Adli Hemşireliğin Kapsamı ve Yasal Boyutu

Günümüzde sağlık çalışanlarının sıklıkla adli olaylarla karşılaşmaları nedeniyle sağlık bakım hizmetlerinde adli boyut ön plana çıkmaktadır. Sağlık ekibinin bir üyesi olan hemşireden adli olayların çözümüne destek vermesi beklenmektedir. Bu doğrultuda ortaya çıkan adli hemşirelik, hemşireliğin biyopsikososyal eğitimiyle birleştirilen sağlık bakımının adli boyutunun uygulaması olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası Adli Hemşireler Birliğine göre adli hemşirenin çalışma alanları arasında kişilerarası şiddet, travmalar, insan hakları ihlalleri, halk sağlığı ve güvenliği yer almaktadır. Adli hemşirenin görevleri ise öykü alma, fiziksel değerlendirme, adli muayene, kanıtların toplanması, korunması ve güvenlik zincirinin sağlanması, psikolojik destek, adli rapor yazımı ve mahkemede tanıklık etmektir. Adli hemşirelerin görev ve sorumlulukları, meslek özellikleri ve etik ilkeler kapsamında tanımlanmasına karşın adli hemşirelikle ilgili yasa ve yönetmelikler olmaması nedeniyle çalışma alanlarında çeşitli güçlüklerle karşılaşabilmektedirler. Adli hemşirelerin uygulama alanlarında daha yaygın olarak yer almasıyla mesleki ve etik sorunların çözümü sağlanabilir.

The Scope and Legal Aspects of Forensic Nursing

Today, forensic nursing has emerged in health care services due to the fact that health care workers frequently encounter forensic events. As a member of the health care team, nurses are often expected to help solve criminal cases. In this regard, forensic nursing is defined as biopsychosocial aspects of nursing education combined with the forensic scope of health care practice. According to the International Association of Forensic Nurses, forensic nursing practice may include exposure to interpersonal violence, trauma, human rights abuses, and public health and safety issues. The responsibilities of forensic nurses may include providing anamnesis, making physical assessments, giving forensic examinations, collecting evidence, providing protection and psychological support, writing forensic reports, and testifying as witnesses in court. The duties and responsibilities of forensic nurses must be defined in conjunction with professional aspects and ethical principles, but forensic nurses may face difficulties in some areas of practice because there are no laws and regulations related to forensic nursing. Forensic nurses taking part in more common areas of practice may find solutions to any professional and ethical problems

PDF

___

1. Koç S, Biçer Ü. Adli tıbbın tarihsel gelişimi, Türkiyedeki yapılanması ve sorunları. Klin Gelişim 2009; 22(Adli Tıp Özel Sayısı):1-5.
2. Kent-Wilkinson A. Spotlight on forensic nursing. Int J Trauma Nurs 1999;5:106-109.
3. Gökdoğan MR, Erkol Z. Forensic nursing in Bolu, Turkey: A survey. J Clin Forensic Med 2005;12:14-17.
4. Lynch VA. Forensic nursing science. http://samples.jbpub.com/9780763792008/92008_CH01_Chapter1.pdf (Erişim tarihi: 07.11.2011).
5. Markowitz J. The role of the sexual assault nurse examiner in the prosecution of domestic violence 2007. http://www.ndaa.org/pdf/pub_role_sexual_assault_nurse_examiner.pdf (Erişim tarihi: 07.11.2011).
6. Kent-Wilkinson, A. Forensic nursing educational development: An integrated review of the literature. J Psychiatr Mental Health Nurs 2011;18:236-46.
7. Cingil FA. Adli hemşirelik. Adli hemşireliğin Türkiyedeki ve dünyadaki gelişimi 2007. http://www.scribd.com/doc/79074114/adlihem%C5%9Firelik (Erişim tarihi: 15.06.2011).
8. Yelken N, Tunalı N, Gültekin G. Adli hemşireliğin Türkiyedeki durumu. Sted 2004;13:171-72.
9. Lynch VA. Forensic nursing science: Global strategies in health and justice. Egyptian Journal of Forensic Sciences 2011;1:69-76.
10. Eşiyok B, Hancı İH, Özdemir Ç, Yelken N, Zeyfeoğlu Y. Adli hemşirelik. Sted 2004;13:169-71.
11. Pınar R, Bahar MT. Acil servis hizmetleri ve adli hemşirelik. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci 2011;3:45-54.
12. Gökdoğan MR. Adli Tıp ve hemşirelik eğitimi. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi. İstanbul:1997.
13. Gökdoğan MR. Fotoğraf karşılaştırılmaları ile insan yüz morfolojisi. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul:2005.
14. Bahar MT. Acil servislerde çalışan hemşireler tarafından adli vakaların tanılanması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi. İstanbul:2008.
15. Saral S. TSK hastaneleri acil servis hemşirelerinin adli olgulara ilişkin yaklaşımları. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlan- mamış Bilim Uzmanlığı Tezi. İstanbul:2009.
16. Arabacı LB. Adli psikiyatri hastalarına yönelik hemşire tutum ölçeği geliştirme. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. İzmir:2009.
17. Gökdoğan MR, Altunçul H, Kayı Z, Yavuz MF. Türkiyede adli hemşireliğin gelişimi: Pilot çalışma. Hemşirelik Forumu 2003;1:16-20.
18. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Müfredat Programı. http://www.istanbul.edu.tr/yuksekokullar/floren/ders.htm (Erişim tarihi:20.05.2012).
19. İstanbul Üniversitesi Bakırköy Sağlık Yüksekokulu Müfredat Programı. http://www.istanbul.edu.tr/yuksekokullar/bakirkoysaglik/BSYOTur/hemsirelik_bolumu/hems_hft_ders_prg_yaz.htm (Erişim tarihi: 20.05.2012).
20. Haliç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Müfredat Programı. http://www.halic.edu.tr/hemsirelik-yuksekokulu/hemsirelik.program (Erişim tarihi: 20.05.2012).
21. Muğla Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Müfredat Programı. http://akademik.mu.edu.tr/belgeler.aspx?bkod=05040100&mkod=2087 (Erişim tarihi: 20.05.2012).
22. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Müfredat Programı. http://saglik.marmara.edu.tr/index.php?sayfa=67 (Erişim tarihi: 20.05.2012).
23. İlçe A, Yıldız D, Baysal G, Özdoğan F, Taş F. Acil servislerde çalışan sağlık bakım personelinin adli olgularda delillerin korunması ve saklanmasına yönelik bilgi ve uygulamalarının incelenmesi Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2010;16:546-51.
24. Burgess AW; Piatelli MJ, Pasqualone G. Criminalistics and the forensic nursing process. J Forensic Nurs 2011;7:97-104.
25. Encinares M, Mcmaster JJ, McNamee J. Risk assessment of forensic patients: Nurses role. J Psychosoc Ment Health Serv 2005;43:30-6.
26. Tecavüz Kriz Merkezleri. http://www.stgm.org.tr/tr/icerik/detay/tecavuzkriz-merkezleri (Erişim tarihi: 20.05.2012).
27. Rape Crisis Centers. http://www.forensicnursing.org/resources/forensicnursing-guide-to-dealing-with-sexual-assault/ (Erişim tarihi: 20.05.2012).
28. Özden D, Yıldırım N. Adli vakaya hemşirelerin yaklaşımı. H.Ü Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2009;16:73-81.
29. Mason T, Lovell A, Coyle D. Forensic psychiatric nursing: skills and competencies: I role dimensions. J Psychiatr Mental Health Nurs 2008;15:118-30.
30. Ferguson CT, Speck PM. The forensic nurse and violence prevention and response in public health. J Forensic Nurs 2010;6:151-56.
31. Sözen Ş. Ergenlik döneminde cinsel istismar olgularında adli tıbbi değerlendirme, multidisipliner yaklaşım. Türk Ped Arş 2011;46:35-8.
32. Maier SL. The emotional challenges faced by Sexual Assault Nurse Examiners: ER nursing is stressful on a good day without rape victims. J Forensic Nurs 2011;7:161-172.
33. Forensic Nursing. http://www.iafn.org (Erişim tarihi: 15.06.2011).
34. Kent-Wilkinson AE Forensic psychiatric/mental health nursing:responsive to social need. Issues Ment Health Nurs 2010;31:425-31.
35. Jacob JD, Holmes D. Working under threat: Fear and nursepatient interactions in a forensic psychiatric setting. J Forensic Nurs 2011;7:68-77.
36. Jones SN, Waite R, Clements PT. An evolutionary concept analysis of school violence: From bullying to death. J Forensic Nurs 2012;8:4-12.
37. Shelton D. Forensic nursing in secure environments. J Forensic Nurs 2009;5:131-142.
38. Hemşirelik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Kanun Numarası: 5634, Kabul Tarihi:25.04.2007, Yayınlandığı Resmi Gazete Tarihi: 02.05.2007, Yayınlandığı Resmi Gazete Sayısı: 26510.
39. Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Yayınlandığı Resmi Gazete Tarihi: 19.04.2011, Yayınlandığı Resmi Gazete Sayısı: 27910.
40. Türk Ceza Kanunu. Kanun Numarası: 5237, Kabul Tarihi:26.09.2004, Yayınlandığı Resmi Gazete Tarihi: 12.10.2004, Yayınlandığı Resmi Gazete Sayısı: 25611.
41. Acil servislerde adli vaka süreci ve hemşirelik yaklaşımı. http://www.acibademhemsirelik.com/e-dergi/yeni_tasarim/ index.asp?ds=38 (Erişim tarihi: 29.03.2012).
42. Ceza Muhakemesi Kanunu. Kanun Numarası: 5271, Kabul Tarihi: 04.12.2004, Yayınlandığı Resmi Gazete Tarihi: 17.12.2004, Yayınlandığı Resmi Gazete Sayısı: 25673.
43. Gökdoğan MR, Altunçul H. Adli hemşirelik:Kapsam ve görevi. Hemşirelik Forumu 2002;4:16-21.