Kapitalizmin Ruhu Problemi: Werner Sombart

Kapitalizm nedir? Hangi saiklerle doğmuştur? Kapitalizmin ruhunu teşkil eden sosyolojik olgular nelerdir? Tarihi süreç içerisinde ne gibi bir seyir izlemiştir? Tüm bu sorular, kapitalizmin doğuşu, gelişimi ve bunların din ile olan ilişkisi din sosyolojisinin önemli konuları arasında yer almaktadır. Tarihi süreç içerisinde kapitalizmi doğuran nedenlerin neler olduğu ve gelişmesinde dinin rolü, farklı bakış açıları ile ele alınmış ve değişik argümanlarla temellendirilmeye çalışılmıştır. Genel olarak weberyan bir bakış açısı takip edilerek kapitalizmin ruhunun asketik Protestanlıktan kaynaklandığı kabul edilir. Sombart ise kapitalizmin ruhunun asketik Protestanlıktan değil, daha eski bir din olan Yahudilikten kaynaklandığını iddia etmekte ve bunu sosyolojik bakış açısı ile ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu çalışmamızda, kapitalizmin ruhu problemi Sombart’ın görüşleri çerçevesinde incelenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Kapitalizm, Sombart, İktisat, Weber, Din

The Spirit Of Capitalism Problem: Werner Sombart

What is capitalism? With which motives did it emerge? What are the sociological phenomenon representing the nature of capitalism? What kind of a course did it follow within the historical process? All these questions, emergence and development of capitalism and their relation with religion are among the important subjects of religious sociology. The reasons that gave birth to capitalism within the historical process and the role of religion in its development were discussed with different perspectives and it was attempted to be based on with various arguments. It is s accepted that the nature of capitalism comes from the ascetic Protestantism following a Weberian perspective in general. Sombart claims that the nature of capitalism comes from Judaism which is an older religion, rather than ascetic Protestantism, and tries to demonstrate it with a sociological perspective. In this study, the nature of capitalism problem was analyzed within the framework of Sombart’s views.

Keywords:

Capitalism, Sombart, Economics, Weber, Religion,

PDF

___

Acar, Mustafa, “İslam, Protestanlık ve Modern kapitalist Gelişme”, Bilgi ve Hikmet, 4 (1993), s. 105-108.

Açıkgöz, Özkan, “Toplumsal Zihniyet Olgusu ve İktisadi Gelişme”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, 32 (2005). s. 91-123.

Aron, Raymond, Sınıf Mücadelesi, çev. Erol Güngör, Dergah Yay. İstanbul 1992.

Ateş, Ali Osman, “Din Tahrifi ve İstismarı”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 1 (2004), s. 1-39.

Benjamin, Walter, “Din Olarak Kapitalizm”, çev. Akın Sarı, Praksis, 26 (2011), s.183-186.

Bokser, Ben Zion, The Wisdom Of The Talmud; A Thousand Years Of Jewish Thought, Philosophical Library, New York 1951.

Bowles, Paul, “Adam Smith And The Naturel Progress of Opulence” Economice New Series, 53, 209 (1986), s.109-118.

Gary, Abraham, “Max Weber on ‘Jewish Rationalism’ and the Jewish Question”, Politics. Culture and Society, 1, 3 (1988), s. 358-391.

Giddens, Anthony, Kapitalizm ve Modern Sosyal Teori, (Çev. Ümit Tatlıcan), İletişim Yay., İstanbul 2009.

İbn Haldun, Mukaddime, çev. Z.Kadiri Ugan, MEB Yay., I-IV, İstanbul 1991.

Kirman, Mehmet Ali, Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, Rağbet Yay., İstanbul 2011.

Kunduracı, Nevzat Fırat, “İslam Medeniyetinin Oluşumunda Sosyal Sermaye”, 19 Mayıs Ün. İlahiyat Fak. Dergisi, 33 (2012), s. 191-226.

Löwy, Michael, “Din Olarak Kapitalizm: Walter Benjamin ve Max Weber”, çev. Akın Sarı, Praksis, 26 (2011), s. 187-198.

Maconis, John J., Sosyoloji, çev. Vildan Akan, Nobel Yay., Ankara 2012.

Marshall, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, çev. Osman Akınhay-Derya Kömürcü, Bilim ve Sanat Yay., Ankara 2009.

Marx, Karl, “Yahudilik ve Kapitalist Zihniyet”, Kapitalizm ve Din, Ed. Mustafa Özel, Ağaç Yay., İstanbul 1993. s.89-96.

Mensching, Gustav, Dinî Sosyoloji, çev. Mehmet Aydın, Tekin Kitabevi, Konya 1994.

Novak, David, Jewish Social Ethics, Oxford University Press, New York 1992.

Orhan, Osman Z. - Seyfetetin Erdoğan, İktisada Giriş, Palme Yay., Ankara 2010.

Özel, Mustafa, “Kapitalizm, Hıristiyanlık ve Yahudilik”, Kapitalizm ve Din, Ed. Mustafa Özel, Ağaç Yay., İstanbul 1993, s. 9-34.

Ritzer, George, Modern Sosyoloji Kuramları, çev. Himmet Hülür, De Ki Yay., Ankara 2012.

Rüstow, Alexander, “Sombart’ın Kapitalizm Telakkisi ve Tarihçi Mektebin İlmî Hedefleri”, çev. Sabri F. Ülgener, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 1-2, 3 (1942), s. 79-94.

Scholem, Gershom G., “Gizli Yahudi Cemaati: Türkiye Dönemleri”, çev. Abdurrahman Küçük, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fak. Dergisi, 30 (1988), s. 217-244.

Smith, Adam, Ulusların Zenginliği, çev. Metin Saltoğlu, Palme Yay., I-II. Ankara 2012.

Sombart, Werner, Aşk Lüks ve Kapitalizm, çev. Necati Aça, Pharmakon Yayınevi, Ankara 2013.

Sombart, Werner, Burjuva, çev. Oğuz Adanır, Doğu Batı Yay., Ankara 2008.

Sombart, Werner, Kapitalizm ve Yahudiler, çev. Sabri Gürses, İleri Yayınları, İstanbul 2005.

Şaylan, Gencay, Türkiye’de Kapitalizm Bürokrasi ve Siyasal İdeoloji, TODAİE. Ankara 1974.

Tabakoğlu, Ahmet, Türkiye İktisat Tarihi, Dergah Yayınları, İstanbul 2008.

Tamari, Meir, With All Your Possessions: Jewish Ethics And Economic Life. Free Pres. London 1987.

Tanyaş, Ömer Evren, Weber’de Kapitalizmin Ruhu ve İslam Üzerine Sosyo Psikolojik Bir Deneme, Kaknüs Yay., İstanbul 2007.

Turner, Bryan S., Max Weber ve İslam: Eleştirel Bir Yaklaşım, çev. Yasin Aktay, Vadi Yay., Ankara 1991.

Tümer, Günay - Abdurrahman Küçük, Dinler Tarihi, Ocak Yay., Ankara 1993.

Ülgener, Sabri F., “İktisadi Hayatta Zihniyetin Rolü ve Tezahürleri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 2 (1940). s. 351-380.

Ülgener, Sabri F., “İktisat Felsefesi tarihinde Werner Sombart’ın Yeri ve Şahsiyeti”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 1-2, 3 (1942), s. 95- 115.

Ülgener, Sabri F., Darlık Buhranları ve İslam İktisat Siyaseti, Mayaş Yay., Ankara 1984.

Wallerstein, Immanuel, Tarihsel Kapitalizm, çev. Necmiye Alpay, Metiz Yay., İstanbul 2006.

Weber, Max, “Modern Kapitalizmin Gelişmesinde Din ve Diğer Faktörler”, Kapitalizm ve Din, Ed. Mustafa Özel, Ağaç Yay., İstanbul 1993, s. 47-62.

Weber, Max, Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, çev. Zeynep Gürata, Ayraç Yay., Ankara 1997.