KERBELÂ’NIN EN KÜÇÜK ŞEHÎDİ –ALÎ-Yİ ASGAR- İÇİN YAZILMIŞ BİR MERSİYE

Kerbelâ hadisesi, Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in şehâdeti ile sonuçlanan, İslâm tarihinin en trajik vak’alarından biridir. Müslüman dünyasının hafızasında derin izler bırakan bu olay, Türk edebiyatında da çokça işlenmiş ve edebî bir türün konusu olmuştur. “Maktel” ve “Maktel-i Hüseyn” adları ile anılan bu türde, birçok eser yazılmıştır. Elimizdeki eser de Kerbelâ Vak’asının en küçük şehîdi olan Hz. Hüseyin’in oğlu Alî-yi Asgar’ın şehâdetini anlatmaktadır. Manzûm-mensûr karışık olan bu eserin müellifi belli değildir. 

AN ELEGY WRITTEN FOR ALİ-Yİ ASGAR, THE SMALLEST MARTYR OF KARBALÂ

The Karbalâ event is one of the most tragic events of Islamic history, resulting in martyrdom of Prophet Hz. Mohammad's grandson, Hz. Hossein. This event, which left deep traces in the memory of the Muslim world, has also been a subject of many literary works in Turkish literature. Many works of this kind, which are called "Maqtal" and "Maqtal-i Hossein", have been written. The work in our hand is also describes the smallest martyr of Karbalâ case, Ali-yi Asgar, son of Hz. Hossein. The author of this work, which consists of a mixture of poetry and prose, is not certain. 

___

  • Ahmet Cevdet Paşa. (1985), Kısas-ı Enbiya III, (Hzl: Mahir İz), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
  • Akkoyon, E. Tuğba. (2015), Lâmi’î Maktel-i İmâm Hüseyin (İnceleme-Çeviri Yazı- Sözlük), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
  • Arslan, Harun. (2001), Lâmi’i Çelebi Kitâb-ı Maktel-i Âl-i Resûl (Giriş-Metin-İnceleme-Sözlük-Adlar Dizini), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Aydın, Haluk. (2017), “Remzî’nin Kerbelâ Mersiyesi”, Türk ve İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, S. 13, s. 235-254.Bektaş, Ekrem. (2014),
  • “Diyarbakırlı Kâmî’nin Hadîka-i Ma’neviyye’si”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C 12, S. 1, s. 167-207.
  • Çağlayan, Bümyamin. (1997), Kerbelâ Mersiyeleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • Çiftçi, Cemil. (2012), Muallim Feyzî Mâtem-nâme ve Vâveylâ, Kevser Yayıncılık, İstanbul.
  • Eren, Hulusi. (2014), Dârendeli Kâtipzâde Bekâyî-Maktel-i Hüseyn (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük Dizin), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Esir, Hasan Ali. (2014), “Anadolu Sahası Mesnevilerinde Kerbelâ Vakası”, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi S. 1, s. 43-64.Fığlalı,
  • Ethem Ruhi. (1989), “Ali el-Ekber”, DİA, C 2, s. 390, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
  • Fığlalı, Ethem Ruhi. (1998), “Hüseyin”, DİA, C 18, s. 518-521, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
  • Fuzûlî. (1995), Hadîkatu’s-Su’adâ, (Hzl: Seyyid Ali Ekber Ocak Nejad) Medeniyet ve İslamî Münasebetler Merkezi, Kum.
  • Güngör,Şeyma. (2003), “Maktel” DİA, C 27, s. 455, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
  • Güngör, Şeyma. (2003), “Maktel-i Hüseyin”, DİA, C 27, s. 456-457, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
  • Kılavuz, Ahmet Saim. (2013), “Zeynelâbidîn”, DİA, C 44, s. 365-366, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
  • Mehmet Asım Köksal. (2001), Hz. Hüseyin ve Kerbelâ Faciası, Köksal Yayıncılık, İstanbul.
  • Menteş, Jale Zümrüt. (2013), Kemterî İbrahim Maktel-i İmam Hüseyin (İnceleme-Çeviri Yazı- Sözlük), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
  • Özil, Sibel. (2017), “Maktel-i Hüseyinler Hakkında Bir Bibliyografya Denemesi”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 83, s. 31-48.
  • Öznal, Nurcan. (1997), Kastamonulu Şâzî Maktel-i Hüseyin, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • Tanyıldız, Ahmet. (2016), “Fuzûlî’nin Hadîkatu’s-Su’adâ’sı Üzerine Notlar”, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal of Academic Literature) Prof. Dr. Abdulkerim Abdulkadiroğlu Özel Sayısı, Yıl: 2, Sayı: 3, ss. 139-155.
  • Turan Selami, Ahmet Akgül. (2012), “Sâfî’nin Kerbelâ Mersiyesi Üzerine Bir Tahlil”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S. 64, s. 31-42.
  • Üzüm, İlyaz. (1998). “Hüseyin-Litaratür”, DİA, C 18, s. 521-524, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
  • Yazar, Sadık. (2009), “16. Asır Şairlerinden Eğirdirli Şerîfî’nin Şevâhidü’ş-Şühedâsı”, Turkish Studies, Volume 4/2 Winter, s. 1092-1116.