Okul Hemşirelerinin İş, İş Ortamı, Rol ve Sorumluluklarına Yönelik Görüşleri

Amaç: Çalışma, okul hemşirelerinin iş, iş ortamı, rol ve sorumluluklarına yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı tasarımda gerçekleştirildi. Yöntem: Araştırmanın evrenini, İstanbulda bulunan 191 özel okul oluşturdu. Örnekleme, İstanbul ili Avrupa bölgesinde okul sağlığı hizmeti sunulan 55 özel okulda görev yapan okul hemşireleri alındı. Araştırma, izin alınabilen okullarda araştırmaya katılmayı kabul eden 36 okul hemşiresi üzerinde gerçekleştirildi. Veriler, okul hemşirelerinin kişisel ve mesleki bilgileri ile iş tanımlarına yönelik ifadeleri içeren bir anket formu ile toplandı ve bilgisayar ortamında tanımlayıcı istatistiklerle değerlendirildi. Bulgular: Araştırmaya katılan okul hemşirelerinin çoğunluğunun 45 yaş ve üzerinde, ön lisans mezunu, 1-5 yıllık okul hemşireliği deneyimine sahip oldukları, çalışma saatleri uygun olduğu için okul hemşireliğini tercih ettikleri, ancak bu konuda eğitim almadıkları ve bilimsel etkinliklere katılmadıkları, genel olarak okul hemşiresi olarak çalışmaktan memnun oldukları belirlendi. Okul hemşireleri; okul sağlığı programının yönetimi, okula kabul muayenesi, acil durumların kontrolü, kronik hastalığı olan çocuğun bakımı ve izlenmesi, bulaşıcı hastalıkların kontrolü ve bakımı, sağlık eğitimi vb. faaliyetleri kendi işleri olarak gördüklerini, ancak bu faaliyetlerin tamamını yapamadıklarını belirtti. Sonuç: Okul hemşirelerinin, işleriyle ilgili temel işlevleri kendi işleri olarak gördükleri, ancak okul-çevre sağlığı ve araştırma başlıklarındaki işlevleri ile ilgili görüşleri benimsemedikleri ve yine getirmedikleri belirlenmiştir.

The Opinions of School Nurses About Their Jobs, Job Environments, Roles and Responsibilities

Aim: To determine school nurses opinions about their jobs, job environments, roles and responsibilities. Method: The study population includes 191 private schools in Istanbul, and the study sample included nurses employed in 55 private schools which provide school healthcare services. The study was performed on 36 school nurses in the schools that accepted to participate in the study. Data were collected from the nurses through a questionnaire form which included questions about job descriptions, and personal and professional information, and the data were evaluated by computerbased descriptive statistics programs. Results: Most of the school nurses included in the study were 45 years of age or over, had associate s degrees, and 1-5 years of school nursing work experience. They preferred being school nurses due to the convenient working hours. However, they did not receive education about school nursing and did not participate in any professional development activities. In spite of this, they were pleased to work as school nurses. In addition, they regarded the following duties as part of their jobs: the management of their school s healthcare program, school inspections, the control of emergency situations, the care of children with chronic diseases, the control of infectious diseases, health education etc.; however, they felt that they did not perform these duties thoroughly. Conclusion: It was determined that although school nurses consider the principle functions regarding their jobs as important, they did not have adequate knowledge about school health care practices or research.

PDF

___

1. Alkan E, Ertem AA, Hatemoğlu E, Hülür Ü, Mollahaliloğlu S. Okullarda sağlık eğitimi mevcut durum raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü Yayınları; 2005.
2. Bahar Z. Okul sağlığı hemşireliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2010;3(4):195-200.
3. Ceylan SS, Turan T. Bir ilköğretim okulunda okul sağlığı hemşireliği uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009;4(12):35-49.
4. Pulcini J, Couillard M, Harrigan J, Mole D. Personal and professional characteristics of exemplary school nurses. The Journal of School Nursing 2002;18(1):33-40.
5. Seçginli S, Erdoğan S, Demirezen E. Okul sağlığı tarama programı: bir pilot çalışma örneği. STED 2004;13(12):462-465.
6. http://www.casedupage.com/faculty_staff/resources/Matrix/Standards %20for%20the%20School%20Personnel %20Certificate/ SchoolNurse.pdf (Erişim tarihi: 23.06.2012)
7. The World Health report. Life in the 21st century a vision for all. Geneva:WHO; 1998.
8. Juszcak L. Okul temelli sağlık hizmetleri. İstanbul: Okul Sağlığı Kongresi Bildiri Kitabı 27, 1999.
9. Schainker E, Obrien MJ, Fox D, Bauchner H. School nursing services: use in an urban public school system. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine 2005;159(1): 83- 87.
10. Bulduk S. Okul sağlığı hemşireliğinin durumu ve işlevsel boyutu. [Yüksek Lisans Tezi] İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2002.
11. Koçoğlu D, Emiroğlu ON. Okul hemşiresinin okul sağlık tarama programlarındaki rolünün değerlendirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2011;3:5-19.
12. Ortabağ T, Özdemir S, Bakir B, Tosun N. Health promotion and risk behaviors among adolescents in Turkey. The Journal of School Nursing 2011;27(4):304-315.
13. Çakır S. Kocaeli ilinde okul sağlığı ve hemşireliği hizmetlerinin durumu. [Yüksek Lisans Tezi] Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2005.
14. Arslan S, Savaşer S. Akran zorbalığını önlemede okul hemşiresinin rolü. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009;2(3):118-123.
15. Bulduk S, Pek H. İstanbulda özel ilköğretim okullarında çalışan hemşirelerin rol ve işlevlerinin incelenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005;9(2):40-48.
16. Green R, Reffel J. Comparison of administrators and school nurses perception of the school nurse role. The Journal of School Nursing 2009;25(1):62-71.
17. Wainwrignt P, Thomas J, Jones M. Health promotion and the role of the school nurse: a systematic review. Journal of Advanced Nursing 2000;32(5):1083-1091.
18. Bahar Z, Özbıçakçı Ş, Özmen D. Okul sağlığı hemşireliği projesi 1999. 7. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Kitabı. 1999. ss.473-479.
19. Pekcan H. Okul sağlığı. M Bertan, Ç Güler. Editör. Halk sağlığı temel bilgiler. Ankara: Güneş Kitapevi; 1995. ss.210-224.
20. www.tusak.saglik.gov.tr/zehirlenmeler/Bolum1.pdf
21. http://sb.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklikyapilmasina-dair-y-.html
22. Gürbüz K. Olumlu sağlık davranışlarının kazandırılmasında okul sağlığı hemşireliği uygulamaları. [Yüksek Lisans Tezi] Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2006.
23. Altuntaş S, Korkmaz Ş, Baykal Ü, Özyürek A, Pazar Z, Uz Ş, Bahar T, Tulay N. Hemşire öğrencilerin kariyer yönelimleri ve bunu etkileyen faktörler. Hemşirelik Dergisi 2005;13(55):179-197.
24. Beydilli S, Yıldırım Y, Değirmenci F, Eroğlu MŞ, Nazik E, Arslan S. Hemşirelik mesleğinin geleceği: öğrencilerin 2020 beklentileri. 10. Ulusal (Uluslararası Katılımlı) Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Bildiri Kitabı 117, 2011.
25. Çakırer N, Acar Ş, Ak VC, Doğdu G, Saraçoğlu N. Ufuk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin hemşirelik mesleği hakkındaki bilgi, düşünce ve beklentileri. 10. Ulusal (Uluslararası Katılımlı) Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Bildiri Kitabı 107, 2011.
26. Holt CR, Barta KM, Neigbors M, Smith RM. The role of the school nurse: perceptions of school nurses and superintendents. Journal of Educational Research & Policy Studies 2003;3(2): 89-100.