Türkiye gıda güvence ve güvenirliğinde tohumların yeri ve önemi

Tohumluklar doğrudan veya dolaylı olarak insan beslenmesi açısından önemlidirler. Dolayısıyla ulusal gıda güvencesi ve güvenilirliği, ekosistem besin zincirleri ağındaki gibi bütünsellik içerisinde ve tüm faktörlerin karşılıklı etkileşimleri dikkate alınarak oluşturulmalıdır. Çalışmada, tohumlukların Türkiye'de gıda güvencesi ve güvenilirliğinin sağlanmasındaki rolü ve yerinin belirlenmesi ile gıda güvenilirliği risk analizinde dikkate alınması gereken boyutlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla konuya ilişkin araştırma çalışmaları, çeşitli dokümanlar ve 2000-2006 yılları tohumluk verileri değerlendirilmiştir. Türkiye'de 1984'den itibaren tohumluk dış alımının serbest bırakılması ve özel sektörün üretim ve ticaretinin teşvik edilmesinin yanı sıra endüstriyel tarımın biyoçeşitliliğe karşı olan doğası sonucunda yetiştiriciliği yapılan çeşit sayısı azalmış, yerel çeşitler, ekolojik tipler hızla yok olmaya başlamıştır. Otuz yıllık süreç içerisinde Türkiye'de ticari yetiştiriciliği yapılan bazı bitki türlerinde yerli çeşitler hiç kalmamış, yabancı ve hibrit çeşitlerin oranı %80-90'a ulaşmıştır. Sonuç olarak, Türkiye gıda güvencesi ve güvenilirliğinde tohumlukların çok Önemli rolü bulunmaktadır. Bu nedenle ülke tohumluk üretim ve ticaretinin gıda güvenilirliği ve biyogüvenilirlik boyutlarıyla değerlendirilmesi gerekmektedir. Anadolu'nun zengin alt ekolojik birimlerinde çiftçiler tarafından geliştirilmiş tüm yerel çeşitlerin tohumluklarının kendi ekolojilerinde ve üretimde kullanılarak korunması, geliştirilmesi için acilen yasal, kurumsal düzenleme ve iyileştirmeler yapılmalı, küçük çiftçiler bu yönde desteklenmeli, "ulusal gıda egemenliği" sağlanmalıdır.

The role and importance of seeds on food safetey and security in Turkey

Seeds also directly or indirectly are important for the human nutrition. For this reason, the national food safety and security should be established in the wholeness of the food chain of the ecological system considering interactions among all factors. In this study, it is aimed to achieve all aspects of the seeds to be considered its role and importance in food safety risk analysis. For this purpose, the literature survey in this subject has been carried out and the documentation and the data for seeds from 2000 to 2006 were evaluated. In Turkey since 1984, after the permission of the import of the seeds, encouragement of the private enterprises for production and trading and the conflicting nature of the industrial agriculture to the biodiversity, the varieties cultivated were drastically decreased and the local varieties and ecological types have started to vanish. In the last 30 years in the some commercially cultivated plants in Turkey, local varieties have become extinct and the percentages of the hybrid and exotic varieties have reached to 80-90%. Therefore, the food safety and bio safety of the country's seeds production and trading has to be considered in all aspects. Urgent governmental regulations, reorganisations and improvising should be considered in the rich sub-ecologies of Anatolia, all local varieties of seeds produced by the farmers should be preserved by using in their own ecosystems and cultivation, small farmers should be supported in that aspect and "The National Food Sovereignty" should be established.

PDF

___

Anonim 2004. 5179 Sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun. Sayı 25483, 27.05.2004.
Anonim. 2006a. 5553 Sayılı Tohumculuk Kanunu, Sayı 26340,08.11.2006.
Anonim. 2006b. www.ekoses.com/ekolojikvasam/
Anonim. 2007a. World Seed Trade Statistics, www.wordseed.org
Anonim. 2007b. The World's Top 10 Seed Companies-2006, ETC Group Pub., www.etcgroup.org.
Anonim. 2007c. www.tarim.gen.tr
Alexandratos, N. 1999. World food and agriculture: outlook for the mediument longer term. Colloquim paper, Proceedings National, Academy of Science of USA., 96, 5908-5914.
Altieri, A.M. 2000. The ecological impacts of transgenic crops on agro-ecosystem health. Ecosystem Health, 6, 3-23.
Altieri, A.M. 2004. Linking ecologists and traditional farmers in the search for sustainable agriculture. Frontiers in Ecology and Environment, 2(1), 35-42.
Altieri, A.M. 2005. The myth of coexistence: why transgenic crops are not compatiple with agroecologically based systems of production. Bulletin of Science Technology and Society, 25(4), 361-371.
Balmford, A., Green, E.R. ve Scharlemann, P.W.J. 2005. Sparing land for nature: exploring the potential impact of changes in agricultural yield on the area needed for crop production. Global Change Biology 11,1594-1605.
Bawa, S.K. 2006. Globally dispersed local challenges in conservation biology. Conservation Biology, 20(3), 696-699.
Brussaard, 1., Ruiter, P.C.ve Brown G.G. 2007. Soil biodiversity for agriculture sustainability. Agriculture Ecosystems and Environment,121, 233-244.
Burlingame, B. ve Pineiro, M. 2007. The essential balance: risks and benefits in food safety and quality. Journal Food Composition and Analysis, 20 (3/4), 139-146.
Carvalho, P.F. 2006. Agriculture, pesticides, food security and food safety. Environmental Science and Policy, 9,685-692.
Di Falco, S. ve Perrings, C. 2005. Crop biodiversity risk management and the implication of agricultural assistance. Ecological Economics, 55,459-466.
Dirzo R. ve Raven H.P. 2003. Global state of biodiversity and loss. Annual Reviev Environement and Resource, 28, 137-167.
D.T.M. 2007. Dış Ticaret Müsteşarlığı. Dış Ticaret Kayıtları, Ankara.
Ermakova, V.F. 2005. Influence of genetically modifıed-soya on the birth-weight and survival of rate pups: preliminary study. Proceedings of International Disaster Reduction Conference, Davos, 168-172.
F.A.O. 1996. Raport l'etat de resources phytogenetiques dans le Monde. www.fao.org
F.A.O. 2004. Seed Policy and Regulation in the Light of the International Treaty on PGRFA and the Cartagena Protokol on Biosafety. Twenty-seventh FAO Regional Conference for Asia and the Pasific.
F.A.O. 2005. La situation mondiale de 1'alimentation et de l'agriculture www.fao.org
F.A.O. 2006a. l'etat de I'hısecurit6 alimentaire dans le Monde, www.fao.org. sayfa 33 ve 35.
F.A.O. 2006b. Food security statistics-Turkey, www.fao.org.
F.A.O. 2007a. Statistics, www.faostat.org. çeşitli yıllar.
F.A.O. 2007b. Statistical Yearbook Country Profiles, www.fao.org.
Gilland, B. 2002. Word population and food supply can food production keep pace with population growth in the next half-century? Food Policy, 27,47-63.
Günaydın, G. 2000. 2000'lı Yıllarda Tarım Sektörü Sempozyumu Açılış Konuşması.Ankara.
I.S.A.A.A. 2007. Crop biotech and biosafety. www.isaaa.orjg
Jackson, L.E., Pascual U. ve Hodgkin T. 2007. Utilizing and conserving agrobiodiversity in agricultural landscapes. Agriculture, Ecosystems and Environment, 121, 196-210.
Leenhardt, F. 2005. Le pain "type 80" riche en mineraux et en fibre, le these a l'uni. Clermont-Ferrand, www.gdocevtri.biogspot.com
Le Monde 2007. Six pays de l'union cultivant du rnais g6netiquement modifie, www.lemonde.com.
Novethic, M. ve Nougaret, P. 2006. Des fruits biologiques contre le cancer? www.bioeco.org/docu35/
OECD-FAO 2007. Perspectives agricoles 2007-2016. Conference de prese â Paris, www.oecd.org.
Omer, A., Pascual, U. ve Russell, N.P. 2007. Biodiversity conservation and productivity in intensive agricultural systems. Journal Agricultural Economics, 58(2), 308-329.
Pekcan, G. ve Marchesich, R. 2001. Nutrition country profiles-Turkey, FAO web sayfa¬sından (Erişim Tarihi Temmuz 2007). httD://ftp/es/esn/nutrition/ncp/turmap.pdf
Pekcan, G. 2006. Food and nutrition policies: what's being done in Turkey. Public Health Nutrition, 9(1A), 158-162.
Pekcan, G., Koksal E., Küçükerdömez Ö. ve Özel, H. 2006. Household food wastage in Turkey.FAO, Statistics Division, Working Paper Series No. EES/ESSA/006e, 40 sayfa.
Pusztai, A., Grant, G., Bardocz, S., Allonso, R., Chrispeels, M.J., Schroeder, H.E., Tabe, L.M. ve Higgins, T.J.V. 1999. Expression of the insecticidal bean a-amylase inhibitor transgene has minimal detrimental effect on the nutritional value of peas to rats 30% of the diet. Journal of Nutrition, 129, 1597-1603.
Pusztai, A. 2001. Genetically modified foods: are they a risk to human/animal hearth? American Institute of Biological Sciences. www.actionbioscience.org/biotech
Socolow, R.H. 1999. Nitrogen management and the future of food: lessons from the management of energy and carbon. Colloquim Paper, Proceedings of National Academy of Science of USA, 96, 6001-6008.
Swaminathan, M.S. 2003. Bio-diversity an effective safety net against environmental pollution. Environmental Pollution, 126, 287-291.
Sehirali, S., Özgen, M., Karagöz, A., Sürek, M., Adak, S., Güvenç, İ., Tan, A., Burak, M., Kaymak, H.Ç. ve Kenar, D. 2005. Bitki genetik kaynaklarının korunması ve kullanımı. Türkiye Ziraat Müh. VI. Teknik Kongresi, Cilt I, 253-273.
T.K.B. 2007. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, www.tarim.gov.tr
Tscharntke, T., Klein, M.A., Kruess, A., Stefan-Dewenter, I. ve Thies C. 2005. Landscape perspectives on agricultural intensification and biodiversity-ecosystem servis management. Ecology Letters, 8, 857-874.
Yıldızoğlu, E. 2007. Fasit daire(ler). Cumhuriyet Gazetesi, 4 Temmuz 2007,4.