Gebelikte Fiziksel ve Ruhsal Şiddet Durumunda Ebelik Yaklaşımı

Şiddet olgusu ‘bir devinimden doğan güç’ anlamına gelir. Şiddet olgusunu en çok yaşayan kesim maalesef kadınlar olmuştur. Gebelikte şiddet oranına baktığımızda her üç kadından biri fiziksel, psikolojik ve cinsel şiddet gördüğü belirlenmiştir. Kadın için gebelik dönemi hayatı boyunca en özel dönemlerinden biridir. Gebelik döneminde hem fiziksel hem ruhsal şiddete uğrayan kadınları ele alırsak; gebe de birçok sorun gözükmesi olasıdır. Ülkemizde şiddet türü olarak en fazla duygusal şiddet, gebelikte şiddeti en fazla uyguladığı kişiler ise eşlerdir. Gebelik döneminde kadınlar bir dizi beden ve ruh sağlığı sorunlarıyla baş etmeye çalışırken bir de şiddet gibi sorunla karşı karşıya kalınca problemlerin üstesinden gelmek zor olacaktır. Annenin gebelik sırasında etkilenmesinin yanında, bebekte de önemli ölçüde hastalık riski oluşabilmektedir.  Gebelikte görülen şiddetin insidansını artıran faktörler de mevcuttur. Kadınların eğitim düzeyi de belirleyici faktörler arasındadır. Şiddet gören gebeyi ilk karşılayan sağlık mensupları ebelerdir. Şiddet gören gebelerin gebe izlemi sırasında, çekinmeden ebelere paylaşmaları gerekir, bu sayede şiddet gören gebenin risk faktörlerini ortadan kaldırmaya yardımcı olunabilir.   Ebeler ilk önce kendi duygu ve tutumlarının farkında olması duygularını hizmet sunumuna karıştırmaması profesyonelliğinin gereğidir. Ebelik öğrencileri ve çalışanlar şiddeti tanılamada problemler yaşadıkları ve şiddeti sağlık problemi olarak görmelerine rağmen şiddet olgularına yeterli ölçüde müdahale edemedikleri görülmüştür. Bu makalede öncelikle şiddet kavramının anlaşılması ve gebelikte uygulanan fiziksel ve ruhsal şiddetin anne ve bebek açısından nasıl olumsuz sonuçlar doğurduğu ve ebelerin yaklaşımı üzerine tartışılması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Gebe, Ebe, Şiddet

___

  • 1. Harcar T, Çakır Ö, Sürgevil O, Budak G. Kadına Yönelik Şiddet ve Türkiye’ de Kadına Yönelik Şiddetin Durumu. Tematik Yazıları Toplum ve Demokrasi. 2008, (2) 4, s. 51-70. 2. Demirel Bozkurt Ö, Daşıkan Z. Gebelikte Eş Şiddeti: Risk Faktörleri, Sağlık Sonuçları ve Tarama Araçları. Turkiye Klinikleri J Obstet Womens Health Dis Nurs-Special Topics. 2016;2(2):15-223. Ayrancı Ü, Günay Y, Ünlüoğlu İ. Hamilelikte Aile İçi Eş Şiddet: Birinci Basamak Sağlık Kurumlarına Başvuran Kadınlar Arasında Bir Araştırma. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2002; 3: 75-87 4. Onat Bayram G. Gebelikte Şiddet ve Benlik Saygısı. Bakırköy Tıp Dergisi.2009; 5(2) 5. Ünsal Atan Ş, Şiddete Maruz Kalan Gebe Kadınların Evde İzlemi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2005; 2: 9 6. Demir S, Ümran Yeşiltepe O. Aile İçi Şiddetin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 5(1): 35-38 7. Kapan M, Yanıkkerem E. Kırsal ve Kentsel Alanda Yaşayan Gebelerin Depresyon, Yalnızlık ve Şiddete Maruz Kalma Durumları. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016; 15: 5 8. Giray H, Keskinoğlu P, Sönmez Y, Meseri R. ve diğerleri. Gebelikte Aile İçi Fiziksel Şiddet ve Etkileyen Etmenler. STED Ekim. 2005; 15: 9. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.(2009).Türkiye’ de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara. Elma Teknik Basım.10. 10. Ünkaracalar A.D. Şiddet Kavramı ve Kadına Şiddet. http://www.academia.edu/12701978/%C5%9Eiddet_Kavram%C4%B1_ve_Kad%C4%B1na_%C5%9Eiddet adresinden alındı.11. Sağkal T, Kalkım A, Sülü Uğurlu E, Ersoy Kırmızılar N. Gebelerin Eşi Tarafından Şiddete Maruz Kalma Durumları ve Şiddetle İlişkili Faktörlerin İncelenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2014;13(5):381-390 12. Can Gürkan Ö, Coşar F. Ekonomik Şiddetin Kadın Yaşamındaki Etkileri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2(3)13. Şen S, Egelioğlu N, Kavlak O, Sevil Ü. Sağlık profesyonellerinin gebelikte şiddet konusundaki farkındalıklarının belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2012; 9: 114. Güler N. Gebelikte Eşi Tarafından Kadına Uygulanan Fiziksel, Duygusal, Cinsel ve Ekonomik Şiddet ve İlişkili Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2010; 3(2): 72-7715. Demirel Bozkurt Ö, Daşıkan Z, Kavlak O, Şirin A. Ebelik Öğrencilerinin Gebelikte Şiddet Konusundaki Bilgi, Görüş ve Mesleki Tutumlarının Belirlenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2(2)16. Dağlar G, Bilgiç D, Demirel G. Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017, 10 (4), 220-22817. Tuncel E, Dündar C, Peşken Y. Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Aile İçi Şiddet Konusunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi. 2007; 17:218. Kaya D, Gölbaşı Z. Son Sınıf Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerinin Gebelikte Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle İlgili Görüşleri. ACU Sağlık Bil Dergisi. 2016(4):202-20819. Sabancıoğulları S, Taşkın Yılmaz F, Ar E, Çakmaktepe G. Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete ve Şiddette Mesleki Role İlişkin Tutumları, Benlik Saygıları ve Etkileyen Faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2016;13(1): 35-4320. Dişsiz M, Hotun Şahin N. Evrensel Bir Kadın Sağlığı Sorunu: Kadına Yönelik Şiddet. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2008 ;1: 1