1895 Tarsus Kolera Salgını

Dünyada en fazla can kaybına neden olan salgın hastalıkların başında gelen kolera, XIX. yüzyılın başlarında ilk olarak ortaya çıktığı Hindistan"dan yayılarak, birçok ülkede büyük salgınlara neden olmuştur. Osmanlı toprakları da bu salgınlardan nasibini almış, yüzyılın ikinci yarısından sonra, muhtelif bölgelerde birçok kolera vakası görülmüştür. Bu çalışmada, 1895 yılında Tarsus"ta ortaya çıkan ve burada yıkıcı tahribatlar yaptıktan sonra, civar vilâyetlere de sirayet eden kolera salgını ele alınmıştır. Salgının ortaya çıkış nedenleri, şiddeti ve alınan tedbirler, özellikle arşiv kayıtlarına dayanarak incelenmiştir

Cholera Epidemic in Tarsus in 1895

Cholera, which is the head of epidemic diseases that cause the most loss of lives in the World, spreaded out from India where ıt was first occured in the early nineteenth century and brought out big epidemics in lots of countries. Ottoman territory was also affected by this epidemic, after the second half of the century a lot of cholera incident had been seen in various places. In this work the Cholera epidemic that was occured in Tarsus in 1895, which made destruction and effected nearby cities is handled. The reasons, intensity and precautions of the epidemic is searched depending the archive records

___

  • BOA. A.MKT.MHM. Nr. 564/2.
  • BOA. A.MKT.MHM. Nr. 564/4.
  • BOA. A.MKT.MHM. Nr. 565/27.
  • BOA. DH.MKT. Nr. 392/78.
  • BOA. DH.MKT. Nr. 413/44.
  • BOA. DH.MKT. Nr. 1303/5.
  • BOA. DH.MKT. Nr. 2069/75.
  • BOA. DH.MKT. Nr. 2096/20.
  • BOA. DH.MKT. Nr. 2533/121.
  • BOA. DH.UMVM. Nr. 139/31.
  • BOA. İ.DH. Nr. 1320/1312 Ş-55.
  • BOA. İ.HUS. Nr. 38/1312 Z-09.
  • BOA. MV. Nr. 83/37.
  • BOA. Y.A.HUS. Nr. 329/2.
  • BOA. Y.A.HUS. Nr. 329/71.
  • Ak, Mehmet, “19. Yüzyılda Antalya‟da Kolera Salgını”, Uluslar Arası Sosyal AraĢtırmalar Dergisi, Samsun 2011, IV (17), 254-268.
  • Aksoy, Halil, Tarsus ġairleri I, Tarsus Belediyesi Yayınları, Mersin 2006.
  • Annuaire Oriental du Commerce (ġark Ticaret Yıllıkları)
  • Ayar, Mesut, Osmanlı Devleti’nde Kolera: Ġstanbul Örneği (1892–1895), Kitabevi Yayınları, İstanbul 2007.
  • Çalık, Ramazan-Tepekaya, Muzaffer, “I. Dünya Savaşı Sırasında Anadolu‟daki Salgın Hastalıklar ve Ermeniler”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Konya 2006, sayı: 16, 205-228.
  • Gül, Abdülkadir, “XIX. Yüzyılda Erzincan Kazasında Salgın Hastalıklar (Kolera, Frengi, Çiçek ve Kızamık), Atatürk Üniversitesi Türkiyat AraĢtırmaları Enstitüsü Dergisi, sayı: 41, 239-270.
  • Günergün, Feza, “XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Kimyager-Eczacı Bonkowski Paşa (1841-1905), I. Türk Tıp Tarihi Kongresi Bildirileri, Ankara 1992, 229-252. http://query.nytimes.com/search/sitesearch?query=Tarsus&more=date_all. Erişim Tarihi: 21.05.2010.
  • Polat, Nazım H, Dr. ġerafettin Mağmumi; Bir Jöntürk’ün Serüveni, Büke Yayınları, İstanbul 2002.
  • Sarıyıldız, Gülden, “XIX. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu‟nda Kolera Salgını”, Tarih Boyunca Doğal Afetler ve Depremler Semineri Bildirileri, İstanbul 2002, 309-318.
  • Yıldırım, Nuran, “Tanzimat‟tan Cumhuriyet‟e Koruyucu Sağlık Hizmetleri”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, İstanbul 1985, V, 1320-1338.