KEMÂL PAŞAZÂDE’NİN FARSÇADAKİ YÂ HARFİNE DAİR BİR ESERİ: YÂİYYE RİSÂLESİ

XVI. yüzyılın en önemli âlim, mütefekkir ve şairlerinden olan Kemâl Paşazâde Şemseddin Ahmed Efendi; dinî, tarihî, ilmî ve edebî mahiyette 200’ün üzerinde eser telif etmiş velûd bir şahsiyettir. Bu çalışmada değerlendirilmesi hedeflenen Yâiyye Risâlesi de Kemâl Paşa-zâde’nin Fars gramerinde önemli bir yeri olan harf-i yâ’nın (ﻯ) nitelikleri ve işlevleri üzerine kaleme aldığı bir eserdir. Çalışmamızda Yâiyye Risâlesi’nin mahiyetine, muhtevasına ve nüshalarına temas edildikten sonra metnine yer verilecektir. Çalışmanın mihveri metin kısmında verilen bilgilerdir.

Anahtar Kelimeler:

Kemâl Paşazâde, Yâiyye Risâlesi, Farsça, Harf-i Yâ (ﻯ).

Kamal Pashazadeh’s One Work Related to “Letter Ya” in Persian: Yaiyya Tract

Kemal Pashazadeh Shemseddin Ahmed Efendi, one of the most important scholars of the 16th century, thinkers and poets; is productive person who has written more than 200 works of art on religious, historical, scientific and literary nature. In this study, Yaiyya which is aimed to evaluate is a work that Kamal Pashazadeh has written on the qualities and functions of the letter yâ (ﻯ), which has an important place in Persian grammar. After mentioning the quality, content and copies of the Yaiyya tract, the text transcription of it will be included in our study. The core structure of study is information given on the text section.

Keywords:

Kemal Pashazadeh, Yaiyya Tract, Persian, Letter Yâ (ﻯ),

PDF

___

Bolay, Süleyman Hayri; Yediyıldız, Bahaeddin ve Yazıcıoğlu Sait (1986). Şeyhülislâm İbn Kemâl Sempozyumu (Tebliğler ve Tartışmalar), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Çelebi, İlyas (2002). “Kemalpaşazâde - Eserleri”, DİA, cilt 25, ss. 245-247.
Çelebi, İlyas (2002). “Kemalpaşazâde - Kelâma Dair Görüşleri”, DİA, cilt 25, ss. 242-244.
Dağlar Abdülkadir (2009). Şem’î Şem’ullah Şerh-i Mesnevî I. Cilt (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük), Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri. Dağlar, Abdülkadir (2008). “Ebussuûd Efendi’nin Telaffuz-İmlâ Üzerine Dikkatleri ve İki Risâlesi”, Turkish Studies, Volume 3/6, ss. 186-214.
Demirel, Mustafa (1996). İbn-i Kemâl, Divân (Tenkitli Metin), İstanbul: Fakülteler Matbaası.
Der-beyân-ı Yâiyye Merhûm Kemâl Paşa-zâde, Süleymaniye Kütüphanesi, Nuruosmaniye, 4751, 106b-122b.
Develi, Hayati (1997), “Kemalpaşazade ve Ebüssuûd’un Galatât Defterleri”, İlmî Araştırmalar, Sayı 4, ss. 99-125.
Dilçin, Cem (2009). Yeni Tarama Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Gencîne-i Meselhâ vu Hikâyât, (Dâstân-ı Darbu’l-mesel-i Eşref-i Har), http://www.beytoote.com/fun/proverb/proverbs-donkey2-story.html (ET: 20.11.2018).
Gölpınarlı, Abdülbaki (1988). Hâfız Dîvânı, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Gürkan, Nejdet (2009). “Kemal Paşazâde (873/1469-940/1534)’nin Arap Dili ve Edebiyatına Katkıları ve Bu Dile Yaklaşımı”, Marife, Sayı 2, ss. 135-165.
Hasan Amîd (1381), Ferheng-i Amîd, 2 Cilt, Tahran: Müessese-i İntişarât-ı Kebîr.
İnanır, Ahmet (2015). İbn Kemal’in Fetvaları Işığında Osmanlı’da İslâm Hukuku, Ankara: Gece Kitaplığı.
Kara, İsmail (2010). “Unuttuklarını Hatırla! Şerh ve Haşiye Meselesine Dair Birkaç Not”, Dîvân, Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, cilt 15, sayı 28, ss. 1-67.
Kılıç, Atabey (2012). “Mesnevî Şerhleri Sözlüğü”, Sufi Studies, S 5, ss. 1-19.
Kilisli Rıfat Bilge (1980). Şeyh Sadî-i Şirazî-Bostan ve Gülistân, İstanbul: Meral Yayınevi.
Koçoğlu, Turgut (2009). Şem’î Şem’ullah Şerh-i Mesnevî I. Cilt, (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük), Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri. Lisânü’l-Acem, https://books.google.com.tr/ (erişim tarihi: 08.02.2018)
Nizamî(-i Gencevî) (1986). Hüsrev ü Şîrîn, çev. Sabri Sevsevil, İstanbul: Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
Özen, Şükrü (2002). “Kemalpaşazâde - Fıkhî Görüşleri”, DİA, cilt 25, ss. 240-242.
Saraç, M. Ali Yekta (1999). Şeyhülislâm Kemalpaşazâde, İstanbul: Şule Yayınları.
Saraç, M. Ali Yekta (2002). “Kemalpaşazâde - Edebî Şahsiyeti”, DİA, cilt 25, ss. 244-245.
Şahin, Oğuzhan (2012). Şemʻî Şemʻullâh Şerh-i Mesnevî III-IV. Ciltler (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük), Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Tanyıldız, Ahmet (2010). İsmail Rusuhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmu’atu’l-Letayif ve Matmuratu’l-Ma’arif) I. Cilt (İnceleme-Metin-Sözlük), Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri. Turan, Fikret (2010). “Şeyhülislam Ebussuûd’un İmlâ Kuralları: Onaltıncı Yüzyılda Osmanlı İmlâsında Yerlileşme Eğilimleri ve Bir Tepki”, İlmî Araştırmalar, sayı 9, ss. 221-238.
Turan, Şerafettin (2002). “Kemalpaşazâde”, DİA, cilt 25, ss. 238-240.
Ungan, Suat (2008). “Türkçenin Yazı Dili Oluşum Sürecinde Karşılaştığı Bazı Tutumlar”, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 20, ss. 299-316.