Neuman Sistemler Modeli'nin Hemodiyaliz Tedavisi Gören Bir Olguda Uygulanması

Hemşirelikte bilimsel bilginin oluşturulmasında, uygulamaların nitelikli hale getirilmesi ve geliştirilmesinde model/kuramların kullanı- mının önemli bir yeri bulunmaktadır. Neuman Sistemler Modeli; sistemlere dayalı bütüncül bakış açısı sağlayan, iyilik haline odaklanan, sisteme yönelik çevresel stres faktörlerine ve bu faktörlere karşı sistem dengesinin korunmasına dayanan dinamik yapıya sahip bir modeldir. Bu makalede; Neuman Sistemler Modeli kullanılarak hemodiyaliz tedavisi gören bir erkek hastada hemşirelik süreci oluşturulmuştur. Ayrıca hemşireliğin diğer kavramsal modelleri ile birlikte kullanılabildiği, geniş, kapsamlı ve sistematik bir bütüncül bakış açısı sağladığı için bu modelin hemşirelik uygulamalarında kolaylıkla kullanılabileceği gösterilmiştir.

Applying the Neuman Systems Model in a Hemodialysis Treatment Case

The use of models and theories play an important role in the creation of scientifi c knowledge in nursing and the development of high-quality nursing practices. The Neuman Systems Model is a dynamic model which provides a system-dependent holistic approach by protecting systemic balance against environmental stress factors. In this article, a nursing process was designed and carried out on a male patient undergoing hemodialysis treatment using the Neuman Systems Model. It was shown that while nursing care can be used with other models, this model can be easily used in nursing practices due to the wide, comprehensive and systematic holistic approach it provides.

PDF

___

1 . Akyol AD. Üriner sistem hastalıklarında bakım. Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği Yayınları, No: 4. İzmir: Meta Basım; 2005. s.112-43.
2 . Kara B. Hemodiyalize giren son dönem böbrek yetmezlikli hastalarda öncelikli sorunlardan biri: yaşam kalitesi. TAF Prev Med Bull 2012;11:631-8. http://dx.doi.org/10.5455/pmb.1-1322594381
3 . Headleys CM. Acute kidney injury and chronic kidney disease. In: Dirksen SR, Lewis SL, Heitkemper MM, et al. editors. Clinical companion to medical-surgical nursing assessment and management of clinical problems. 8.ed. St Louis: Mosby; 2011. p. 1164.
4 . Karadakovan A, Kaymakçı Ş. Üriner sistem hastalıkları. İçinde: Karadakovan A, Eti Aslan F, editör. Dahili ve cerrahi hastalıklarda bakım, 2. baskı. Adana: Nobel Kitabevi; 2011. s.941-50.
5 . Acaray A, Pınar R. Quality of life in Turkish hemodialysis patients. Int Urol Nephrol 2005;37:595-602. http://dx.doi.org/10.1007/s11255-005-0397-8
6 . Hacıhasanoğlu R, Yıldırım A. Hemodiyaliz hastalarında yaşam kalitesi ve öz bakım gücü arasındaki ilişki. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009;25:87-100.
7 . Thong MS, Noordzij M, Boesthoten EW, Krediet RT, Dekker FW, Kaptein AA. et al. Netherlands co-operative study on the adequacy study group: symptom clusters in incident dialysis patients: associations with clinical variables and quality of life. Nephrol Dial Transplant 2009;24:22530. http://dx.doi.org/10.1093/ndt/gfn449
8 . Çuhadar D, Pehlivan S, Uçan Ö, Ovayolu N. Hemodiyaliz hastalarında yorgunluk düzeyi ve etkileyen faktörler. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 2008;17:26-30.
9 . Mitchell A, Farrand P, James H, Luke R, Purtell R, Wyatt K. Patients experience of transition onto haemodialysis: a qualitative study. Journal of Renal Care 2009;35:99-107. http://dx.doi.org/10.1111/j.1755-6686.2009.00094.x
10 . Yorulmaz H, Karahaliloğlu N, Kürtünlü Ş, Türkyılmaz Ç, Hacıoğlu N. Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda yorgunluğa etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi 2011;48:59-65. http://dx.doi.org/10.4274/npa.y5699
11 . Kurt YT, Erdem E, Kaya C, Karataş A, Arık N. Hemodiyaliz hastalarına verilen eğitimin kan basıncı ve kilo alımına etkisi. Türk Nefroloji Diyaliz Transplantasyon Dergisi 2012;21:39-44.
12 . Gigliotti E. The value of nursing models in practice. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2008;1:42-50.
13 . Velioğlu P. Hemşirelikte kavram ve kuramlar. 2. baskı, İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık 2012. s.395-417.
14 . Gigliotti E. The Neuman Systems Model Institute: testing middle-range theories. Nursing Science Quarterly 2003;16:201-16. http://dx.doi.org/10.1177/0894318403016003005
15 . Neuman B. The Neuman Systems Model. In: Neuman B, Fawcett J, editors. The Neuman Systems Model. 4 th ed. NJ: Prentice Hall, Upper Saddle River; 2002. p. 3-33.
16 . Skalski CA, Di Gerolamo L, Gigliotti E. Stressors in five client populations: Neuman Systems Model-based literature review. Journal of Advanced Nursing 2006;56:6978. http://dx.doi.org/10.1111/j.1365-2648.2006.03981.x
17 . Fawcett J. Contemporary nursing knowledge: analysis and evaluation of nursing models and theories. 2 nd ed. Philadelphia: FA Davis Company 2005. p.138-78.
18 . Gunusen N, Ustun B, Gigliotti E. Conceptualization of burnout from the perspective of the Neuman Systems Model. Nursing Science Quarterly 2008;22:200-4. http://dx.doi.org/10.1177/0894318409338685
19 . Ume-Nwagbo PN, De Wan SA, Lowry LW. Using the Neuman Systems Model for best practices. Nursing Science Quarterly 2006;19:31-5. http://dx.doi.org/10.1177/0894318405284125
20 . Uysal N, Khorshid L, Eşer İ. Neuman sistemler modeli üzerine bir vaka çalışması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009;12:74-81.
21 . Burrows-Hudson S, Prowant B. American Nephrology Nurses Association (ANNA). Nephrology nursing standards of practice and guidelines for care. New Jersey: Pitman; 2005.
22 . Birol L. Hemşirelik süreci. 7. baskı. İzmir: Etki Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti; 2005. s.279-401.
23 . Carpenito-Moyet LJ. Hemşirelik tanıları el kitabı. Çeviri, F. Erdemir. Türkçeleştirilmiş 3. baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2012.