Birsel Canan DEMİRBAĞ, Selçuk KAYA, İftihar KÖKSAL, Gamze ÇAN

Rahim İçi Araç ve Oral Kontraseptif Kullanan 18-49 Yaş Arasındaki Kadınlara Verilen Eğitimin Genital Hijyen Davranışlarına Etkisi

Amaç: Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezine gelen, rahim içi araç ve doğum kontrol hapı kullanan 18-49 yaş arası kadınlara verilen eğitimin genital hijyen davranışlarına etkisini incelemektir. Yöntem: Araştırma, planlı eğitimin etkinliğini ölçen ön-test ve son-test modelli, yarı deneysel bir çalışmadır. Veriler 1 Ekim 2011-15 Şubat 2012 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışma için belirlenen tarihlerde kuruma başvuran, yaşları 18-49 arasında değişen ve doğum kontrol yöntemi olarak rahim içi araç (RIA) ve kombine oral kontraseptif (KOK) kullanan ve çalışmayı kabul eden 165 kadın alınmıştır. Verilerin toplanmasında sosyo-demografik özellikleri içeren anket formu ve Genital Hijyen Davranışları Envanteri kullanılmıştır. Katılımcılara ön-test uygulanmış; sonraki dört ay içersinde iki karşılıklı, iki telefonla bilgilendirme ve danışmanlık eğitimleri yapılmış; eğitim bittikten iki ay sonra son-test uygulanmıştır. Veriler yüzdelik, ortalama ve standart sapma, bağımsız gruplarda-t, paired-t testi, ki-kare ve ANOVA testleri ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Kadınların eğitim öncesi ve sonrası genel hijyen envanterinden aldıkları puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (KOK grubu ön-test: 56.97±4.7 son-test 92.60±4.0; RIA grubu ön-test: 55.34±4.5 son-test 77.19±3.4). Kadınların sosyo demografik özelliklerine ve yöntem kullanma durumuna göre eğitim öncesi ve sonrası genel hijyen puanları arasında göre istatistiksel olarak bir farklılık olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Sonuç: Kadınlara doğru hijyen davranışlarının kazandırılmasında verilen planlı eğitimlerin etkili olduğu görülmüştür.

The Effects of an Education Program on the Genital Hygiene Behaviors of 18-49 Year-old Women Who Use Intrauterine Devices or Oral Contraceptives

Aim: To examine the effects of an education program at the Mother and Child Health and Family Planning Center on the genital hygiene behaviors of women between the ages of 18 and 49 who use an intrauterine device (IUD) or take oral contraceptive pills (OCP). Methods: The research was a quasi-experimental study using a pre-test and post-test. The data were collected between October 1, 2011 and February 15, 2012. One-hundred and sixty-five consenting women between the ages of 18 and 49 who used the center over the specified period and applied IUD or OCP were accepted into the study. A questionnaire on demographic characteristics and a General Hygiene Behavior Inventory were used in data collection. After the pretest was administered, the group was given 2 sessions of reciprocal training and 2 sessions of telephone training within the four months determined in a work plan. A post-test was administered two months later. The data were evaluated using percentages, means, standard deviation, independent samples-t, Paired-t, chi-square and ANOVA tests. Results: The women exhibited significant differences in mean scores on the general hygiene inventory before and after the education program (OCP group before education: 56.97±4.7; after education 92.60±4.0; RIA group before education: 55.34±4.5; after education 77.19±3.4). There were no statistical differences in the general hygiene scores before and after the education program regarding the women s socio-demographic characteristics or their use of family planning methods (p>0.05). Conclusion: Individual education is effective in teaching women appropriate hygiene behaviors.

PDF

___

1. Taşkın L. Doğum ve kadın hastalıkları hemşireliği. 3. baskı. Ankara: Sistem Ofset; 2003.
2. Karatay G, Özvarış ŞB. Bir sağlık merkezi bölgesindeki gecekondularda yaşayan kadınların genital hijyene ilişkin uygulamalarının değerlendirilmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 10(1):7-12.
3. Reid G, Bruce AW. Urogenital infections in women: can probiotics help? Postgraduate Medical Journal 2003; 79:428-430.
4. Öner S, Demirhindi H, Erdoğan Ş, Tuncer İ, Şaşmaz T, Sütoluk Z, Akbaba M. 15-49 yaş doğurganlık çağı kadınlarda vajinitisin tanımlanmasında hemşirenin etkinliğinin belirlenmesi ve vajinitisin oluşmasına neden olan faktörlerin incelenmesi. Sağlık ve Toplum 2002; 12:54-61.
5. Young FB. Vaginal health. Nursing Standart 2002; 16(23):47-55.
6. Hacıalioğlu N, İnandı P, Pasinlioğlu T. Erzurum Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezine başvuran kadınlarda genital yol enfeksiyonlarının sıklığı ve risk faktörleri. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000; 3:11-18.
7. Sevil Ü, Özkan S. Kadınlarda sık görülen vulvavajinal enfeksiyonlar. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 12(2):105-110.
8. Erbil N, Aşık F. Kız öğrencilerin hijyen ve vajinal akıntı hakkında bilgi, tutum ve davranışları. Sağlık ve Toplum 2005; 15:91-95.
9. Czerwinski BS. Variation in feminine hygiene practices as a function of age. Journal of Obstetric and Gynecologic Nursing 2000; 29(6): 625-633.
10. Beydağ KD. Jinekoloji polikliniğine başvuran kadınların genital hijyen davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12:105-110.
11. Yağmur Y. Malatya ili Fırat Sağlık Ocağı Bölgesinde yaşayan 15-49 yaş kadınların genital hijyen davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6(5):325-330.
12. Harm T. Patient education in Estonia. Patient Education and Counceling 2001; 44:75-78.
13. Rankin SH, Stalling KD. Patient education priciples and practice. 4. edition. Philadelphia: Lippincott Company; 2001. p.85-89.
14. Şenyuva E, Taşocak G. Hemşirelerin hasta eğitimi etkinlikleri ve hasta eğitim süreci. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 15(19):100-106.
15. Avşar G, Kaşıkçı M. Evaluation of patient education provided by clinical nurses in Turkey. International Journal of Nursing Practice 2010; 17(1):67-71.
16. Yılmaz M. Sağlık bakım kalitesinin bir ölçütü: Hasta memnuniyeti. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 5(2):69-74.
17. Aygül S, Ulupınar S. Hemşirenin hasta eğitimindeki rolüne yönelik hastaların görüşleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 15(1):1-9.
18. Davis LA. A phenomenological study of patients expectations concerning nursing care. Holistic Nursing Practice 2005; 19(3):126- 133.
19. Izumi S, Konishi E, Yhiro M, Kodomo M. Japanese patient descriptions of The good nurse personel involvement and professionalism. Advances in Nursing Science 2006; 29(2):14-26.
20. Çapan İpek G, Kaşıkçı M. Hastaların hemşirelik bakımını algılayışları. İstanbul Üniversitesi Florence Nigthingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;16(63):165-171.
21. Özkan S, Demir Ü. 15-49 yaş doğurganlık çağı kadınlarda vajinitisin tanımlanmasında hemşirenin etkinliğinin belirlenmesi ve vajinitisin oluşumuna neden olan faktörlerin incelenmesi. Sağlık ve Toplum 2002; 12:54-61.
22. Ege E, Eryılmaz G. Kadınlara verilen planlı eğitimin genital hijyen davranışlarına etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2006; 9:8-16.
23. Ege E, Eryılmaz G. Genital hijyen davranışları envanterinin geliştirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2005; 8(3):67-75.
24. Arcomone A. Perinatal care. Evidence based nursing care guidelines medical-surgical interventions. BJ Ackley, GB Ladwing, BA Swan, SJ Tucker, editors. 1st edition. Canada: Elseiver Mosby; 2008. p.609-612.
25. Lucas VA, Breslin ET. Women health nursing: toward evidence-based practice. 1st edition. St. Louis: Saunders; 2003. p.629-641.
26. Temel M, Metinoğlu M. Tekirdağ iline bağlı I ve IV Nolu Sağlık Ocağına başvuran 15-49 yaş kadınlarda genital hijyen uygulamalarının incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nigthingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 15(5):91-99.
27. Ünsal A, Özyazıcıoğlu N, Sezgin S. Doğu Karadenizdeki bir belde ve ona bağlı dokuz köyde yaşayan bireylerin genital hijyen davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2010; 13:12-19.
28. Demirci H, Güngör İ. Üreme sağlığı hizmetlerinde sağlık eğitiminin yeri ve önemi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 13(55):171-178.
29. Bağdatköse A. Vajinal akıntılar ve vajinal akıntılardan korunma yolları. IV. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Bildiri Kitabı. Ordu: Kök Yayıncılık; 2004. p.350.
30. Özkan İA, Kulakaç Ö. Kadın mahkumlarda genital hijyen davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011; 14(2):31-38.
31. Demirci H. Evli kadınların üreme sağlığını koruyucu davranışlarının belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. İstanbul: 2004. p.3-21.