TÜRKİYE’DE CARİ AÇIĞIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: EKONOMETRİK ANALİZ

Cari işlemler açığının sürdürülebilirliği hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde makroekonomik istikrarın temel koşullarından birisidir. Son dönemde sürekli olarak cari açık veren Türkiye’de bu açığın sürdürülebilirliğinin analiz edilmesi önemli hale gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 1980-2017 döneminde cari açığın sürdürülebilir olup olmadığını analiz etmektir. Söz konusu amacı gerçekleştirmek için VAR modeli kapsamında Johansen eşbütünleşme analizi, VECM ve Toda-Yamamoto nedensellik testi yapılmıştır. Analizden elde edilen bulgular; Türkiye’de cari açığın zayıf derecede sürdürülebilir olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Cari Açığın Sürdürülebilirliği, Vektör Otoregresif Model, Türkiye

SUSTAINABILITY OF CURRENT ACCOUNT DEFICIT IN TURKEY: AN ECONOMETRICS ANALYSIS

Sustainability of the current account deficit is one of the basic conditions for macroeconomic stability in terms of both developed and developing countries. Recently, analyzing of the current account deficit in Turkey which has constantly current account deficit has been becoming important. Therefore, the aim of this study is to analyze whether current account deficit is sustainable or not at 1980-2017 period in Turkey. To achieve this aim, Johansen cointegration analysis that is one of the VAR models, VECM and Toda-Yamamoto causality test are applied. The findings obtained from the analysis indicated that the current account deficit is weakly sustainable in Turkey.

Keywords:

Sustainability of current account deficit, vector autoregressive model,

PDF

___

Açıkgöz, Ş., A. Akçağlayan (2014), “Türkiye’de Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliği”, Ege Akademik Bakış, 13(1), 83-97.
Akçayır, Ö., M. Albeni (2016), “Türkiye’de Kronikleşen Cari Açıkların Sürdürülebilirlik Analizi”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4 (3), 35-62.
Altunöz, U. (2014), “Cari Açık Sorununun Temel Nedenleri ve Sürdürülebilirliği: Türkiye Örneği”, İGÜSBD, 1 (2), 115-132.
Apergis, N., K. P. Katrakilidis, N. M. Tabakis (2000), “Current account deficit sustainability: The case of Greece”, Applied Economics Letters, 7, 599-603.
Arize, C. A. (2002), “Imports and in 50 Countries Tests of Cointegrationa Structural Breaks”, International Review of Economics and Finance, 11, 101-115.
Baharumshaha,A. Z., E. Laua, S.Fountasb, (2003), “On the Sustainability of Current Account Deficits: Evidence from Four ASEAN Countries”, Journal of Asian Economics, 14, 465-487.
Barışık, S., H. Çetinbaş (2006), “Türkiye’de Cari Açıkların Sürdürülebilirliği: (1987-2003 Yapısal Kırılma Modeli)”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 1-16.
Berke, B. (2009), “Türkiye’de Cari Açığın Sürdürülebilirliği: Parçalı Eşbütünleşme Analizi”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (18), 117-145.
Bilgili, F, R. Düzgün, E. Uğurlu (2007), “Büyüme, Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Yurtiçi Yatırımlar Arasındaki Etkileşim”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (2), 127-151.
Bozkurt, H. (2007), Zaman Serileri Analizi, 1. Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi.
Chen, S. (2011), “Current Account Deficits and Sustainability: Evidence from the OECD Countries”, Economic Modelling, 28, 1455-1464.
Dickey, D.A., W. A. Fuller (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74, 427–431.
Dickey, D.A., W. A. Fuller (1981), “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit”, Econometrica, 49 (4), 1057-1072.
Enders, W. (1995), Applied Econometric Time Series, New York: Wiley & Sons, Inc.
Ghosh, A. R., J. D. Ostry (1995), “The Current Account in Developing Countries: A Perspective from the Consumption-Smoothing Approach”, The World Bank Economic Review, 9(2), 305-333.
Göçer, İ. (2013), “Türkiye’de Cari Açığın Nedenleri, Finansman Kalitesi ve Sürdürülebilirliği: Ekonometrik Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 213-242.
Gujarati, D.N. (2010), Temel Ekonometri. (Çev. Ü. Şenesen, G. G. Şenesen), 7. Baskı, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Holmes, M. J. , T. Panagiotidis, A. Sharma, (2011), “The Sustainability of India's Current Account”, Applied Economics, 43(2), 219-229.
Husted, S. (1992), “The Emerging U.S. Current Account Deficit in the 1980s: A Cointegration Analysis”, The Review of Economics & Statistics, 74, 159-166.
Ilıkkan-Özgür, M. (2015), “Cari İşlemler Açığı ve Sürdürülebilirlik: Türkiye Örneği”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 351-362.
İnsel, A., F. Kayıkçı (2012), “Evaluation of Sustainability of Current Account Deficits in Turkey”, Modern Economy, 3, 43-50.
Johansen, S. (1991), “Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models”, Econometrica, 59 (6), 1551–1580.
Keating, J.W. (1990), “Identifying VAR Models Under Rational Expectations”, Journal of Monetary Economics, 25, 453-454.
Kumar, V., R.P. Leona ve J.N. Gasking (1995), “Aggregate and Disaggregate Sector Fore-casting Using Consumer Confidence Measures”, International Journal of Forecasting, 11 (3). 361-377.
Matsubayashi, Y. (2005), “Are US Current Account Deficits Unsustainable? Testing for the Private and Government Intertemporal Budget Constraints”, Japan and the World Economy, 17, 223-237.
Milesi-Ferretti, G.M., A. Razin (1996a), Current-Account Sustainability, Princeton Studıes in International Finance No. 81, October.
Milesi-Ferretti, G.M., A. Razin (1996b), Current-Account Sustainability: Selected East Asian and Latin American Experiences, NBER Working Paper Series No. 5791, October.
Murat, S., E. H. Hobikoğlu, L. Dalyancı (2014), “Structure and Sustainability of Current Account Deficit in Turkish Economy”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 150, 977-984.
Narayan, P. K., S. Popp (2010), “A New Unit Root Test with Two Structural Breaks in Level and Slope at Unknown Time”, Journal of Applied Statistics, 37 (9), 1425-1438.
Özgen, F. B., B. Güloğu (2004), “Türkiye’de İç borçların İktisadî Etkilerinin VAR Tekniğiyle Analizi”, METU Studies in Development, 31, 93-114.
Peker, Ö. (2009), “Türkiye’deki Cari Açık Sürdürülebilir mi?”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), 164-174.
Phillips, P.C. B., P. Perron (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2), 335-346.
Raybaudi, M., M. Sola, F. Spagnolo (2004), “Red Signals: Current Account Deficits and Sustainability”, Economics Letters, 84, 217-223.
Sevüktekin, M., M. Nargeleçekenler (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi: Eviews Uygulamalı (Geliştirilmiş 3. Basım), Ankara: Nobel Yayıncılık.
Şahbaz, A. (2011), “Cari İşlemler Açıklarının Sürüdürülebilirlği: 2001-2011 Türkiye Örneği”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 417-432.
Wu, J, S. Chen, H. Lee (2001), “Are Current Account Deficits Sustainable? Evidence from Panel Cointegration”, Economics Letters, 72 (3), 219-224.
Yamak, R.., A. Korkmaz (2014), “Türk Cari İşlemler Açığı Sürdürülebilir Mi? Ekonometrik Bir Yaklaşım”, Bankacılar Dergisi, 60, 17-32.
Yayar, R.., Y. Demir (2014), “Türkiye’de Sürdürülebilir Cari Açık”, Yakın Doğu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 118-148.
Yücel, Y., R. Yanar (2005), “Türkiye’de Cari İşlem Açıkları Sürdürülebilir Mi? Zaman Serileri Perspektifinden Bir Bakış”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 483-492.
TCMB (2018), “Elektronik Veri Dağıtım Sistemi”, https://evds2.tcmb.gov.tr/, E.T.: 20.07.2018.
Turan, Z., D. Barak (2016), “Türkiye’de Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliği”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4 (2), 70-80.