάτες και Αυταπάτες, Επίκεντρο, Αθήνα 2016.
ΜΟΥΜΤΖΗΣ, Σάκης, ΣΥΡΙΖΑ. Το Τέλος της Βαρβαρότητας, Επίκεντρο, Αθήνα 2019.
ΜΠΑΛΑΜΠΑΝΙΔΗΣ, Γιάννης (επίμ), ΣΥΡΙΖΑ. Ένα Κόμμα Εν Κίνησει, Θεμέλιο, Αθήνα 2019.
ΜΠΑΛΤΑΣ, Αριστείδης, Εντός Παρενθέσεως. Κυβερνώσα Ριζοσπαστική Αριστερά, Περίοδος Πρώτη (25 Ιανουαρίου 2015-21 Αυγούστου 2018), Πατάκη, Αθήνα 2019.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, Βασίλης, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού. 1770-2000, (10 Τόμοι), Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004.
ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, Πέτρος, Η Κρίση, η Αριστερά, η Εξουσία. Η Μεγάλη Πρόκληση, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, Αθήνα 2013.
ΠΑΠΑΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ, Πέτρος, Μύθοι και Στερεότυπα της Ελληνικής Κρίσης, Επίκεντρο, Αθήνα 2012.
ΠΕΡΡΑΚΗΣ, Στέλιος (επίμ), Αιγαίο, Εξελίξεις και Προοπτικές Επίλυσης των Ελληνοτουρκικών Διενέξεων, Εκδόσεις Αντ. Σάκκουλας, Αθήνα 2003.
ΡΙΖΑΣ, Σωτήρης, Βενιζελισμος και Αντιβενιζελισμος. Στις Απαρχές του Εθνικού Διχασμού (1915-1922), Ψυχογιός, Αθήνα 2019.
ΡΙΖΑΣ, Σωτήρης, Οι Ελληνοτουρκικές Σχέσεις και το Αιγαίο 1973-1976, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2006.
ΡΙΖΑΣ, Σωτήρης, Το Τέλος της Μεγάλης Ιδέας. Ο Βενιζέλος, ο Αντιβενιζελισμός και η Μικρά Ασία, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2015.
ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ, Γιάννης, Βλασίδης, Βλάσσης, Κωφός, Ευάγγελος, Μακεδονικές Ταυτότητες Στο Χρόνο. Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις, Πατάκη, Αθήνα 2008.
ΣΥΡΙΓΟΣ, Άγγελος, Ελληνοτουρκικές Σχέσεις, Πατάκη, Αθήνα 2015.
ΣΥΡΙΓΟΣ, Άγγελος, Σχέδιο Ανάν. Οι Κληρονομίες του Παρελθόντος και οι Προοπτικές του Μέλλοντος, Πατάκη, Αθήνα 2006.
ΤΣΑΛΤΑΣ, Γρηγόρης & Κλάδη, Μαριάνθη, Το Διεθνές Καθεστώς των Θαλασσών και των Ωκεανών, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2003.
ΦΡΑΓΚΙΑΔΗΣ, Αλέξης, Ελληνική Οικονομία 19ος-20ος αιώνας, Νεφέλη, Αθήνα, 2007.