Meryem KARAN, Zait Ender ÖZKAN, Sadık YILMAZ, Ramazan İLGÜN

Tepeli Pelikanlarda (Pelecanus crispus) Ossa Membri Pelvini Üzerine Makro-Anatomik Bir Çalışma

Bu çalışmada, Tepeli pelikanlarda bacak kemiklerindeki farklılıklar diğer kanatlı türleriyle karşılaştırılarak incelendi. Çalışmada, 2014-2016 yılları arasında Aksaray bölgesi gölet ve sazlık arazilerinden köylüler tarafından Aksaray Üniversitesi Veteriner Fakültesi Klinik, Teşhis ve Analiz Laboratuvarına getirilen çeşitli sebeplerden ölmüş üç adet erişkin (3 adet dişi) tepeli pelikan incelendi. Kemiklerin maserasyonu, maserasyon tekniklerine uygun olarak yapıldı. Bacak kemikleri os coxae, femur, patella, tibiotarsus, fibula ve ossa digitorum pedis kemiklerinden meydana getirmekteydi. Ossa tarsi kemikleri tespit edilemedi. Femur, kısa vaziyette tibia’nın yaklaşık 3/4’ü uzunluğundaydı. Femur’un distal kısmnda patella, sulcus patellaris olarak tibiotarsus’un proksimal’inde oval olarak yer almaktaydı. Tibiotarsus’un caput tibiae kısmında crista cnemialis cranialis ve crista cnemialis lateralis adında keskin ve dışbükey iki çıkıntı bulunmaktaydı. Tarsometatarsus kemiği rudimenter olan os metatarsale I ile esas metatarsus kemiğini oluşturan os metatarsale II, os metatarsale III ve os metatarsale IV ile tarsal kemiklerin distal sırasında yer alan kemiklerin birleşmesinden oluşmaktaydı. Tepeli pelikanlarda medial’den lateral’e doğru ossa digitorum pedis kemikleri olarak dört parmak tespit edildi. Sonuç olarak, Aksaray bölgesindeki Tepeli pelikanların makroanatomik yapısı diğer kanatlı türlerinden farklı özelliklere sahipti.

Anahtar Kelimeler:

Anatomi, bacak kemikleri, tapeli pelikan

A Macroanatomic Study on The Hind Limb Bones in Crested Pelicans (Pelecanus crispus)

In this study, differences in the hind limb bones of crested pelicans in comparison to other avian species were assessed. In the study, cadavers of 3 adult female crested pelicans which died due to the different reasons were used. The samples originated from the ponds and reedy lands in Aksaray region and were submitted by the villagers to Aksaray University Faculty of Veterinary Medicine Clinic, Diagnosis, and Analysis Lab. Maceration of bones were done according to the maceration techniques. The hind limb skeleton was formed by os coxae, femur, patella, tibiotarsus, fibula, ossa digitorum pedis. Ossa tarsi bones were not observed. Femur was short and has a length of approximately 3/4 of the length of tibia. On the distal part of femur, patella with its sulcus patellaris were present elliptically on the proximal of tibiotarsus. Two sharp and convex protrusions named crista cnemialis cranialis and crista cnemialis lateralis on the part of caput tibia of the tibiotarsus were present . Tarsometatarsus bone was formed by the fusion of the rudimentary os metatarsale I and the bones os metatarsale II, III, V forming the main metatarsus bone, and the distal tarsal bones. In crested pelicans four digits from medial to lateral as ossa digitorum pedis were observed. As a result, the macroanatomical structure of crested pelicans in the Aksaray region had distinct features from other bird species.

Keywords:

Anatomy, Crested pelicans, Ossa membri pelvini,

PDF

___

Al-Sadi S, 2012: Comparative morphometric study of shank bone in the tom (Meleagris gallopavo) and local cock (Gallus banikaval). Iraqi J Vet Science, 26, 57-64.
Anonim, 2018: http:// www.trakus.org/kods¬/bird/uye, Türkiye’nin anonim kuşları. Kuş türleri. Erişim tarihi 23.05.2018
Başoğul M, Beşoluk K, 2016: Kaya kekliği (Alectoris graeca) ve sülünlerde (Phasianus colchicus) bacak kemikleri (Ossa membri pelvini) üzerinde karşılaştırmalı makroanatomik araştırmalar. Turkish Journal of Life Sciences, 1(1), 013-022.
Bahadır A, 2002: Hareket Sistemi. In: Dursun N (Ed), Evcil Kuşların Anatomisi.1.baskı, Medisan Yayınları, Ankara.
Baumel JJ, King AS, Breazile JE, Evans, HE, Vanden Berge JC, 1993: Nomina Anatomica Avium. Published by the Nuttall Ornihological Club, Cambridge, No: 23.
Chiasson RB, 1984: Laboratory Anatomy of the Pigeon. WMC Brown Company Publishes, Dubuque, Iowa.
Demirkan AÇ, 2002: Ördekte iskelet sistemi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Demirsoy A, 2003: Yaşamın Temel Kuralları. Omurgalılar/Amniyota (Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler). Meteksan Yayınevi, Ankara.
Doğuer S, Erençin Z, 1964: Comparative Anatomy of Domestic Birds, Ankara, Printed; Ankara Veterinary Medicine publishing, 38-40.
Evans HE, 1974: Guide to the dissection of the budgeriar and chicken. School of Veterinary Medicine, University of Missouri, Columbia.
Feduccia A, 1975: Aves Osteology. In ‘’Sisson and Grossman’s The Anatomy of the Domestic Animals’’, Ed; Getty R, WB Saunders Company, Philadelphia.
Fitzgerald TC, 1969: The coturnix quail, Anatomy and Physiology. The Iowa State University Press, Ames, Iowa.
McLelland J, 1990: A Color Atlas of Avian Anatomy. Wolfe Publishing Ltd, London
Nickel R, Schummer A, Seiferle E, 1977: Anatomy of the Domestic Birds. Verlag Paul Parey, Berlin, Hamburg.
Tamilselvan S, Iniyah K, Jayachitra S, Sivagnanam S, Balasundaram K, Lavanya C, 2015: Gross anatomy of os coxae of ostrich (Struthio camellus). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, Vol 4, Number 4. pp 201-205.
Taşbaş M, Tecirlioğlu S, 1996: Maserasyon tekniği üzerinde araştırmalar. Veterinary Journal of Ankara University, 12 (4): 324-330.
Rezk HM, 2015: Anatomical investigation on the appendicular skeleton of the cattle egret (Bubulcus ibis). Journal of Experimental and Clinical Anatomy, 14(1): 5-12.
Sreeranjini AR, Ashok N, Indu VR, Lucy, KM, Maya S, Syam, KV, 2013: Morphological studies on the femur, tibiotarsus and fibula of peahen (Pavo cristatus). Tamilnadu Journal Veterinary&Animal Sciences, 9(4), 248-252.
Venkatesan S, Muthukrishnan S, Basha SH, Kannan TA, Ramesh G, 2008: Gross anatomy of the pelvic girdle of emu. Indian Vet J, 85, 1094-1096.