ŞEM’Î ŞEM’ULLÂH’IN ŞERH-İ MESNEVÍ’DE “RÂFIZÎLİK” MESELESİNE BAKIŞI

Hiçbir metin yazarından ve yazıldığı dönemden ayrı değerlendirilemez. Mevlânâ’nın Mesnevî’sine Şem’î tarafından yapılan şerh çalışmasında, dönemin zihniyetini yansıtan bilgiler bulunmaktadır. Şem’î, döneminin bir aydını olarak Osmanlı-İran ilişkilerine ait görüşlerini eserine aktarmıştır. İslam tarihinin ilk yıllarında ortaya çıkan ayrışma siyasî bir boyut kazanmış, 16. yüzyılda iki ülke arasında bir güç gösterisine dönüşmüştür. Sünnîler, Râfızîler’in Ehl-i Beyt’e hakaret etmesine tepki göstermişlerdir. Bu makalede, müellifin Şerh-i Mesnevî’de “Râfızîlik” meselesine bakış açısı tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mevlânâ, Şerh-i Mesnevî, Şem’î, Osmanlı-İran ilişkileri, Ehl-i Beyt sevgisi

PDF

___

KARAİSMAİLOĞLU, Adnan, Mesnevî (Cilt 2), Akçağ Yayınları 2004.
KOÇOĞLU, Turgut, Şem’î Şem’ullâh, Şer≈-i Me§nevì (II. Cilt), (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, (Danışman: Prof. Dr. Atabey Kılıç), Kayseri 2009.
KORTANTAMER Tunca, “Teori Zemininde Şerh Meselesi”, I. Eski Türk Edebiyatı Kollogyumu, Ankara 17-18 Ocak 1992; Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, İzmir 1994, s. 7-8.
ÖZ, Mustafa, “Râfızîler” maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi, c.34, Ankara 2007.
ÖZTUNA, Yılmaz, “Kanunî’nin Türk ve Dünya Tarihindeki Yeri”, Kanunî Armağanı, Ankara 1970.
ÖZTÜRK, Şeyda, Şem’î Efendi ve Mesnevî Şerhi, İSAM Yayınları, İstanbul 2011.
ŞAHİN, Oğuzhan, Şem’î Şem’ullâh, Şer≈-i Me§nevì (III.-IV. Ciltler), (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, (Danışman: Prof. Dr. Atabey Kılıç), Kayseri 2012.
Şer≈-i Me§nevì (2.cilt), Süleymaniye Kütüphanesi, Hâlet Efendi 334.
Şer≈-i Me§nevì (3. cilt), Süleymaniye Kütüphanesi, İsmihan Sultan 273.
Şer≈-i Me§nevì (5.cilt), Süleymaniye Kütüphanesi, Revân 445.
Şer≈-i Me§nevì (6.cilt), Topkapı Müzesi Kütüphanesi, Muhammed Murâd-Molla Ârif 38.
UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi -XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna Kadar (III. Cilt, 2. Kısım), (5.Baskı), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1995, s. 245.
YILTER, Sait, Şem’î Şem’ullâh, Şer≈-i Me§nevì (VI. Cilt), (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, (Danışman: Prof. Dr. Atabey Kılıç), Kayseri 2016.