Müttefik Almanya İle İhtilaf: Ermeni Meselesi

Bu çalışma Alman arşiv belgelerini kullanarak Almanya'nın Ermeni meselesine bakışındaki değişimi kronolojik olarak incelemekte, zaman içerisinde Hıristiyan din kardeşliğinin öne çıkarak Almanya'nın görüşüne hakim olduğunu tespit etmektedir. Ermeni Meselesinin uluslararası boyut aldığı Berlin Kongresi'nden (1878) günümüze kadar Türkiye ile Almanya, farklı boyutlarda da olsa, hep dostane ilişkilerini sürdürmüşlerdir. Sevk ve İskân Kararı'nın kanunlaşıp uygulandığı, Birinci Dünya Savaşı sürecinde Osmanlı Devleti ile Almanya aynı ittifak içerisinde yer alan "silah kardeşleri" idiler. Dolayısıyla Ermeni Meselesi söz konusu olduğunda, Almanya ile diğer Batılı devletlerin politikaları arasında farklılıklar olduğu görülmektedir

___

  • 1.1. Politisches Archiv des Auswärtiges Amt (PA-AA), Berlin
  • -Der Weltkrieg, 11d secr.., Bd. 3. Eine Lösung der armenischen Frage, Konstantinopel, 04. 01. 1915.
  • - Türkei 183, Bd. 37, R 14086, Pera, den 7. Juli 1915.
  • -Türkei 183, Bd. 38, R 14087, Damaskus, 29. August 1915.
  • -Der Weltkrieg Nr. 11d. Die armenische Bewegung. 22 März 1915.
  • - Türkei 183, Bd. 38, R 14087, Potsdam, 22.6.1915.
  • 1.2. Geheimes Staatsarchiv preussischer Kulturbesitz-Berlin (GStA),
  • -Gesandschaft in Hamburg, Nr. 369, s. 130 - 133.
  • - Gesandschaft in Hamburg, Nr. 369, s. 186-190.
  • 1.3. Bundesarchiv (BA), Berlin
  • - Auswärtiges Amt (AA), Nr. 2458/9, Potsdam, den 29 Juli 1915.
  • Barth, Hans, Türk Savun Kendini (Çeviren: Selçuk Ünlü), Türk Dünyası AraGtırmaları Vakfı, Gstanbul 1988.
  • Bayur, Yusuf Hikmet, Türk İnkılâbı Tarihi., 1914-1918 Genel Savaşı, 1915-1917 Vuruşmaları ve Bunların Siyâsal Tepkileri, C. III Kısım III, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara1991.
  • Bihl, Wolfdieter, Die Kaukasus-Politik der Mittelmächte. Ihre Basis in-der Orient-Politik und Ihre Aktionen 1914-1917, C. I, Hermann BöhlausNachf., Wien-Köln-Graz 1975.
  • Çalık, Ramazan, Alman Kaynaklarına Göre II. Abdülhamid Döneminde Ermeni Olayları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2000.
  • Çolak, Mustafa, "Hans Barth"ın ,,Türk Kendini Savun" Adlı Eserine Göre Ermeni Meselesinin DoğuGu ve Avrupa", Hoşgörüden Yol Ayırımına Ermeniler (Yayına Hazırlayanlar: M. Metin Hülagü-gakir Batmaz...), C. 3, Erciyes Üniversitesi - NevGehir Üniversitesi II. Uluslararası Sosyal AraGtırmalar Sempozyumu (EUSAS-II), Erciyes Üniversitesi Yayını, Kayseri 2009, s. 233-251.
  • Çolak, Mustafa, "Kaynak Kritiği ve Tehcir Olayında Belge Tahrifatı -Johannes Lepsius Örneği- (üç belge ile birlikte)", Belleten, C. 66, S. 247 (Aralık 2002), s. 967-985.
  • Goltz, Freiherr von der, "Die spionage in der Türkei", Die Weltkriegsspionage, Münih 1931. Max Freiherr von Oppenheim, Die Nachrichtensaal-Organisation und die Wirtschaftliche Propaganda in der Türkei, Berlin 1917.
  • Guse, Felix, Die Kaukasusfront im Weltkrieg, Leipzig 1940.
  • Guhr, Hans, Als türkische Divisionskommandeur in Kleinasien und Palastäna, Berlin 1937.
  • Hopman, Albert, Das Kriegstagebuch eines deutschen Seeoffiziers, Berlin 1925.
  • Kılıç, Selami, Ermeni Sorunu ve Almanya, Türk-Alman Arşiv Belgeleriyle", Kaynak Yayınları, 2. Baskı, Gstanbul 2007.
  • Kılıç, Selami, "Ermeni Dostu Olarak Tanınan Bir Alman Din Adamı Dr. Johannes Lepsius", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. XVII, S. 51 (Kasım 2001), s. 585-603.
  • Nicolai, Walter, Geheime Mächte Internationale Spionage und ihre Bekämpfung im Weltkrieg, Leipzig 1924.
  • Özgönül, Cem, Der Mythos Eines Völkermordes, Önel Verlag, Köln 2006.
  • Treue, Wilhelm, "Max Freiherr Von Oppenheim. Der Archäologe und die Politik", Historische Zeitschrift 209 (1969), s.37-74.
  • Ünal, geref, Uluslararası Hukuk Açısından Ermeni Sorunu, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2011. http://dip21.bundestag.de/dip21/btd/15/056/1505689.pdf (20.06.2010)