İkinci Dünya Savaşındaki Mihver İlerleyişinin Türk Dış PolitikasınaEtkilerinin İngiliz The Times Gazetesine Yansımaları

İkinci Dünya Savaşı’nda, Almanya etrafında oluşan Mihver bloğunun savaşın ilk yıllarında Avrupa’da elde ettiği üstünlük bu dönemde Türk dış politikasını şekillendiren temel unsur olmuştur. Türkiye kendisini savaşın dışında tutmak için günün getirdiği her türlü aracı ustalıkla kullandı ve İngiltere ile ittifak, Almanya ile de dostluk antlaşmaları imzalayabildi. Mihver Devletlerinin Avrupa’da elde ettiği her bir başarı bir yandan Türkiye’nin çevresindeki çemberi daraltırken, diğer yandan da Türkiye’nin yeni stratejiler geliştirmesini zorunlu kıldı. Bu stratejiler, Mihver Devletlerinden gelen taleplerin yanıtlanmasından, Müttefiklerden gelen baskıların karşılanmasına kadar olan geniş bir yelpazedeki sorunların aşılması için bir temel teşkil etti. İngiltere’nin en köklü gazetelerinden olan ve bu dönemde İngiltere’de iktidarda bulunan Mutabakat Hükümeti’nin görüşlerini yansıtan The Times gazetesi, Türkiye ile ilgili yaptığı haberlerde hem İngiliz hükümetinin hem de kamuoyunun görüşlerini yansıtmaktadır. Bu bağlamda, gazetenin Türkiye’ye yönelik olarak geliştirdiği söylemler de savaşın seyrine paralel olarak değişiklik göstermektedir.

The Effects of The Axis Advance During The Second World War on Turkish Foreign Policy As Reflected By The English Newspaper The Times

The domination of the Axis bloc formed around Germany in Europe in the first years of theSecond World War was the main factor which shaped the Turkish foreign policy in thisperiod. Turkey was able to use every possible means to keep herself out of the war andsigned an alliance treaty with Britain on one hand and a treaty of friendship with Germanyon the other. However, each victory on the side of the Axis narrowed the circle aroundTurkey and forced Turkey to develop new strategies. These strategies formed such a sound basis to meet a wide variety of demands from both the Axis Powers and the Allies. TheTimes, one of the oldest newspapers in England, reflected both the policies of thegovernment and the views of the public about Turkey. Thus, the discourse adapted by thenewspaper in its news changed with the course of the war.

PDF

___

The Times
“Turkey Loyal to Peace Front”, The Times, 3 Eylül 1939.
“Watchfulness in Turkey / All Eyes Turned on Italy”, The Times, 6 Eylül 1939.
“Turkish Sympathies with the Allies”, The Times, 8 Eylül 1939.
“Turkey’s Delicate Position”, The Times, 19 Eylül 1939.
“Turco-Bulgarian Relations”, The Times, 27 Ocak 1940.
“Self Help in the Balkans”, The Times, 02 Şubat 1940.
“Italian Advice to Balkans”, The Times, 02 Şubat 1940.
“German Eyes on Belgrade”, The Times, 03 Şubat 1940.
“First Impressions in Turkey”, The Times, 06 Şubat 1940.
“Turkey Stands by Her Friends”, The Times, 21 Mayıs 1940.
“Turkey Remains Calm”, The Times, 24 Mayıs 1940.
“Turkey Anxious but Calm”, The Times, 19 Haziran 1940.
“French Commander’s Visit to Angora”, The Times, 04 Haziran 1940.
“Turkey and Rome Assurances”, The Times, 05 Haziran 1940.
“Mussolini Enters the War”, The Times, 11 Haziran 1940.
“Turkey’s Watch on Events”, The Times, 17 Haziran 1940.
“When Turkey Will Move”, The Times, 30 Ekim 1940.
“Turks on Greek Resistance”, The Times, 08 Kasım 1940.
“If Bulgaria Attacks Greece”, The Times, 21 Kasım 1940.
“Turkish Service to Greece”, The Times, 27 Kasım 1940.
“Turkey on Guard”, The Times, 07 Nisan 1941.
“Precautions in İstanbul”, The Times, 14 Nisan 1941.
“Nazi Designs on Turkey”, The Times, 19 Nisan 1941.
“Explanations in Turkey”, The Times, 01 Mayıs 1941.
“New Anxiety for Turkey”, The Times, 06 Mayıs 1941.
“Turkish Anxiety over Syria”, The Times, 06 Haziran 1941.
“Turkish Treaty with Berlin”, The Times, 19 Haziran 1941.
“Turkish Pact with Berlin”, The Times, 21 Haziran 1941.
“Turkey to Stay Neutral”, The Times, 24 Haziran 1941.
“Turkish Attitude to Russia”, The Times, 01 Temmuz 1941.
“Divided Hopes in Turkey”, The Times, 09 Temmuz 1941.
“Turkish Fears of Russia”, The Times, 16 Temmuz 1941.
“Guarentee to Turkey”, The Times, 13 Ağustos 1941.
“Turkey No Vassal to Axis”, The Times, 21 Ağustos 1941.
“The Turks and the New Order”, The Times, 21 Ağustos 1941.
“German Bait for the Turks”, The Times, 09 Eylül 1941.
“Turkish Suspicious of Germany”, The Times, 23 Eylül 1941.
“Turkish-German Pact Signed”, The Times, 10 Ekim 1941.
ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım Yayınevi, İstanbul 2007.
AYDEMİR, Şevket Süreyya, İkinci Adam, Remzi Kitabevi, İstanbul 1985.
DERİNGİL, Selim, Denge Oyunu İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Dış Politikası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2009.
GÜRÜN, Kamuran, Türk-Sovyet İlişkileri (1920-1953), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1991.
GÜRÜN, Kamuran, Savaşan Dünya ve Türkiye, Tekin Yayınevi, İstanbul 2000.
HART, Liddell, II. Dünya Savaşı Tarihi Cilt I, Çev: Kerim Bağrıaçık, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2000.
KOÇAK, Cemil, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945) Cilt 1, İletişim Yayınları, İstanbul 2003.
SANDER, Oral, Türkiye’nin Dış Politikası, İmge Kitabevi, Ankara 2000.
SEYDİ, Süleyman, Zor Yıllar 2. Dünya Savaşı’nda Türkiye’de İngiliz-Alman Propaganda ve İstihbarat Savaşı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara 2006.
SHIRER, William L., Nazi İmparatorluğu Doğuşu, Yükselişi, Çöküşü, Çev: Rasih Güran, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1992.
TUNCER, Hüner, İsmet İnönü’nün Dış Politikası (1938-1950), Kaynak Yayınları, İstanbul 2012.
Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu, Ankara 2011.
UZGEL, İlhan, “İtalya’yla İlişkiler”, Türk Dış Politikası, Ed. Baskın Oran, İletişim Yayınları, İstanbul 2003. CHURCHILL, Winston, 2. Dünya Savaşı Hatıraları, Tek Başımıza Mücadele 1940, Çev: Mehmet Ali Yalkın, Örgün Yayınevi, İstanbul 2005.
DERİNGİL, Selim, “The preservation of Turkey’s neutrality during the Second World War: 1940”, Middle Eastern Studies, Vol.18, No.1, 1982, s. 30-52.
İNANÇ, Gül, “The Politics of Active Neutrality on the Eve of a New World Order: The Case of Turkish Chrome Sales During the Second World War”, Middle Eastern Studies, Vol.42, No.6, 2007, s. 907-915.
TAMKIN, Nicholas, “Diplomatic Sigint and the British Official Mind during the Second World War: Soviet Claims on Turkey, 1940-1945”, Intelligence and National Security, Vol.23, No.6, 2009, s. 749-766.