Sedef KOTANLI, Yasemin YAVUZ, Nurbanu ULUİSİK, Mehmet Emin DOĞAN

Bruksizmli Hastaların Radyograflarında Hounsfield Birim Değeri ve Radyomorfometrik İndekslerinin Değerlendirilmesi

Amaç: Bu retrospektif çalışmanın amacı bruksizmin, mandibular kortikal kemik üzerindeki etkisini dijital panoramik radyografi (DPR) üzerinde radyomorfometrik indeksler kullanarak ve mandibular kemik yoğunluğundaki farkı DPR’de HU değerini ölçerek değerlendirmektir. Gereç ve Yöntemler: 60 brukser ve 60 brukser olmayan(kontrol) olmak üzere 120 hastaya ait panoramik radyografi analiz edildi. Mental ındex (MI), panoramik mandıbular ındex (PMI), antegonial ındex (AI), gonıal  ındex (GI) ,  antegonial notch derinliği (AND) ve mandıbular kortikal ındex (MCI) DPR’de iki taraflı ölçüldü. Mandibulada önceden belirlenmiş işaret noktalarında spongioz kemik ve kortikal kemiğin gri değerleri DPR üzerinde HU değeri kullanılarak ölçülmüştür. Bulgular: Brukserlerde MI, kontrol grubuna göre daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Sol tarafta PMI, bruksizm grubunda kontrol grubuna göre daha yüksek iken sağ tarafta istatistiksel olarak anlamlı fark görülmemiştir(p>0.05). AI , GI ve MCI açısından bruksizm grubu ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır(p>0.05). AND, bruksizm grubunda kontrol grubuna göre daha yüksektir ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermektedir (p<0.05). Spongioz kemikte bruksizm grubu ve kontrol grubunda HU değeri açısından anlamlı bir fark izlenirken (p<0.05), kortikal kemikte iki grup arasında HU değerleri istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşturmamaktadır (p>0.05) Sonuç: MI ve AND ölçümleri ,bruksizm tanısında veya takibinde kullanılabilir.AI , GI ve MCI’ye göre bruksizm olan ve olmayan hastalarda mandibular kortikal kemik yüksekliğinde fark yoktur.Sol tarafta ölçülen ortalama PMI değeri gruplar arası fark göstermektedir. Bruksizmde, mandibular spongioz kemikteki yoğunluk artışı, kortikal kemikteki artışa oranla daha fazla ve önemli ölçüde farklıdır.

Anahtar Kelimeler:

panoramik radyografi, bruksizm, radyomorfometrik indeksler, hounsfield birimi

Evaluation of Hounsfield Unit Value and Radiomorpometric Indexs in Panoramic Radiographs of Patients with Bruxism

Background: The aim of this retrospective study is to evaluate the effects of bruxism on the mandibular bone using radiomorphometric indices and Hounsfield unit (HU) value on digital panoramic radiography (DPR). Materials and Methods: Panoramic radiographs of 120 patients, 60 with bruxer and 60 without (control), were analyzed. Mental index (MI), panoramic mandibular index (PMI), antegonial index (AI), gonial index (GI), antegonial notch depth (AND) and mandibular cortical index (MCI) were measured bilaterally in DPR. Gray values of the cancellous bone and cortical bone at predetermined landmarks in the mandible were measured using the HU value on the DPR. Results: MI was found to be higher and statistically significant in bruxers compared to the control group (p<0.05). There was no statistically significant difference between the bruxism group and the control group in terms of AI, GI and MCI (p>0.05). While there was a significant difference in HU value in the cancellous bone in the bruxism group and the control group (p<0.05), there was no statistically significant difference in HU values between the two groups in the cortical bone (p>0.05). Conclusions: MI and AND measurements can be used in the diagnosis or follow-up of bruxism. There is no diffe-rence in mandibular cortical bone height in patients with and without bruxism according to AI, GI, and MCI. The mean PMI value measured on the left side differs between the groups. In bruxism patients, increased density in the mandibular cancellous bone, is greater and significantly different from the increase in cortical bone.

Keywords:

panoramic radiography, bruxism, radiomorphometric indices, hounsfield unit,

PDF

___

1. Özgür ME, Arifağaoğlu Ö, Karabekmez D. Bruksizm Teşhis Ve Tedavisi Üzerine Güncel Yaklaşımlar: Derleme. Turkish J. Of Clinics And Lab.2019;10(2):251-258.
2. Ursavaş A.Yeni Uyku Bozuklukları Sınıflaması (ICSD-3) uykuda solunum bozukluklarında neler değişti. Güncel Göğüs Has-talıkları Serisi.2014;2(2):139-151.
3. Miloğlu Ö, Yılmaz AB, Güller MT, Aksakal BS. Psikotrop ilaçların bruksizm etiyolojisi ve tedavisindeki etkisi: Güncel bilgiler ışığında bruksizme genel bakış. Curr. Res. in Dental Sciences. 2022; 32(1):108-113
4. Den Otter TD, Schubert J. Hounsfield Unit. Statpearls. Treas-ure Island (FL) 2020
5. Yavuz Y, Akleyin E, Akkuş Z, Doğan ME. Çürük Nedeniyle Dişlerin Mineralize Dokularında oluşan Kayıplar KIBT ile Kanti-tatif Olarak Ölçülebilir mi?. HRU International Journal of Den-tistry and Oral Research. 2022;2(2), 82-86.
6. Casazza E, Ballester B, Philip-Alliez C, Raskin A. Evaluation of mandibular bone density in bruxers: the value of panoramic radiographs. Oral Radiology. 2023;39(1):117-24.
7. Isman O. Evaluation of jaw bone density and morphology in bruxers using panoramic radiography. Journal of dental sci-ences. 2021;16(2):676-81.
8. Ledgerton D, Horner K, Devlin H, Worthington H. Panoramic mandibular index as a radiomorphometric tool: an assess-ment of precision. Dentomaxillofacial radiology. 1997;26(2):95-100.
9. Ergünbaş B, Zortuk M. İmplant üstü protezlerde okluzyonun alveolar kemik rezorpsiyonu üzerine etkisi. Dental and Med. J.-Rev. 2021;3(2):83-96.
10. Çakur B, Sümbüllü A, Harorlı A.Operasyon öncesi implant yerlerinin belirlenmesinde radyolojik kriterler ve radyolojik teknik seçimi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Derg. 2007;2007(2):23-30.
11. Eninanc I, Yeler DY, Cinar Z. Evaluation of the effect of brux-ism on mandibular cortical bone using radiomorphometric indices on panoramic radiographs. Nigerian J. of Clinical Prac-tice.2021;24(11):1742-1748.
12. Aziza FD, Bonifacius S, Epsilawati L. Mandibular cortical bone height in bruxism patients based on gonion and antegonial index. J. of Dentomaxillofacial Science 2021;6(3):156-160.
13. Fauziah H, Sumarsonko T, Azhari A. Perbedaan ketinggian tulang kortikal mandibula antara penderita bruxism dan bukan penderita bruxism berdasarkan indeks panoramik mandibular Differences in the mandibular cortical bone height between bruxism and non-bruxism patients based on the panoramic mandibular index. Jurnal Kedokt. Gigi Univer-sitas n.a.2020; 32(2):113-118.
14. Gulsahi A, Yuzugullu B, Imirzalıoglu P, Genç Y. Assessment of panoramic radiomorphometric indices in Turkish patients of different age groups, gender and dental status. Den-tomaxillofacial Radiology.2008;37(5):288-292.
15. Chugh NK, Bhattacharyya J, Das S, Ghosh S, Dutta K, Goel P. Use of digital panoramic radiology in presurgical implant treatment planning to accurately assess bone density.The J. of prosthet. dentistry.2016;116(2):200-205.
16. Sevil F, Kara ME. The effects of ovariectomy on bone miner-al density, geometrical, and biomechanical characteristics in the rabbit femur. Veterinary and Comparative Orthopaedics and Traumatology.2010;23(01):31-36.