İsmail KIVRIM

17. Yüzyılda bir valide Sultanın günlük hayatı: Vâlide Hadîce Turhan Sultan

Bu makale IV. Mehmed’in vâlidesi Hadîce Turhan Sultan’ın ölümünden sonra kalan eşyalarının kaydedildiği muhallefat defterini inceleyerek 17. yüzyılda valide sultanların hayatı hakkında ayrıntılı bilgiler vermektedir. Vâlide Sultan’ın oturma ve yatak odasının döşemeleri, giydiği elbiseleri ve kaftanlarının kumaş türleri, kürkleri, mücevherleri, saatleri ve makyaj malzemeleri yaninda yemeklerini hangi kaplarda yediği, kahve takımları ve mutfağında kullanılan kap, kaşık ve su bardakları da bu defterde görülmektedir. Sonuç olarak Hadîce Turhan Sultan’ın, Osmanlı Devleti’nin güç ve kudretine yakışır bir şekilde hayat sürdüğü görülmektedir.

Daily life of a Sultan’s mother in the seventeenth century: Vâlide Hadîce Turhan Sultan

This article examines the estate book of Hadîce Turhan Sultan, the mother of Ottoman Sultan IV. Mehmed (1648-1687). Compiled after her death, the estate book contains a detailed list of all her belongings and reflects the lifestyles of women in the Ottoman harem. Her living and bedroom furniture, her clothes and the type of their fabrics, her furs, jewels, clocks and make up materials as well as the kitchen utensils, coffee sets, cups, spoons and glasses are listed on her estate book. In conclusion, her belongings reflect that Hadîce Turhan Sultan lived a life that match to the power and glory of the Ottoman Empire.

PDF

___

1-Arşiv belgeleri
Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi Defterler [=TS.MA. d], nr. 27.
Vakıflar Genel Müdürlüğü [=VGMA], Vakfiye Defteri, 744
2-Kaynak eserler
Ahmet Refik, Turhan Valide, İstanbul 1931.
Altınay, Ahmet Refik, Kadınlar Saltanatı, Ankara 2005.
Arseven, Celal Esat, Sanat Ansiklopedisi, C. III, İstanbul 1966.
Danişmend, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, C. III, İstanbul 1972.
Deny, J. , “Valide Sultan”, İA, C. XIII, İstanbul 1983.
Evliya Çelebi Mehmed Zilli ibn-i Derviş, Evliya Çelebi Seyahatnamesi, C. II, İstanbul 1314.
Hammer, Devlet-i Osmaniye Tarihi, (Çev. Mehmed Ata), C. VII, İstanbul 1332.
Kaflı, Kadircan, “Turhan Sultan”, Yeni Tarih Dünyası, Yıl 1, S. 3, 15 Ekim 1953, s. 123-125.
Koçu, Reşad Ekrem, Türk Giyim, Kuşam ve Süslenme Sözlüğü, Ankara 1967.
Kütükoğlu, Mübahat S. , Osmanlılarda Narh Müessesesi ve 1640 Tarihli Narh Defteri, İstanbul 1983.
Mehmed Halife, Târih-i Gılmânî, (Haz. Kamil Su), İstanbul 1976.
Mustafa Nuri Paşa, Netayicü’l-Vukuat Kurumları ve Örgütleriyle Osmanlı Tarihi, C. I- II, (Sad. Neşet Çağatay), Ankara 1992.
Na’imâ, Mustafa Efendi, Târih-i Na’imâ/Ravzatü’l-Hüseyn fî Hulâsat Ahbârü’l- Hâfikîn, C. IV, İstanbul 1281-1283.
Parlatır, İsmail, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Ankara 2009.
Peirce, Leslie P. , Harem-i Hümayun Osmanlı İmparatorluğu’nda Hükümranlık ve Kadınlar, (Çev. Ayşe Berktay), İstanbul 1998.
Râşid Mehmed Efendi, Târih-i Râşid, C. I, İstanbul 1282.
Sakaoğlu, Necdet, Bu Mülkün Kadın Sultanları, İstanbul 2011.
Silahdar Fındıklılı Mehmed Ağa, Silahdar Tarihi, C. I, İstanbul 1928.
Şemseddin Sami, Kamus-i Türkî, İstanbul 1317.
Thys-Şenocak, Lucienne, Hadice Turhan Sultan, Osmanlı İmparatorluğu’nda Kadın Baniler, (Çev. Ayla Ortaç), İstanbul 2009.
Uluçay, M. Çağatay, Harem II, Ankara 1992.
Uluçay, M. Çağatay, Padişahların Kadınları ve Kızları, Ankara 1985.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı, Ankara,1988.
Ülgen, A. Saim, Yeni Cami, Vakıflar Dergisi, C. II, Ankara1942.