ÖMER SEYFETTİN’İN “İLK NAMAZ” HİKÂYESİNDE ÇOCUK VE İNANÇ TASAVVURU

Birey ve toplum yaşamının şekillenmesinde etkili olan din/inanç aynı zamanda insanları duyuşsal yönden etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Sosyolojik ve psikolojik birçok işlevi olan din, bireyin gelişim evrelerine göre farklılıklar gösterir. Gelişim evrelerinden duyuşsal yapı içinde yerini alan dini gelişim süreci, kendine has özelliklere sahiptir. Bebeklik döneminde her yönüyle ebeveyne bağlı olan birey, ilk çocukluk döneminde daha çok taklide dayalı davranışlarıyla antropomorfik tanrı tasavvuru sergiler. Realist çağ olarak ifade edilen son gelişim evresinde, tanrı tasavvuru yerini giderek sembolik ve somut anlayışa bırakır. Dinî duygu, dinî bilinç ve kavramlar anlam kazanmaya ve hayata geçmeye başlar. Bu araştırmada, Türk çocuk edebiyatının öncülerinden biri olan Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde inanç/tanrı tasavvurunun çocuk eğitimi açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılan bu çalışmada veriler dokümantasyon tekniği ile elde edilmiştir. Verilerin analizi için içerik analizi tekniği kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, İnanç Tasavvuru, Çocuk Edebiyatı, Ömer Seyfettin.

FAITH AND CHILD IN THE STORIES OF ÖMER SEYFETTİN

Religion and belief are one of the most important factors affecting people in many aspects (cognitive, affective, behavioral, etc.), as well as having a strong influence on the shaping of individual and social life. Religion, which has many sociological and psychological functions, varies regarding to the developmental stages of the individual. The religious development process, taking its place in the affective structure, which is one of the developmental stages, has its own characteristics. In this study, it is aimed to examine the conception of belief /god in the stories of Ömer Seyfettin, one of the pioneers of Turkish children's literature, in terms of child education. In this study, in which qualitative research method was used, the data were obtained by the documentation technique. Content analysis technique was applied for the analysis of the data.

Keywords:

Psychology of Religion, Conceiving of Belief, Children, Ömer Seyfettin.,

PDF

___

Armaner, N. (1980). Din Psikolojisine Giriş 1. Ankara: Ayyıldız Yayıncılık.
Beit-Hallahmi, B. ve Argyle, M. (1997). The Psychology of Religious Behaviour, Belief and Experience (1st edition.). London ; New York: Routledge.
Bilici, A. B. (2015). Gelişim ve Eğitim Odaklı Çocuk Psikolojisi ve Din. İzmir: Akademik Gelişim Yayınları.
Certel, H. (1996). Mekân İçinde Tanrı Tasavvuru ve Antropomorfik Düşünce. Akademik Araştırmalar Dergisi, (3), 52-57.
Ceyhan, Â. (2018). Değerler Eğitimi Yönünden Ömer Seyfeddin’in Birkaç Hikâyesi. Türk Dili, Aylık Dil ve Edebiyat Dergisi, 68(800), 55-64.
Çardak, M. (2013). Fiziksel Gelişim. Ş. I. Terzi (Ed.), Eğitim Psikolojisi içinde (ss. 48-73). Ankara: Pegem.
Erdoğan, E. (2015). Tanrı Algısı, Dini Yönelim Biçimleri ve Öznel Dindarlığın Psi̇kolojik Dayanıklıkla İlişkisi: Üni̇versi̇te Örneklemi̇. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(29), 223-246.
Geçgel, H. ve Sariçan, E. (2011). Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Çocuk ve Eğitim Teması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 164-175. doi:10.12780/UUSBD97 Hökelekli, H. (2013). Din Psikolojisi. Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları.
Hüseyin, P. (2011). Din Psikolojisi. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
Kalgı, M. E. (2020). Ortaöğretim Öğrencilerinde Dindarlık ile Kişilik Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma (Şanlıurfa Örneği). (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
Karaca, F. (2015). Ölüm Psikolojisi. İstanbul: Beyan Yayınları.
Ölçer, E. (2011). Çocuk ve Her Şey. İstanbul: Sokak Kitapları Yayınları. Özsaray, Y. E. (2018). Ömer Seyfettin’de Toplum Eğitimi: Hikâyelerin Değer Değişimi Açısından İşlevi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 58(2), 399-417.
Seyfettin, Ö. (2018). İlk Namaz. İstanbul: Parıltı Yayıncılık.
Yavuz, K. (2013). Günümüzde İnancın Psikolojisi. Ankara: Boğaziçi Yayınları.